Wyrok z dnia 2020-01-17 sygn. II AKa 219/19

Przewodniczący

SSA Leszek Kulik (spr.)

Sędziowie

SSA Janusz Sulima

SSA Jerzy Szczurewski

Protokolant

Agnieszka Wądołkowska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 219/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 9 sierpnia 2019 r., sygn. akt II K 101/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. obraza przepisu postępowania tj. art. 7 k.p.k.;

2. błąd w ustaleniach faktycznych;

3. obraza prawa materialnego tj. art. 284 § 1 k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- w odniesieniu do zarzutu z pkt. 1. Zarzut obrazy art. 7 k.p.k. jest niezasadny. Wbrew wywodom skarżącego, Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że J. Ż. nie miała świadomości odnośnie sytuacji finansowej Przedsiębiorstwa (...) z siedzibą w G. oraz dokonywanych przez oskarżonego transakcjach sprzedaży mienia należącego do tejże spółki. Nie wiedziała również o złożeniu przez oskarżonego wniosku o wykreśleniu z rejestru spółki Przedsiębiorstwo (...) i wszczęciu postępowania likwidacyjnego. J. Ż. stwierdziła to kategorycznie w swoich zeznaniach i twierdzenia te podtrzymała w bezpośredniej konfrontacji przeprowadzonej z oskarżonym w dniu 21.11.2014 r. (k. 1478 – 1481). Zaprzeczyła również, aby akceptowała podjęte przez oskarżonego działania w odniesieniu do mienia zmarłego A. B. (k. 1478 – 1481, 1811, 3232, 3311- 3313). Co więcej, świadek J. Ż. podała, że pracując u oskarżonego, na początku nie miała świadomości, że po śmierci A. B. założył on własną działalność gospodarczą pod tą samą nazwą (...) S. B. i do tego przedsiębiorstwa włączył mienie zlikwidowanej uprzednio Spółki Jawnej (...). Zeznania J. Ż. w tym zakresie są logiczne, konsekwentne i nie ma żadnych podstaw, aby nie dać jej wiary. Znajdują też one potwierdzenie w ustaleniach dokonanych przez biegłego sądowego. Biegły potwierdził, że spadkobiercy przysługuje prawo do informacji o stanie finansowym i majątkowym w procesie likwidacji spółki czego likwidator mu nie zapewnił. Mianowicie nie informował spadkobiercy o postępie likwidowanego majątku oraz o sytuacji finansowej spółki po zakończonym roku obrachunkowym (k. 1764).

- w odniesieniu do zarzutu z pkt. 2 i 4. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest niezasadny. Zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w sprawie było ustalenie jakie prawo przysługiwało I. B. z chwilą śmierci jego ojca A. B., będącego współudziałowcem Przedsiębiorstwa (...) i czy to prawo zmaterializowało się. Zaskarżonym wyrokiem Sąd I instancji przypisał oskarżonemu przywłaszczenie składników majątku Przedsiębiorstwa (...) z siedzibą w G. oraz należące do spółki środki finansowe w toku jej procesu likwidacyjnego po śmierci wspólnika A. B.. Mienie to weszło do majątku spadkowego po zmarłym i zostało odziedziczone przez jego syna I. B. (k. 9). Dla oskarżonego mienie to było mieniem cudzym w rozumieniu art. 284 § 1 k.k., a więc nie mógł on nim samodzielnie rozporządzać. Dodać należy, że z natury spółki jawnej wynika, że jedynie spółka jako podmiot prawny jest właścicielem swego majątku, a wspólnicy nie są jego współwłaścicielami, na co zwrócił uwagę Sąd Okręgowy w Olsztynie w postanowieniu z dnia 9.04.2014 r. sygn. akt V Gz 35/14 (k. 528). Oskarżony nie był więc uprawniony do samodzielnego decydowania o całości majątku rozwiązanej spółki oraz arbitralnego ustalania wysokości majątku spadkowego przypadającego I. B.. W tym kontekście nie można zgodzić się z tezą zawartą w apelacji, że oskarżony miał prawo postąpić dowolnie z majątkiem spółki. Umowa spółki jasno określała, że uprawnienia wspólników tj. oskarżonego i A. B. są tożsame, a więc ich udziały w spółce były równe (k. 235). W konsekwencji I. B. odziedziczył ½ majątku spółki, która wg. wyliczenia biegłego stanowiła kwotę 842.239,15 zł. Oskarżony z tego udziału kapitałowego przypadającego I. B. do chwili obecnej nie rozliczył się.

Nie można zgodzić się z apelującym, że w chwili obecnej I. B. przysługuje jedynie roszczenie cywilne o rozliczenie majątku określone w art. 65 § 1 i 3 k.s.h. Zgodnie z ugruntowanym już stanowiskiem doktryny i judykatury, podstawowym roszczeniem przysługującym spadkobiercom zmarłego wspólnika spółki jawnej, według treści art. 65 § 1 i § 5 k.s.h., jest roszczenie o wypłatę wartości udziału kapitałowego, oznaczonego na podstawie osobnego bilansu, sporządzonego na dzień śmierci wspólnika, a w dalszej kolejności roszczenie o wypłatę zysku ze spraw jeszcze nie zakończonych przed śmiercią wspólnika, które może być zrealizowane z końcem roku obrotowego (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26.10.2007 r., ( I ACa 386/07, POSAG 2008, nr 1, s. 50).

Po śmierci A. B. oskarżony winien zatem jako drugi ze wspólników pokryć zobowiązania likwidowanej spółki, a pozostałą część majątku spółki zgodnie z posiadanym udziałem spadkobiercy zmarłego udziałowca wypłacić I. B., czego oskarżony nie uczynił. Jak wynika z wydanej opinii biegłego sądowego, po śmierci A. B. w dniu 12 maja 2007 r., został sporządzony bilans oraz spis inwentarza, jednak oskarżony nie wypłacił spadkobiercy zmarłego przypadającego mu udziału kapitałowego w Przedsiębiorstwie (...). Wprawdzie oskarżony rozpoczął likwidację spółki, jednak nie uczynił tego prawidłowo. Dokumentacja rachunkowo – księgowa spółki nie była rzetelna i zgodna z przepisami prawa (k. 1763). Nieprawidłowość polegała na błędnym ujęciu aktywów spółki jako majątku stanowiącego własność oskarżonego i wykorzystaniu ich we własnej działalności gospodarczej bez przeprowadzenia procesu likwidacji oraz pominięciu w procesie likwidacji dwóch nieruchomości (k. 1763). Natomiast z chwilą wykreślenia w dniu 8.03.2010 r. z KRS, spółka utraciła byt prawny, co obecnie wyklucza możliwość prowadzenia likwidacji majątku spółki, niezależnie od tego czy likwidacją objęto cały majątek wykreślonej spółki. Tym samym mimo, że likwidacja spółki nie została zakończona, rozliczenie tego majątku w trybie określonym w apelacji obrońcy nie jest możliwe. Wynika to wprost z wydanych w tym przedmiocie orzeczeń sądowych (k. 505 – 508, 511 – 514, 526 – 528).

Faktem jest, że to spółka jako podmiot prawny była właścicielem swego majątku, a tym samym składniki tego majątku nie stanowiły odrębnej własności I. B.. Jednak sposób zadysponowania tym majątkiem przez oskarżonego nastąpił ze szkodą dla niego, ponieważ doprowadził do uszczuplenia masy spadkowej po zmarłym A. B.. Oskarżony rozporządził tym majątkiem jak właściciel, którym nie był poprzez: sprzedaż jego składników, przerejestrowanie i zezłomowanie pojazdów, przejęcie i włączenie składników tego majątku w skład nowo utworzonego jednoosobowego podmiotu gospodarczego pod nazwą Przedsiębiorstwo (...), przywłaszczenie prawa własności nieruchomości. Z uzyskanych w ten sposób środków nie rozliczył się ze spadkobiercą zmarłego wspólnika spółki I. B.i nie wypłacił mu ½ rzeczywistej wartości spółki, dopuszczając się tym samym przywłaszczenia mienia w postaci przypadającego mu udziału kapitałowego w kwocie 861.281 zł.

- w odniesieniu do zarzutu z pkt. 5 i 6. Zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych są niezasadne. Istotną kwestią dla ustalenia odpowiedzialności karnej S. B. w aspekcie znamion przypisanego mu przestępstwa z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. było ustalenie czy nie dokonując wypłaty wartości udziału kapitałowego na rzecz I. B., oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym przywłaszczenia przynależnych mu ruchomości i praw majątkowych, a więc chciał je zatrzymać bez prawnego tytułu. Zebrane w sprawie dowody wskazują, że S. B. działał z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym przywłaszczenia ruchomości i praw majątkowych na szkodę I. B.. Za taką oceną przemawiają następujące dowody i ustalenia :

- z chwilą gdy przedstawiciela ustawowa I. J. Ż. wystąpiła do oskarżonego z żądaniem rozliczenia udziału kapitałowego przypadającego po zmarłym A. B., oskarżony zaczął wyzbywać się majątku, którym w dacie śmierci A. B. dysponowało Przedsiębiorstwo (...) (k.7);

- oskarżony rozporządził samodzielnie majątkiem Przedsiębiorstwa (...) poprzez : sprzedaż jego składników, przerejestrowanie i zezłomowanie pojazdów, przejęcie i włączenie składników tego majątku w skład nowo utworzonego jednoosobowego podmiotu gospodarczego pod nazwą Przedsiębiorstwo (...), przywłaszczenie prawa własności nieruchomości i z uzyskanych w ten sposób środków i uzyskanych pożytków nie rozliczył się do chwili obecnej ze spadkobiercą zmarłego (...) spółki (...); oskarżony w złożonych wyjaśnieniach nie przeczył, że zadysponował w ten sposób majątkiem spółki (k. 3304 – 3305);

- oskarżony nie informował przedstawiciela małoletniego pokrzywdzonego I. J. Ż. o sytuacji finansowej Przedsiębiorstwa (...) z siedzibą w G. oraz o dokonywanych transakcjach sprzedaży mienia należącego do tejże spółki, o złożeniu wniosku o wykreśleniu z rejestru spółki Przedsiębiorstwo (...) i wszczęciu postępowania likwidacyjnego, o założeniu własnej działalności gospodarczej pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) i włączeniu do tego przedsiębiorstwa mienia zlikwidowanej uprzednio Spółki Jawnej (...);

- oskarżony przyznał, że miał świadomość , iż jego wnuk I. B. odziedziczył udział w spółce po swoim ojcu A. B., sprzedany majątek spółki po jej wyrejestrowaniu „wziął na siebie, myślał, że to jest w porządku”, „uważał, że dla wnuka i tak zostało dużo z jego działalności z jego dochodów, z majątku” (k. 3306);

- oskarżony przyznał, że przejął nieruchomości stanowiące majątek Przedsiębiorstwa (...), korzystał z nich, wynajął samodzielnie przedmiotowe nieruchomości, pobierał z tego tytułu czynsz w łącznej wysokości 10.000 zł. i powinien rozliczyć się z wnukiem z tych środków, ale tego dotychczas nie uczynił (k. 3305);

- oskarżony potwierdził, że cały majątek Przedsiębiorstwa (...), przejął do własnej spółki Przedsiębiorstwo (...) i sam gospodarował tym majątkiem, nie kwestionował też wysokości przypadającego I. B. udziału kapitałowego w wysokości 800.0000 zł. (k. 3306v).

Okoliczność, przekazania środków pieniężnych przez oskarżonego na rzecz J. Ż. na poczet opłaty podatku od spadku po zmarłym A. B., ponoszenia kosztów utrzymania nieruchomości i spłaty kredytu na zakup nieruchomości, nie zmienia tej oceny. Przysporzenia na które obrońca powołuje się w apelacji, dotyczą zdarzeń zaistniałych po śmierci A. B. i ich celem nie była spłata przypadającego pokrzywdzonemu udziału kapitałowego. Wskazana w apelacji kwota 250.000 zł. nie został ponadto wykazana stosownymi dowodami. Sam oskarżony wskazywał, że na poczet podatku od spadku przekazał J. Ż. kwotę 81.000 zł. Z zeznań J. Ż. wynika natomiast, że wysokość podatku z tego tytułu została wyliczona przez US w G. na kwotę 81.170 zł., przy czym oskarżony przekazał jej na poczet podatku jedynie kwotę 40.000 zł., zaś pozostała kwota została uzyskana ze spółki (k. 1480). Niezasadne jest również powoływanie się na koszty utrzymania nieruchomości oraz koszty związane ze spłatą kredytu zaciągniętego na jej zakup w sytuacji, gdy S. B., co sam przyznaje, korzystał z tych nieruchomości i pobierał z nich pożytki w postaci chociażby czynszu za wynajem w łącznej wysokości 10.000 zł. Oskarżony potwierdził, że z dochodów tych nie rozliczył się ze swoim wnukiem. Środki z tego tytułu, jak twierdzi, były przeznaczone na utrzymanie przejętych nieruchomości, w tym na opłacenie podatku od nieruchomości oraz spłatę kredytu (k. 3305). Ewentualne przysporzenia z tego tytułu nie miały na celu rozliczenie się z pokrzywdzonym lecz utrzymanie nieruchomości i czerpanie z nich pożytków, a więc oskarżony kierował się w tym zakresie własnym interesem, a nie interesem pokrzywdzonego. Jeśli zatem oskarżony zgłasza z tego tytułu określone roszczenia finansowe wobec I. B., to może ewentualnie dochodzić zwrotu tych środków (nakładów) lub ich „potrącenia” w odrębnym postępowaniu cywilnym. Z akt sprawy wynika, że w tym przedmiocie toczy się obecnie odrębne postępowanie cywilne przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w sprawie sygn. akt I C 711/14, w którym badana jest również kwestia ewentualnych przysporzeń majątkowych poczynionych przez oskarżonego na rzecz I. B. oraz poniesionych przez niego nakładów finansowych na użytkowane nieruchomości (k. 3369, 3399).

Bezpodstawne jest również powoływanie się na zatrudnienie w spółce J. Ż.i wypłatę należnego jej wynagrodzenia za pracę, które przez skarżącego traktowane jest niezasadnie jako „bieżąca pomoc na ręce matki małoletniego I. B.”. Oskarżony, co również przyznaje, liczył na to, że ta doraźna pomoc finansowa będzie w pełni satysfakcjonująca dla I. B., a tym samym wywoła ten skutek, że pokrzywdzony nie będzie domagał się wypłaty należnego mu udziału kapitałowego w spółce (k. 3306).

Reasumując, wskazane w apelacji przysporzenia (nakłady), nie mają wpływu na poczynione w sprawie prawidłowe ustalenia co zamiaru oskarżonego przywłaszczonego mienia i prawa majątkowego (prawa własności nieruchomości) na szkodę I. B..

- w odniesieniu do zarzutu z pkt. 7 i 8. Zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych są niezasadne. Ustalenia Sądu I instancji w zakresie przypisanego oskarżonemu przywłaszczenia pojazdu M. (...) i łodzi (...)są prawidłowe i mają oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Oskarżony nie przeczył, że dokonał sprzedaży tego mienia, które stanowiło odrębny majątek A. B.. Dokonując sprzedaży tego mienia miał świadomość, że stanowiło ono wyłączną własność zmarłego (k. 3242, 3305). Potwierdza ten stan rzeczy zabezpieczona w sprawie dokumentacja (k. 212, 1848, 2872). Przywłaszczając środki finansowe uzyskane ze sprzedaży pojazdu i motorówki działał więc na szkodę spadkobiercy I. B.. W części motywacyjnej zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy odniósł się również do treści wyjaśnień złożonych w tym zakresie przez oskarżonego, które zasadnie odrzucił jako niewiarygodne i wskazał powody tak dokonanej oceny. Zawarta tam argumentacja jest logiczna, przekonująca i nie zawiera błędu. Jako taka nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów określonych w art. 7 k.p.k. i zasługuje na pełną aprobatę.

- w odniesieniu do zarzutu z pkt. 3 i 9. Zasadne są podniesione w apelacji zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych oraz obrazy prawa materialnego tj. art. 284 § 1 k.k. Uchybienia te skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku w pkt. I części dyspozytywnej tiret 12.

Zgodnie z powołanym przepisem art. 284 § 1 k.k. przedmiotem określonej w nim ochrony są jedynie rzeczy ruchome oraz prawa majątkowe. Zgodzić się zatem należy ze stanowiskiem skarżącego, że przedmiotem przywłaszczenia o jakim mowa w powolnym przepisie nie może być nieruchomość, ale może być nim związane z nieruchomością prawo majątkowe, a więc prawo własności nieruchomości. W tym przypadku działania sprawcy mogą polegać na pozorowaniu określonych czynności prawnych, składaniu oświadczeń woli czy objawiać się przez czynności faktyczne wskazujące na przysługiwanie określonego prawa majątkowego. Przy czym muszą to być zachowania sprawcy, z których w sposób jednoznaczny wynika, że traktuje on określone prawo majątkowe jako własne (jemu przysługujące). Trafnie wskazuje się w orzecznictwie, że: "samo przywłaszczenie musi zostać w odpowiedni sposób zamanifestowane na zewnątrz. Owo uzewnętrznienie przywłaszczenia przyjmować musi postać zachowania, uniemożliwiającego osobie, której przysługuje odpowiednie prawo, swobodnie nim rozporządzać" (wyrok SA we Wrocławiu z dnia 12 czerwca 2013 r., II AKa 75/13, LEX nr 1363418). Przejawem "właścicielskiego" stosunku sprawcy do prawa majątkowego może być zachowanie uniemożliwiające rozporządzanie prawem przez osobę uprawnioną, jak i zachowanie uniemożliwiające osobie uprawnionej skorzystanie z tego prawa majątkowego lub co najmniej z części uprawnień składających się na to prawo. Zasadnie wskazuje się w orzecznictwie, że "dla przyjęcia realizacji znamion przestępstwa przywłaszczenia cudzego prawa majątkowego, od strony podmiotowej konieczne jest wykazanie, że sprawca chciał rozporządzić cudzym prawem majątkowym, tak jak właściciel, i że jego działaniu towarzyszył zamiar zatrzymania tego prawa dla siebie lub dla innej osoby, bez żadnego ku temu tytułu" (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 20 stycznia 2014 r., II AKa 400/13, Prok. i Pr.-wkł. 2014, nr 11-12, poz. 24). Rozporządzenie prawem majątkowym należy rozumieć szeroko, także jako skorzystanie z prawa majątkowego wyłączające, co najmniej tempore criminis możliwość skorzystania z tego prawa przez uprawnionego. W odniesieniu do prawa własności trafnie podkreśla się także, że "w przypadku przywłaszczenia przedmiotem czynności wykonawczej nie musi być cudza rzecz ruchoma, gdyż przepis art. 284 § 1 k.k. rozszerza katalog przedmiotów wykonawczych także o cudze prawa majątkowe. Do znamion należy również rozporządzenie jak swoim własnym prawem majątkowym, a takim prawem o charakterze majątkowym jest prawo własności nieruchomości. Nie ma tu znaczenia kwestia posiadania, czyli stanu faktycznego, ale właśnie prawa własności" Stanowisko to zostało już ugruntowane w doktrynie i orzecznictwie (wyrok SA w Szczecinie z dnia 9 stycznia 2013 r., II AKa 235/12, LEX nr 1259761, Małgorzata Dąbrowska – Kardas, Piotr Kardas – Komentarz do art. 284 Kodeksu karnego teza. 49).

Zachowanie sprawcy polega na „przywłaszczeniu" prawa majątkowego, a więc rozporządzeniu nim przez włączenie do majątku swego lub innej osoby i powiększenie w ten sposób swojego lub innej osoby stanu posiadania.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że oskarżony rozpoczynając w dniu 17 maja 2007 r. prowadzenie działalności gospodarczej pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) (k. 252), zadysponował tak jak uprawniony (właściciel) prawem majątkowym Przedsiębiorstwa (...) w postaci własności nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) o powierzchni łącznej o,1898 ha, obie działki zabudowane budynkiem hurtowni oraz nieruchomości gruntowej w G. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) o łącznej powierzchni 0,2238 ha, działka (...) o powierzchni 0,1953 ha zabudowana budynkiem hurtowni, działka (...) o powierzchni 0,0285 ha, włączając to mienie do nowoutworzonego podmiotu gospodarczego, zarządzając tymi nieruchomościami w ramach tej działalności gospodarczej, pobierając z nich pożytki (czynsz za wynajem) i wyłączając z korzystania z nich spadkobiercy wspólnika spółki – I. B.. Tym samym dopuścił się przywłaszczenia prawa własności tychże nieruchomości.

To prawo majątkowe nieruchomości zostało potraktowane przez oskarżonego jako własne (jemu przysługujące) i to zachowanie zostało zamanifestowane przez niego na zewnątrz. Mianowicie oskarżony obie nieruchomości włączył do własnego Przedsiębiorstwa (...) S. B., w dniu 1.08.2013 r. zawarł umowę najmu hali magazynowej położonej na nieruchomości w K. przy ul. (...) (k. 1484), zaś w dniu 10.04.2014 zwarł umowę najmu nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) (k. 1484). Okoliczność tę oskarżony potwierdził w złożonych wyjaśnieniach. Co więcej, przyznał, że pobierał środki pieniężne pochodzące z wynajmu tych nieruchomości w łącznej kwocie 10.00 zł., z których nie rozliczył się z I. B., mają świadomość, że jemu również przysługuje prawo własności tychże nieruchomości (k. 1484 – 1487, 3305)

Z tych też względów Sąd Apelacyjny zmienił opis czynu przypisanego w pkt. I części dyspozytywnej wyroku – tiret 12 poprzez przyjęcie, że przedmiotem przywłaszczenia, którego dopuścił się oskarżony, było prawo własności nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) o powierzchni łącznej o,1898 ha, obie działki zabudowane budynkiem hurtowni oraz nieruchomości gruntowej w G. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) o łącznej powierzchni 0,2238 ha, działka (...) o powierzchni 0,1953 ha zabudowana budynkiem hurtowni, działka (...) o powierzchni 0,0285 ha o łącznej wartości nieruchomości gruntowych i budynkowych 551.601,00 zł. Przedmiotowe nieruchomości wchodziły bowiem w skład majątku Spółki Jawnej (...) na dzień zgonu A. B. tj. na dzień 12 maja 2007 r. (k. 3458).

Wniosek

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przedmiotem przywłaszczenia o jakim mowa w art. 284 § 1 k.k. nie jest nieruchomość

tylko prawo własności nieruchomości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Obraza przepisu postępowania tj. art. 415 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd Apelacyjny uchylił rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody zawarte w pkt. VI części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, które miało na celu pokrycie szkody z tytułu przypadającego pokrzywdzonemu I. B. udziału kapitałowego w Przedsiębiorstwie (...) z siedzibą w G.. Ze zgodnego oświadczenia stron złożonego na rozprawie apelacyjnej wynika bowiem, że to roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania jakie toczy się przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w sprawie I C 711/14 i jest tożsame pod względem podmiotowym i przedmiotowym z roszczeniem o którym rozstrzygnięto w pkt. VI zaskarżonego wyroku. W tym przypadku ma więc zastosowanie tzw. klauzula antykumulacyjna uniemożliwiająca rozstrzyganie o roszczeniu, które jest już przedmiotem innego postępowania.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

- w ramach czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I części dyspozytywnej, tiret 12, przyjęto, że oskarżony przywłaszczył prawo własności nieruchomości położonych w K. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) o powierzchni łącznej 0,1898 ha oraz nieruchomości gruntowej położonej w G. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) o łącznej powierzchni 0,2238 ha o łącznej wartości nieruchomości gruntowych i budynkowych 551.601,00 zł., w ten sposób, że włączył je do własnego Przedsiębiorstwa (...) S. B. w G. ul. (...), w dniu 1.08.2013 r. zawarł umowę najmu hali magazynowej położonej na nieruchomości w K. przy ul. (...), zaś w dniu 10.04.2014 umowę najmu nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), pobierał środki pieniężne pochodzące z najmu tych nieruchomości i nie rozliczył się z nich z I. B..

- uchylono orzeczenie w pkt. VI części dyspozytywnej o obowiązku naprawienia szkody.

- w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

Przedmiotem przywłaszczenia o jakim mowa w art. 284 § 1 k.k. nie może być nieruchomość, a jedynie związane z nieruchomością prawo majątkowe, a więc prawo własności nieruchomości.

Sąd Apelacyjny na podstawie art. 415 § 1 k.p.k. uchylił rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody zawarte w pkt. VI części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, które miało na celu pokrycie szkody z tytułu przypadającego pokrzywdzonemu I. B. udziału kapitałowego w Przedsiębiorstwie (...) z siedzibą w G.. Ze zgodnego oświadczenia stron złożonego na rozprawie apelacyjnej wynika bowiem, że to roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania jakie toczy się przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w sprawie I C 711/14 i jest tożsame pod względem podmiotowym i przedmiotowym z roszczeniem o którym rozstrzygnięto w pkt. VI zaskarżonego wyroku.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt II

W pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymano w mocy. Poczynione w tym zakresie ustalenia faktyczne i ich ocena prawna są prawidłowe.

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III

pkt IV

Na podstawie art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k. i § 11 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. (Dz.U.2015, poz. 1800) w sprawie opłat za czynności adwokackie, zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego I. B. kwotę 2400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze oraz kwotę 295 złotych tytułem zwrotu poniesionych uzasadnionych wydatków.

Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300zł. tytułem opłaty za drugą instancje i na mocy art. 636 § 1 k.p.k. obciążono go pozostałymi kosztami procesu za postępowanie odwoławcze.