Postanowienie z dnia 2007-02-21 sygn. IV KK 460/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KK 460/06

P O S T A N O W I E N I E

Dnia 21 lutego 2007 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

 

SSN Lidia Misiurkiewicz (przewodniczący)

SSN Marian Buliński (sprawozdawca)

SSN Wiesław Kozielewicz

Protokolant Jolanta Grabowska

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Beaty Mik

w sprawie M. K.

skazanego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i inne po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 21 lutego 2007 r. kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 28 grudnia 2005 r., sygn. akt III 1 Ka […] utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w B. z dnia 17 marca 2005 r., sygn. akt III K […]

oddala kasację, a kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża skazanego.

U Z A S A D N I E N I E

Wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z dnia 17 marca 2005 r. (III K […]) M.K. został skazany za popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. oraz art. 310 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k. na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. na karę 3 lat pozbawienia wolności orz na karę grzywny w liczbie 250 stawek dziennych po 20 złotych. Apelację od tego wyroku złożył obrońca oskarżonego, zarzucając temuż orzeczeniu:

1 - obrazę prawa materialnego, art. 65 ust. 4 Konstytucji RP w zw. z art.87 ust. 1 i 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 77⁴ k.p. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z § 5 art. 115 k.k. polegającą na przyjęciu, że w sytuacji, gdy państwo polskie nie określiło wysokości najniższego wynagrodzenia pracowników, można ustalić wszystkie przesłanki konieczne przestępstwa z art. 294 § 1 k.k.,

- obrazę art. 286 § 1 k.k. przez to, że norma dotyczy jedynie sprawstwa a nie usiłowania,

- obrazę art. 286 § 1 k.k.,

- obrazę art. 310 § 1 k.k. polegającą na przyjęciu, że polecenie przelewu stanowi dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej;

2 - obrazę prawa procesowego, a to art. 443 k.p.k.

3 - wynikający z naruszenia art. 2 § 2 k.p.k., art. 4, art. 5 § 2 i art. 7 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych;

4 - rażącą niewspółmierność kary i w oparciu o to skarżący wniósł o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 28 grudnia 2005 r. (III 1Ka […]) uznając apelację za oczywiście bezzasadną utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Kasację od tego wyroku wniósł obrońca skazanego, zarzucając temuż orzeczeniu

1 - rażącą obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a w szczególności:

- art. 433 § 2 i art. 457 § 3 k.p.k. poprzez nieprawidłowe rozpoznanie zarzutów obrońcy podniesionych w apelacji,

- zarzutów naruszenia prawa materialnego a to art. 65 ust. 4 Konstytucji RP w zw. z art. 87 art. 1 i 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 77⁴ k.p. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 5 k.k., art. 286 § 1, art. 310 § 1 k.k.,

- zarzutu naruszenia prawa procesowego a to art. 443 k.p.k.

W oparciu o to skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi II instancji do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

W odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej w B. wniósł o oddalenie kasacji jako oczywiście bezzasadnej.

W tej sytuacji Sąd Najwyższy zważył co następuje.

Na wstępie należy odnieść się do zarzutu obrazy art. 443 k.p.k.

Istota zakazu reformatio in peius zawartego w art. 443 k.p.k. wyraża się w braku możliwości wydania orzeczenia surowszego niż w uchylonym wyroku w przypadku zaskarżenia go jedynie na korzyść oskarżonego.

Natomiast orzeczenie surowsze to takie orzeczenie, które w konkretnej sytuacji zwiększa zakres dolegliwości dla oskarżonego w porównaniu z orzeczeniem uchylonym.

W przedmiotowej sprawie zauważyć trzeba, iż opis czynu przypisanego oskarżonemu zarówno w wyroku uchylonym jak i w wyroku z dnia 17 marca 2005 r.(III K […]) nie jest idealny. Zawiera bowiem elementy ustalonego stanu faktycznego przemawiające za tym, że to oskarżony popełnił zarzucany mu czyn, zbędne w opisie czynu, a które winne znaleźć się tylko w uzasadnieniu orzeczenia.

Istotę popełnionego przez skazanego przestępstwa w zupełności oddaje pierwsza część opisu czynu „że w okresie od dnia 29 września do dnia 1 października 1998 r. w B., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, posługując się podrobionym dokumentem przelewu bankowego doprowadził Bank P. […] do niekorzystnego rozporządzenia mieniem polegającym na przelaniu kwoty 178.350 złotych z konta Rejonu Gazowniczego w B. na konto PUT „K.” […].”. Popełnione przestępstwo polegało bowiem na niezgodnym z prawem wyprowadzeniu pieniędzy z konta Rejonu Gazowniczego w B. na konto spółki, której właścicielem był skazany. To w jaki sposób skazany pobierał, bądź usiłował pobrać pieniądze z konta własnej firmy samo w sobie nie było przestępstwem, a tylko w realiach sprawy przemawiało za jego udziałem w popełnieniu wcześniejszego przestępstwa.

Niezrozumiałe jest twierdzenie skarżącego, że zmiana opisu czynu w zakresie daty popełnienia przestępstwa z „1 października 1998 r.” na: „w okresie od 29 września do dnia 1 października 1998 r.” doprowadziło do wydania surowszego orzeczenia. Trudno podzielić jest pogląd skarżącego, że zmiana opisu czynu, co do świadomości pracowników banku w chwili wypłacania pieniędzy oskarżonemu, że pieniądze na koncie PUT „K.” znalazły się w wyniku nielegalnego działania, skutkowało wydaniem surowszego orzeczenia.

Również zmiana opisu czynu polegająca na przyjęciu, że oskarżony działał na szkodę nie tylko Rejonu Gazowniczego, lecz także na szkodę P. […] oraz […] Banku […], nie prowadzi do uznania, że wydano orzeczenie surowsze, skoro w obu wyrokach ustalono, że oskarżony uczestniczył w nielegalnym przekazaniu pieniędzy na jego konto w kwocie 178.350 złotych i z owoców przestępstwa skorzystał z kwoty 100 tys. złotych.

Zasadnie zatem Sąd odwoławczy nie dopatrzył się naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 443 k.p.k.

Sąd odwoławczy rozpoznał również zarzuty apelacji dotyczące obrazy przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego. Sąd ten nie miał żadnych wątpliwości co do konstytucyjności Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 stycznia 1998 r. w sprawie najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników (Dz. U. Z dnia 4 lutego 1998 r. nr 16 poz. 74). Rozporządzenie to zostało wydane z upoważnienia zawartego w ustawie. Kodeks pracy stanowił, że Minister Pracy i Polityki Socjalnej określi wysokość najniższego wynagrodzenia. Nie budzi żadnych wątpliwości, że określenie wysokości najniższego wynagrodzenia było aktem powszechnie obowiązującym, wiążącym wszystkich obywateli, a to zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji obligowało Ministra do określenia wysokości najniższego wynagrodzenia aktem rangi rozporządzenia i tak to uczynił.

Zupełnym nieporozumieniem jest twierdzenie skarżącego, że Sąd odwoławczy nieprawidłowo rozpoznał podniesiony w apelacji zarzut obrazy art. 286 § 1 k.k. i to dotyczący usiłowania wypłaty przez oskarżonego z własnego konta kwoty 60 tys. złotych oraz dokonania wypłaty 100 tys. złotych.

Autor kasacji nie zauważa, że na k. 10 uzasadnienia wyroku Sąd odwoławczy podkreśla, że czyn oskarżonego popełniony został do całej kwoty 178.350 złotych, jaka w wyniku sfałszowanie polecenia przelewu znalazła się na koncie firmy oskarżonego. Sąd ten dodaje, że wypłata kwoty 100 tys. złotych i usiłowanie wypłaty 60.000 zł to czynności wykonawcze (pozwalające oskarżonemu i innym nieustalonym osobom skorzystać z owoców tegoż przestępstwa). Przedstawienie sfałszowanego polecenia przelewu do realizacji w banku jako autentyczne, w zupełności wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k.

Zgodzić się należy ze skarżącym jedynie z tym, że budzi wątpliwości powołanie w kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu art. 310 § 2 k.k. Istnieje bowiem w piśmiennictwie i judykaturze pogląd, że do zakresu dokumentów wymienionych w art. 310 § 1 k.k. nie należy „polecenie przelewu” (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 28 lutego 2002 r. II AKa 492/01, KZS 2002 r. nr 10 poz. 89).

Rzecz jednak w tym, że zgodnie z art. 523 § 1 k.p.k. kasacja może być wniesiona tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 lub innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Obrońca skazanego poprzestał na konstatacji, że Sąd odwoławczy przyjmując iż polecenie przelewu jest dokumentem wypełniającym przesłanki art. 310 § 1 k.k. obraził ten przepis. Nie wskazał natomiast w uzasadnieniu kasacji żadnych argumentów, że obraza tego przepisu mogła mieć istotny wpływ na treść orzeczenia, a z treści art. 523 § 1 k.p.k. wynika przecież potrzeba uzasadnienia, że naruszenie prawa mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.

Ubocznie przy tym należy zauważyć, że gdyby przyjąć, iż w niniejszej sprawie doszło do obrazy art. 310 § 2 k.k., to z uwagi na to, że przepis ten nie stanowił podstawy wymiaru kary – albowiem wymierzono ją w oparciu o art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. – nie mogłaby ta obraza mieć istotnego wpływu na treść orzeczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.