Wyrok z dnia 2002-10-15 sygn. III KKN 90/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KKN 90/00

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 

Dnia 15 października 2002 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Ewa Gaberle (przewodniczący )

SSN Józef Dołhy (spr.)

SSA del. do SN Przemysław Grajzer

Protokolant Jolanta Włostowska

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Bogumiły Drozdowskiej

w sprawie K. A. oskarżonego z art. 270 § 1 kk po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 15 października 2002 r.

kasacji, wniesionej przez prokuratora na niekorzyść oskarżonego, od wyroku Sądu Okręgowego w S. z dnia 22 grudnia 1999 r., sygn. akt II Ka [...] zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w A. z dnia 25 sierpnia 1999 r., sygn. akt II K [...];

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w S. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

U Z A S A D N I E N I E

Sąd Rejonowy w A. wyrokiem z dnia 25 sierpnia 1999 r. uznał K. A. za winnego tego, że w dniu 30 marca 1998 r. w A. używał jako autentycznego sfałszowanego pisma z Kliniki „P.” w […], przedstawiając je za pośrednictwem swego obrońcy Prokuraturze Rejonowej w A., tj. przestępstwa z art. 270 § 1 kk i za to skazał go na karę roku pozbawienia wolności, na podstawie art. 69 § 1 i 2 i art. 70 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 lat, na zasadzie art. 71 § 1 kk wymierzył karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 10 zł.

Od tego wyroku apelacje wnieśli prokurator na niekorzyść oskarżonego oraz obrońca oskarżonego.

Sąd Okręgowy w S. wyrokiem z dnia 22 grudnia 1999 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oskarżonego K. A. uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Od wyroku sądu odwoławczego kasację na niekorzyść oskarżonego wniósł Prokurator Okręgowy w S., zarzucając rażące naruszenie prawa, mające istotny wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 270 § 1 kk poprzez niesłuszne przyjęcie, że złożone w postępowaniu przygotowawczym przez oskarżonego pismo nie ma waloru dokumentu i jest jedynie zwykłą informacją nie mającą znaczenia prawnego – co w konsekwencji doprowadziło do uznania, że czyn zarzucany oskarżonemu nie wyczerpuje znamion przestępstwa z art. 270 § 1 kk i uniewinnienia K. A.. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w S..

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja jest zasadna.

Z treści bardzo lakonicznego uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego wynika, że podstawą rozstrzygnięcia było uznanie przez Sąd, iż „złożone w postępowaniu przygotowawczym pismo nie ma waloru dokumentu, a jest jedynie zwykłą informacją nie mającą znaczenia prawnego”.

Bezsporne jest, że w dniu 30 marca 1998 r., w toku śledztwa prowadzonego przez Prokuratora Wojewódzkiego w S. w sprawie sygn. akt V Ds. [...], obrońca podejrzanego K. A. złożył wniosek o uchylenie wobec niego środka zapobiegawczego w postaci poręczenia majątkowego i zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu z uwagi na to, że K. A., który stracił nogę, ma możliwość zakupienia w […] protezy.

Do wniosku zostało dołączone pismo w języku […] z nadrukiem „P.” w B., podpisane przez prof. dr A., datowane 16 marca 1998 r. Z treści tego pisma (k. 5) wynika, że zawiera ono ofertę wykonania protezy nogi, wskazuje termin wizyty.

Oczywiste jest, że w postępowaniu dowodowym należy rozstrzygnąć, czy badany nośnik informacji jest dokumentem w rozumieniu definicji kodeksowej – zatem punktem wyjścia do rozważań nad istotą dokumentu jest art. 115 § 14 kk. Zgodnie z definicją ustawową zawartą w tym przepisie, przedmioty, którym ustawa przypisuje walor dokumentu, podzielono na dwie grupy, którymi są: - każdy przedmiot (zapis na komputerowym nośniku informacji), z którym związane jest określone prawo,

- każdy przedmiot (zapis na komputerowym nośniku informacji), który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Ta druga kategoria przedmiotów uzyskuje charakter dokumentu, gdy spełnia równocześnie dwa warunki: zawiera treść intelektualną i treść ta – wyrażona najczęściej za pomocą pisma – ma znaczenie prawne w tym rozumieniu, iż można z niej wyprowadzić określone uprawnienia bądź obowiązki osoby fizycznej lub osoby prawnej. Dokumentem jest przedmiot, którego posiadanie lub użycie może rodzić skutki prawne zarówno w sferze prawa materialnego, jak i procesowego.

Przedmiot będący dokumentem może być zatem sporządzony w celach dowodowych, ale też może dopiero nabrać takiego znaczenia prawnego w związku z pewną sytuacją faktyczną w zależności od okoliczności jego użycia. Kierunkowy zamiar sprawcy przestępstwa fałszu materialnego ustawa określa jako cel użycia dokumentu za autentyczny, jako cel wprowadzenia go do obrotu prawnego. Wprowadzenie zaś dokumentu do obrotu prawnego to posłużenie się tym dokumentem, rozumiane jako jego przedłożenie władzy, osobie fizycznej lub prawnej, dla wykazania wynikających z dokumentu swoich praw, istnienia stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

W świetle powyższego zgodzić należy się z poglądem autora kasacji, że pismo rzekomo pochodzące z kliniki w B., którego użycie zarzucono oskarżonemu, nosi wszelkie cechy dokumentu w rozumieniu art. 115 § 14 kk i art. 270 § 1 kk, dokument ten miał stanowić dowód zaistnienia nowych okoliczności uzasadniających uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego w myśl art. 253 § 1 kpk.

Podzielając zasadność zarzutu i wniosku końcowego kasacji, należało uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu w S. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.