Wyrok z dnia 2022-05-26 sygn. II AKa 257/21

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 257/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 8 października 2019 roku wydany w sprawie III K 2/18.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Naruszenie przepisu postępowania w stopniu mającym wpływ na treść orzeczenia (art.7 k.p.k.).

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia.

/Zarzut 1 i 2 apelacji obrońcy oskarżonej/

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przedstawienie podstaw uznania zarzutów obrońcy oskarżonej za zasadne poprzedzone być musi stwierdzeniem, iż, w ocenie Sądu II Instancji, słusznym jest łączne do zarzutów tych odniesienie się. Apelantka podniosła zarzut naruszenia przepisu postępowania, to jest art.7 k.p.k., polegający na niewłaściwej, gdyż sprzecznej ze wskazanym przepisem ocenie dowodów pochodzących z opinii biegłych (biegła psycholog oraz biegły ginekolog-położnik), co stało się przyczyną poczynienia błędnych ustaleń faktycznych w określonym omawianymi zarzutami zakresie. Zasadność łącznego odniesienia się do zarzutów Sąd odwoławczy upatruje w tym, że jest przecież tak, że ustalenia faktyczne są przyjmowane na podstawie określonych dowodów jednakże dowody te muszą być uprzednio ocenione dlatego też wykazanie niewłaściwości oceny dowodu wykazuje jednocześnie błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych na tej właśnie podstawie.

Sąd orzekający opinii biegłej psycholog B. B. przyznał walor pełnej wiarygodności (k-598) i na tej, między innymi, podstawie ustalił, że oskarżona „nie miała wyłączonej ani zdolności rozpoznania u siebie stanu ciąży i akcji porodowej ani zdolności podejmowania świadomych decyzji w przebiegu porodu, choć w każdym z tych przypadków jej zdolności były ograniczone (w rozumieniu psychiatrycznym znacznie ograniczone)” jak również przyjął, że „w sposób ograniczony, to jednak rozpoznała objawy porodowe” (k-597v). W ocenie Sądu odwoławczego słusznie i zasadnie Sąd I Instancji opinii biegłej psycholog B. B. nadał walor wiarygodności. Opinia ta jest pełna, nie występują w niej sprzeczności, a stanowisko biegłej zostało prawidłowo, racjonalnie i zgodnie z posiadaną przez biegłą wiedzą umotywowane. W tej sytuacji brak jest jakichkolwiek podstaw by Sąd II Instancji wiarygodność opinii biegłej psycholog B. B. oceniał inaczej niż uczynił to Sąd Okręgowy. Wyraźnie jednakże w tym miejscu wskazać należy, iż słuszność dokonanej przez Sąd orzekający oceny wskazanego dowodu nie przekształciła się w prawidłowość powziętych na tej podstawie ustaleń faktycznych.

Przed wykazaniem nieprawidłowości omawianego ustalenia faktycznego, koniecznym jest zastrzeżenie, iż Sąd odwoławczy na tym etapie sporządzania uzasadnienia ograniczy się do stwierdzenia, że pozostały materiał dowodowy, a szczególnie opinie i wnioski biegłych innych specjalności nie są sprzeczne, a przeciwnie, co oczywiste w odpowiednim zakresie, są zgodne z opinią biegłej psycholog B. B. (szerzej w tym zakresie stanowisko przedstawione zostanie w punkcie 5.2 uzasadnienia). Koniecznym jest także kolejne zastrzeżenie, Sąd II Instancji, co do opinii biegłej psycholog B. B. wypowie się wyłącznie w takim zakresie w jakim związek ma ona z kwestionowanymi ustaleniami faktycznymi (art.433§1 k.p.k.). Nadto, co dotyczy całości motywacji Sądu II Instancji, sporządzając uzasadnienie orzeczenia wydanego w przedmiotowej sprawie Sąd odwoławczy zdecydował się tak w tym miejscu jak i w następnych na przytoczenie treści dowodu (opinie biegłych) mając przy tym świadomość, iż takie postąpienie nie jest wymagane (art.424 k.p.k. w związku z art.458 k.p.k.) albowiem wystarczającym byłoby przedstawienie stanowiska powziętego na podstawie przytaczanej treści dowodu. Uwzględniając powyższe uznano jednak, szczególnie przy przyjętej przez Sąd orzekający ocenie dowodów, że przywołanie ich treści jest i słuszne i wystarczające dla wykazania nieprawidłowości kwestionowanych ustaleń faktycznych ponieważ treść tych dowodów (stanowisko biegłych) jest tak jednoznaczne w swej wymowie, że w istocie zastępuje każdy osąd.

Biegła psycholog B. B. w sprawie przedmiotowej sporządziła dwie opinie i jedną opinię uzupełniającą. Z pierwszej wynika, iż wypowiedzi oskarżonej były skąpe i prymitywne przy przyjętym obronnym nastawieniu, nie wiedziała gdzie się znajduje, przy poprawnym określeniu bieżącej daty, roku, pory roku i dnia tygodnia nie była w stanie odtworzyć chronologii zdarzeń i ich kontekstu. Po badaniu psychologicznym biegła ustaliła, iż sprawność umysłowa oskarżonej mieści się na pograniczu upośledzenia umysłowego stopnia umiarkowanego i lekkiego, co pozwala na stwierdzenie, iż sprawność umysłowa oskarżonej jest właściwa dla osoby w wieku 6-8 lat. Procesy spostrzegania i myślenia przebiegają w sposób synkretyczny, typowy dla dzieci w młodszym wieku szkolnym (k-192-193). W swej treści identyczne stanowisko biegła zajęła w kolejnej opinii (k-415). W opinii uzupełniającej, po dodatkowym badaniu, biegła stwierdziła u oskarżonej istotne deficyty w zakresie funkcji poznawczych i emocjonalno-społecznych i ich organiczne tło podając, że poziom funkcjonowania społecznego oskarżonej nie przekracza poziomu przewidzianego dla wieku 8-9 lat. We wnioskach końcowych podano, iż stan rozwoju umysłowego oskarżonej pozwala jej na niepełne, fragmentaryczne poznanie i zrozumienie podstawowych norm społecznych, a z psychologicznego punktu widzenia, w związku z upośledzeniem umysłowym możliwe jest, że oskarżona nie zdawała sobie w pełni sprawy z tego, że jest w ciąży oraz, że rodzi dziecko mogąc nieświadomie, obronnie nie dowierzać lub nie akceptować tego, że jest w ciąży. Istotnym jest także i to, że we wnioskach końcowych biegła podała, iż funkcje poznawcze oskarżonej nie obejmują takich okoliczności jak przerwanie pępowiny i skutek tego przerwania przy jednoczesnym wyraźnym i jednoznacznym stwierdzeniu, że oskarżona nie mogła przewidzieć związku przyczynowego i skutku swojego zachowania w postaci przerwania pępowiny (k-416-421).

Sąd II Instancji nie przywoływał całości stanowiska biegłej psycholog B. B., która przecież wypowiadała się szerzej, a skupił się (art.433§1 k.p.k.) na tej jego części, która związek ma z omawianymi zarzutami. Przywołana treść stanowiska biegłej psycholog B. B. jest, w ocenie Sądu odwoławczego, jednoznaczna, wynika z niej, iż oskarżona z racji organicznego upośledzenia mogła nie zdawać sobie w pełni sprawy z tego, że jest w ciąży. Ta okoliczność niewątpliwie jest dla odpowiedzialności oskarżonej najistotniejsza bowiem każde następne ustalenie jest jej pochodną. Sąd Okręgowy uznał opinię biegłej psycholog za wiarygodną i mimo tego przyjął, że oskarżona „choć w sposób ograniczony, to jednak rozpoznała objawy porodowe” (k-597v), a więc zdawała sobie sprawę z tego, że jest w ciąży. Innej oceny stanowiska Sądu orzekającego nie można było przyjąć bowiem nie można, nawet w sposób ograniczony, zdawać sobie sprawy z objawów porodowych bez jednoczesnego uświadomienia sobie, że jest się w ciąży. Nie można przecież jednocześnie zdawać sobie sprawę z rozpoczynającego się porodu i nie wiedzieć, że jest się w ciąży, a przeciwne wnioskowanie byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania. W takiej sytuacji negowane rozpoznawanym środkiem odwoławczym ustalenie na podstawie wskazanego przez apelantkę dowodu (art.433§1 k.p.k.) jawi się jako, co najmniej, niewłaściwe albowiem przy prawidłowym wnioskowaniu na podstawie opinii biegłej psycholog B. B. winno się przyjąć, iż oskarżona, co wprost wynika ze wskazanego dowodu, nie w pełni zdawała sobie sprawę z tego, że jest w ciąży, a za takim ustaleniem, które w niniejszej sprawie nie powzięto, bez wątpliwości przemawia przytoczone uprzednio stanowisko biegłej, które w takiej sytuacji prowadzić musiałoby do zastosowania normy określonej w art.5§2 k.p.k. Sąd II Instancji w tym miejscu motywowania swego stanowiska ograniczył się wyłącznie do argumentacji obrońcy oskarżonej i zdaje sobie sprawę z tego, że takie postąpienie w realiach sprawy niniejszej prawidłowe nie jest i wymaga ono uzupełnienia.

Poza opinią biegłej psycholog B. B. w sprawie przeprowadzono kolejny dowód z opinii biegłego psychologa K. B. (k-557-569), któremu to dowodowi, i słusznie, dano pełną wiarę (k-598). Biegły ten przed wydaniem opinii zapoznał się ze stosownym materiałem dowodowym, dokonał badania oskarżonej oraz, co istotne, zapoznał się z opinią biegłej B. B.. To pozwoliło mu na sformułowanie wniosków, które, co już w tym miejscu warto podać, są w pełni zgodne z wnioskami biegłej B. B. przy czym, i to należy podkreślić, wnioski biegłego K. B. są wnioskami jednoznacznymi, wnioskami nie dającymi, w odróżnieniu od wniosków biegłej B. B., żadnych podstaw do rozważania stosowania w sprawie przedmiotowej normy określonej w §2 art.5 k.p.k. Biegły K. B. podał, że „Na podstawie dostępnych informacji i ustaleń z przeprowadzonych dotąd badań psychologicznych oskarżonej (w tym przez biegłą psycholog B. B.), można stwierdzić, że u M. K. doszło do uruchomienia się mechanizmu obronnego zaprzeczania. Proces ten jest nieświadomy, nie wynika więc ze świadomego, a więc intencjonalnego zastosowania w określonym, identyfikowalnym celu. Wpływał on na jej percepcję objawów ciąży i oznak akcji porodowej, tym bardziej skutecznie, że jej wiedza o ciąży i porodzie, mimo tego, że urodziła wcześniej czworo dzieci, jest mocno ograniczona z powodu jej upośledzenia umysłowego.” (k-568).

W ocenie Sądu odwoławczego łączne uwzględnienie treści opinii biegłych z zakresu psychologii prowadzi do jednoznacznych wniosków. Po pierwsze, w sprawie nie istnieją podstawy do stosowania art.5§2 k.p.k. (o czym szerzej w punkcie 5.2), po drugie kwestionowane przez obrońcę oskarżonej ustalenie faktyczne (świadomość oskarżonej, co do tego, że jest w ciąży i świadomość rozpoczęcia się akcji porodowej) jest nieprawidłowe o czym przesądza treść przytoczonych uprzednio dowodów, którym nadano walor wiarygodności (k-568) lecz na ich podstawie ustalono nieprawidłowo fakty.

Zasadne okazało się również i to stanowisko apelantki, które dotyczy ustaleń powziętych na podstawie opinii biegłego ginekologa-położnika M. B.. Sąd I Instancji na podstawie, między innymi, tej opinii, której dał pełną wiarę (k-568) ustalił, że oskarżona przejawiła aktywność w odłączeniu się od dziecka, które urodziła (k-598). Podobnie jak uprzednio Sąd odwoławczy wpierw odniesie się wyłącznie w zakresie określonym przez obrońcę oskarżonej (art.433§1 k.p.k.). Biegły ginekolog-położnik M. B. w swej opinii (k-431-433) podał, że „na pytanie czy pępowina pękła sama, czy rozerwała ją matka trudno odpowiedzieć. Ponadto należy pamiętać, że pępowina może się przerwać przy zwykłym porodzie, jeśli jest krótka lub jest krótka z powodu zawęźleń” (k-433). W tej sytuacji brak było podstaw by na podstawie opinii biegłego ginekologa-położnika dokonywać w jednoznaczny sposób kwestionowanego ustalenia, a tak przecież postąpił Sąd Okręgowy, który i tej opinii dał pełną wiarę przy jednoczesnym niewykazaniu lub niewskazaniu, że w całości lub części opinii tej odmówiono wiary lub pominięto ją przy ustalaniu faktów. Powyższe jednoznacznie wykazuje, że w zakresie wskazanym przez apelantkę ustalenie, iż oskarżona przejawiła aktywność w odłączeniu się od dziecka, które urodziła było nieuprawnione. To stwierdzenie podane zostało wyłącznie jako ustosunkowanie się do argumentacji obrońcy oskarżonej i nie oznacza ono, że wykazane zostało, iż rzeczywiście Sąd orzekający w omawianym zakresie dopuścił się popełnienia błędu w ustaleniach faktycznych ponieważ koniecznym było wzięcie pod rozwagę całość materiału dowodowego, a nie wybranego jego fragmentu (art.410 k.p.k. w związku z art.458 k.p.k.). Innym dowodem, na który powołał się Sąd orzekający dokonując kwestionowanego ustalenia była opinia (opinia wraz z opinią uzupełniającą) biegłych medyków sądowych (k-149-154, k-243-245). Z tego dowodu, ocenionego jako wiarygodny (k-598), wynikają dwie okoliczności. Pierwszą jest to, że do przerwania pępowiny nie mogło dojść skutkiem ciężaru dziecka, drugą jest to, że cechy uszkodzenia pępowiny wskazują na jej oderwanie albo odcięcie narzędziem o cechach tępokrawędzistego względnie ostrokrawędzistego, a cechy takiego narzędzia mogą posiadać krawędzie paznokci oskarżonej przy czym uszkodzenie pępowiny znajdowało się poniżej wysokości dróg rodnych w zasięgu anatomicznym jej rąk (k-154, k-245). W ocenie Sądu II Instancji na podstawie wskazanego dowodu i bez nadinterpretacji jego treści możliwym było dokonanie wyłącznie ustalenia tego, co z treści tej wynika, a więc możliwe było ustalenie, że do przerwania pępowiny nie doszło pod wpływem ciężaru dziecka, a jej oderwanie albo odcięcie nastąpiło skutkiem zadziałania narzędziem o cechach wskazanych przez biegłych. Tymczasem Sąd I Instancji, ponad treść stanowiska biegłych, jednoznacznie przyjął w tym zakresie aktywność oskarżonej (k-598). Wyraźnie stwierdzić należy, iż analiza opinii biegłych medyków sądowych ku takiemu jednoznacznemu stanowisku podstaw nie daje. Wskazuje ona na wysoce prawdopodobny, a można i stwierdzić, że graniczący z pewnością mechanizm oderwania albo odcięcia pępowiny lecz nie daje ona podstaw by z taką samą pewnością lub prawdopodobieństwem ustalić, że to oskarżona ręką (rękoma) oderwała lub odcięła pępowinę w czym, poprawnie odczytując intencje Sądu Okręgowego, upatrywana była jej aktywność. Wyraźnie i ponownie w tym miejscu zaznaczyć należy, iż powyższe stanowisko nie jest pełnym i (szerzej podane ono zostanie w punkcie 5.2) zaprezentowane zostało w przyjętym zakresie jako wykazanie nieprawidłowości negowanego ustalenia na podstawie określonej przez obrońcę oskarżonej w ocenianym środku odwoławczym. Wyłącznie sygnalizacyjnie podać można, że w tym zakresie uwadze Sądu odwoławczego nie umknęło to, że kwestionowane ustalenie w realiach przedmiotowej sprawy było lub mogło być uprawnione po wzięciu pod rozwagę innych dowodów jednakże podstawą stanowiska Sądu orzekającego była wyłącznie opinia biegłych medyków sądowych (k-597v-598) stąd w tym miejscu taki sposób przedstawienia motywacji Sądu odwoławczego (art.433§1 k.p.k.).

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej.

Uchylenie kwestionowanego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania (wniosek alternatywny).

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie Sądu odwoławczego, przy uwzględnieniu podanych uprzednio podstaw uznania zarzutów obrońcy oskarżonej za zasadne, zgłoszony wniosek jest częściowo zasadny przy czym ta częściowa zasadność wyraża się nie w zakresie określonym apelacją obrońcy oskarżonej lecz w konieczności zmiany skarżonego orzeczenia o czym szerzej Sąd odwoławczy wypowie się w punkcie 5.2 uzasadnienia.

Lp.

Zarzut

2

Błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na treść orzeczenia polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że wobec oskarżonej zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie fakultatywnego nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonej.

/Apelacja Prokuratora Rejonowego w Goleniowie/

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do podniesionych przez oskarżyciela publicznego zarzutów nie sposób jest nie poprzedzić ich podaniem uwarunkowań, które na ocenę stanowiska apelanta wpływ miały.

Przede wszystkim Sąd odwoławczy w pełni akceptuje pogląd, iż w sprawie przedmiotowej, w jej stanie, który stał się podstawą wniesienia omawianego środka odwoławczego, nie ujawniły się okoliczności, które dawałyby podstawę stosowania fakultatywnego nadzwyczajnego złagodzenia kary. Odwołujący się Prokurator Rejonowy w akceptowalny sposób wykazał nieprawidłowość postąpienia Sądu I Instancji i w tej sytuacji nie jest koniecznym argumentacji tej powtarzanie (k-605v-606v). Innymi słowy, w ocenie Sądu II Instancji, kara skarżonym orzeczeniem oskarżonej wymierzona, z uwagi na jej rodzaj i wysokość, jest karą, której zaakceptować nie można było.

Prokurator Rejonowy w wywiedzionym środku odwoławczym zarzucił Sądowi I Instancji wymierzenie oskarżonej kary rażąco niewspółmiernej i domagał się wymierzenia jej kary 5 lat pozbawienia wolności. W ocenie Sądu odwoławczego to stanowisko, co do zasady, a więc co do konieczności zaostrzenia kary oceniane samodzielnie, jak to podano, było słuszne i w sytuacji braku innych okoliczności należałoby je uwzględnić zaostrzając karę. Oskarżonej przypisano skarżonym wyrokiem popełnienie czynu o wysokim stopniu społecznej szkodliwości, czynu, którego okoliczności popełnienia sprawiają, że w swej istocie w sprawie niniejszej brak jest przedmiotowych okoliczności łagodzących. W ocenie Sądu II Instancji ustalony sposób zachowania oskarżonej, istotność naruszonych przez nią norm społecznego funkcjonowania w połączeniu z konsekwencjami jej czynu sprawia, że zasadnym byłoby wymierzenie surowszej kary. Tylko bowiem odpowiednio zaostrzona kara, a przy tym stanowisku nie tracono z pola widzenia warunków i właściwości osobistych oskarżonej, byłaby karą posiadającą przymiot adekwatności i współmierności do wszelkich okoliczności sprawy, okoliczności tak przedmiotowych jak i podmiotowych. W realiach niniejszej sprawy takiej kary jednak orzec nie można było. Sąd odwoławczy po rozpoznaniu środków odwoławczych wywiedzionych w sprawie przedmiotowej z przyczyn podanych w punkcie 5.2 zmienił opis czynu ostatecznie przypisanego oskarżonej. Nie wymaga szerszego uzasadniania to, że odpowiadanie za popełnienie nieumyślnego czynu musi znaleźć swe odzwierciedlenie w karze. Rozpoznając sprawę w postępowaniu odwoławczym koniecznym stało się, co przedstawiono w punkcie 5.2, stwierdzenie, że nie było uprawnionym przypisanie oskarżonej umyślnego występku. Skoro zatem odpadła istotna okoliczność mająca wpływ na kształtowanie kary to, zdaniem Sądu II Instancji, nie można było w całości i bezwzględnie uwzględnić stanowiska odwołującego się Prokuratora Rejonowego wnioskującego o zaostrzenie kary wymierzonej oskarżonej. Istniejący, a przedstawiony w punkcie 5.2 stan rzeczy dawał jednak podstawy do uznania, że skoro, z jednej strony, istniały w sprawie podstawy do zaostrzenia wymierzonej oskarżonej kary, a z drugiej strony, zaistniała sytuacja, w której winno się dokonać innego ukształtowania kary z uwagi na przypisanie uzasadnianym orzeczeniem oskarżonej popełnienia nieumyślnego występku to te dwie okoliczności doprowadziły Sąd II Instancji do przekonania, iż wysokość kary wymierzanej oskarżonej winna być kształtowana z uwzględnieniem każdej z nich.

Wyrokiem wydanym w sprawie przedmiotowej wymierzono oskarżonej karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania przy ustaleniu okresu próby na trzy lata, w czasie którego oddano ją pod dozór kuratora oraz zobowiązano ją do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu i przebywania w środowiskach osób alkoholu nadużywających.

Wymierzając oskarżonej karę uwzględniono występujące w sprawie okoliczności obciążające, do których zaliczono stopień społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu, który ocenić należało jako znaczny. Uwzględniono także okoliczności łagodzące zaliczając do nich ustalone w sprawie warunki i właściwości osobiste oskarżonej. Do okoliczności łagodzących odpowiedzialność oskarżonej zaliczono także jej uprzednią niekaralność (z danych o karalności k-783 wynika, iż odnotowano wyłącznie skazanie orzeczeniem wydanym w niniejszej sprawie, które zostało uchylone).

Wysokość wymierzonej oskarżonej kary pozbawienia wolności ustalona została z uwzględnieniem dyrektyw jej wymiaru określonych w art.53 k.k. Baczono również, z uwagi podmiotowe warunki oskarżonej by ją przede wszystkim w takim zakresie w jakim prawo karne może to uczynić kontrolować. W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż wymierzona oskarżonej kara pozbawienia wolności jest karą, która ze względu na swą wysokość spełnia stawiane przed nią zadania w zakresie prewencji szczególnej i ogólnej. Tym samym osiągnięte zostają jedne z najistotniejszych elementów kary polegające na jej, z jednej strony, odstraszającym, a z drugiej strony, wychowawczym i prewencyjnym oddziaływaniu. W ocenie Sądu wysokość określonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności spowoduje, że w takim zakresie w jakim oskarżona karę tą zrozumie, że uzmysłowi ona jej naganność postępowania, uzmysłowi jej, że takie postępowanie jakie doprowadziło ją do popełnienia przypisanego jej czynu nie jest akceptowane przez społeczeństwo i adekwatne do stawianych przez nie wymagań. Powyższe motywy, którymi kierowano się ustalając wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności spowoduje, że oskarżona, w takim stopniu w jakim jest to możliwe przy uwzględnieniu jej ograniczeń, zmieni swe postępowanie, co sprawia, że osiągnięte zostają wychowawcze funkcje kary, a nadto w przyszłości nie będzie wchodzić w konflikt z prawem. Tym samym zrealizowane są także zapobiegawcze cele kary. W ocenie Sądu odwoławczego kara pozbawienia wolności wymierzona oskarżonej odpowiada stopniowi jej zawinienia oraz temu, że ostatecznie przypisano jej popełnienie nieumyślnego występku. W tym zakresie uwzględniono również ustalone przez biegłych psychiatrów i psychologów osobowe warunki oskarżonej nie zapominając jednocześnie o dobru prawnym, w które godziła. Pamiętano o tym, że dobro, w które oskarżona godziła popełniając przypisany jej czyn jest dobrem, które winno być w sposób szczególny chronione. Ocena ta zasadną jest gdy uwzględni się skutki, i to zarówno społeczne jak i indywidualne, jakie wywołało ustalone działanie oskarżonej. Wpływ na wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonej miał również stopień społecznego niebezpieczeństwa jej czynu, który ocenić należało jako znaczny. W tym zakresie zważono, iż działanie oskarżonej dotyczyło rodzącego się dziecka, która to okoliczność jest wystarczająca do uznania, że uprawnionym jest przyjęcie prezentowanej oceny, co do społecznego niebezpieczeństwa jej czynu.

Wobec oskarżonej zastosowano dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej jej kary pozbawienia wolności. Stosując to dobrodziejstwo uwzględniono w pierwszej kolejności to, że oskarżona jest osobą o szczególnych właściwościach tak więc kształtując wobec niej karę należało mieć tą okoliczność na uwadze. W ocenie Sądu odwoławczego to właśnie warunki i właściwości osobiste oskarżonej przekonują, że wobec niej karę tak należało kształtować by możliwa była ona do wykonania oraz by w trakcie jej wykonywania istniała możliwość jej modyfikowania zależnie od aktualnej sytuacji, na co pozwala, przykładowo, art.74§2 k.k. Z tych też względów zasadnym jest zastosowanie wobec oskarżonej dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. W ocenie Sądu II Instancji tak ukształtowana kara z uwagi na podniesione wyżej okoliczności w połączeniu z warunkami i właściwościami osobistymi oskarżonej sprawi, że w przyszłości nie popełni ona ponownie przestępstwa. Zawieszając wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności określono trzyletni okres próby i oddano ją w tym czasie pod dozór kuratora. Ustalony okres próby w połączeniu z dozorem kuratorskim będzie mieć zasadnicze znaczenie dla możliwości kontrolowania zachowania oskarżonej, a przez to istnieć będzie możliwość wpływania na jej postawę życiową oraz postawę wobec porządku prawnego, co jest o tyle istotne, że warunki i właściwości osobiste oskarżonej tego wymagają, a więc uprawnionym jest określony czas próby, kiedy to istnieć będą możliwości korygowania ewentualnego niewłaściwego zachowania oskarżonej.

W ocenie Sądu II Instancji tak obligatoryjne jak i uprawnione było zobowiązanie oskarżonej do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu i przebywania w środowisku osób nadużywających alkholu. Te obowiązki wzmocnią oddziaływanie na oskarżoną oraz będą podstawą do kontrolowania jej zachowania i funkcjonowania.

Na podstawie art.63§1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności zaliczono okres jej rzeczywistego pozbawienia wolności.

Wniosek

Wymierzenie oskarżonej kary 5 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przy uwzględnieniu okoliczności podanych powyżej wniosek oskarżyciela publicznego jest niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Uznanie, że zachowanie oskarżonej nie wyczerpywało znamion czynu określonego w art.149 k.k., co stało się podstawą zmiany opisu czynu i stwierdzenie, że dopuściła się ona popełnienia czynu określonego w art.155 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd II Instancji po zapoznaniu się z przedmiotową sprawą, po zapoznaniu się ze stanowiskiem Sądu orzekającego oraz po zapoznaniu się z wniesionymi środkami odwoławczymi uznał, iż dotychczasowe rozstrzygnięcie prawidłowe nie jest. W tym stanie rzeczy rozstrzygnąć należało czy po przeprowadzonym postępowaniu odwoławczym Sąd Apelacyjny uprawniony jest do dokonania zmiany kwestionowanego orzeczenia czy też koniecznym będzie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Przed podjęciem decyzji wzięto pod rozwagę to, że „Podstawę uchylenia orzeczenia stanowić może dopiero konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości. Jeżeli zatem nie zachodzi konieczność przeprowadzenia raz jeszcze wszystkich dowodów, nie jest dopuszczalne uchylenie wyroku. Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości zachodzi wówczas, gdy orzekający sąd pierwszej instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego, uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2020 roku). Uwzględniono również, iż „A contrario z art.437§2 zdanie drugie KPK wynika obowiązek reformatoryjnego orzekania przez sąd odwoławczy, co w połączeniu z uprawnieniami do szerokiego przeprowadzania postępowania dowodowego powoduje, że ciężar merytorycznego rozpoznania sprawy spada na sąd drugiej instancji. W działalności sądu odwoławczego obecnie akcent jest położony na merytoryczny, a nie wyłącznie kontrolny charakter postępowania odwoławczego. Funkcją tego sądu nie jest powtórzenie całego postępowania dowodowego, ale ponowienie lub uzupełnienie materiału dowodowego w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego przeprowadzenia kontroli odwoławczej w celu dokonania ustaleń faktycznych zgodnych z prawdą (art.2§2). Jednak nadal sąd odwoławczy ma szerokie uprawnienia do czynienia odmiennych ustaleń faktycznych i dokonywania własnej oceny dowodów bez konieczności uzupełnienia lub ponowienia postępowania dowodowego.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2020 roku). Wzięcie pod rozwagę powyższego doprowadziło Sąd odwoławczy do uznania, w ślad za stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 8 grudnia 2021 roku, że „W aktualnie obowiązującym modelu postępowania karnego ustawodawca wyraźnie na pierwsze miejsce wysunął sposób rozstrzygnięcia sprawy polegający na zmianie zaskarżonego orzeczenia w postępowaniu przed sądem odwoławczym, a dopiero w drugiej kolejności wskazał na możliwości jego uchylenia. Przyjęty model postępowania apelacyjnego zakłada, co do zasady, ponowne rozpoznanie sprawy przez sąd drugiej instancji i wydanie wyroku co do zasadniczego przedmiotu procesu, kończącego postępowanie w sprawie. W konsekwencji sąd odwoławczy ma prawo przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie i czynienia własnych ustaleń faktycznych, które mogą być odmienne od tych, których dokonał sąd pierwszej instancji.”.

Skoro zatem uznano, iż w realiach niniejszej sprawy, w realiach przedmiotowego postępowania odwoławczego brak jest podstaw do uchylenia kwestionowanego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania to koniecznym jest podanie tego, co ustalono albowiem zmieniając w postępowaniu odwoławczym skarżone rozstrzygnięcie wkracza się w obszar, co do zasady zastrzeżony dla sądu pierwszej instancji, a taka sytuacja zobowiązuje do spełnienia wszystkich wymagań postawionych sądowi meriti, co jest szczególnie istotne ponieważ ustalenia powzięte przez sąd ad quem nie podlegają już kontroli w toku dalszego postępowania instancyjnego.

Uwzględniając stan rzeczy istniejący w sprawie przedmiotowej oraz uwzględniając jej etap uprawnionym jest odstąpienie od ustalonej praktyki dotyczącej zasad sporządzania uzasadnienia i wyprzedzające, przed podaniem stanu faktycznego przyjętego za podstawę uzasadnianego orzeczenia, przedstawienie oceny dowodów przyjętych za jego przesłanki.

Analiza dowodów przeprowadzonych w sprawie w połączeniu ze stanowiskiem Sądu I Instancji wyrażonym w uzasadnieniu skarżonego wyroku daje jednoznaczne podstawy do stwierdzenia, iż główną i zasadniczą dowodową podstawą ustalanego stanu faktycznego w zakresie najistotniejszych dla odpowiedzialności oskarżonej faktów były i są dowody z opinii biegłych, a w tym szczególnie dowody z opinii biegłych medyków sądowych oraz biegłych psychiatrów i psychologów. Dostrzegając istotność wskazanych dowodów, w ocenie Sądu II Instancji, podobnie jak rzecz ocenił Sąd orzekający (k-598), stwierdzić należy, iż dowody te są wiarygodne i jako takie ocenić należało je jako wartościowe i przydatne dla dokonywanych w sprawie ustaleń albowiem każda z nich sporządzona została przez osoby dysponujące specjalistyczną wiedzą konieczną, z jednej strony, do przeprowadzenia stosownych badań, a, z drugiej strony, do sformułowania na podstawie ich wyników wniosków końcowych. I tak z opinii biegłych medyków sądowych jednoznacznie wynika, iż wnioski ich postawione zostały po analizie zebranych w sprawie dowodów i dopiero na tej podstawie sformułowane zostały wnioski końcowe. Wnioski te, w ocenie Sądu Apelacyjnego, wolne są od wszelkiej dowolności i są wynikiem wyłącznie analizy obiektywnie ustalonych faktów dokonanej w oparciu o posiadaną wiedzę i doświadczenie zawodowe. W tej sytuacji brak jest jakichkolwiek podstaw merytorycznych do zanegowania wniosków tych biegłych. Stanowisko biegłych jest zupełne, uwzględnia wszystkie okoliczności sprawy, jest logiczne i spójne. Z jego treści jednoznacznie wynika, iż przyjęte ono zostało po wnikliwym zapoznaniu się przez biegłych ją sporządzających z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a w tym po zapoznaniu się z wynikami oględzin i sekcji zwłok noworodka.

Za wolne od merytorycznych uchybień uznano także opinie biegłych psychologów. Swych ocen dokonali oni po badaniu oskarżonej i zapoznaniu się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Opinie zostały w należyty sposób uzasadnione. Tak więc analiza sporządzonych w sprawie opinii biegłych psychologów pozwala zaakceptować ich oceny. Tak jak i poprzednie tak i opinie biegłych psychiatrów stwierdzającą stan zdrowia psychicznego oskarżonej i jej poczytalności w chwili popełniania zarzucanego jej czynu ocenić należało jako przydatne i wartościowe, na podstawie których dokonano w sprawie stosownych ustaleń. Opinie te oraz ich wnioski końcowe sformułowane zostały po przeprowadzonym badaniu oskarżonej. Biegli dokonali oceny zebranych przez siebie wyników, co pozwoliło im, po ich uprzedniej, a zgodnej ze specjalistyczną wiedzą ocenie, postawić końcowe wnioski zawarte w pisemnych opiniach. Wnioski te jako wolne od merytorycznych błędów w pełni zostały przez Sąd Apelacyjny zaakceptowane. Mając na uwadze powyższe omawiane opinie ocenione zostały jako wiarygodne, a jako takie, uznano je za pełnowartościowe dowody mogące stać się podstawą dokonywanych w sprawie ustaleń.

Pozostałe dowody, a w tym i dowody pochodzące ze źródeł osobowych przeprowadzone w sprawie oceniono również jako wiarygodne. Uważna analiza treści tej części materiału dowodowego nie dała podstaw do zajęcia innego stanowiska, w dowodach tych nie występują sprzeczności, są one tak ze sobą jak i z pozostałym materiałem dowodowym zgodne i w tej sytuacji zasadnym stało się danie im pełnej wiary.

Sumując stanowisko Sądu Apelacyjnego, co do oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, które stały się podstawą uzasadnianego rozstrzygnięcia koniecznym jest podanie, a konieczność ta wynika z reformatoryjnego charakteru motywowanego orzeczenia, iż oceniane były dowody w ich dotychczasowej treści. Powyższe odnosi się w szczególności do opinii biegłych medyków sądowych i opinii biegłych psychiatrów i psychologów. Jak to już wskazano nie budząca wątpliwości okolicznością jest to, że te właśnie dowody są w sprawie przedmiotowej najistotniejsze.

Sąd Apelacyjny za własne przyjmuje tą część ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego, która odnosi się do odtworzenia faktów mających miejsce przed dniem 4 października 2016 roku, w tym dniu oraz, co do faktów jakie zostały ustalone, które dotyczą podjętych czynności po ujawnieniu działania oskarżonej. Za własne przyjęte zostały również te ustalenia, które dotyczą faktów wynikających z sekcji zwłok noworodka, ustalenia jego pochodzenia, danych osobopoznawczych oraz faktów dotyczących stanu zdrowia psychicznego oskarżonej i jej rozwoju (k-595-596v), co sprawia, że nie jest koniecznym ponowne faktów tych przywoływanie.

Sąd Apelacyjny rozstrzygając w sprawie odmiennie niż to uczynił Sąd Okręgowy ustalił, że oskarżona nie miała świadomości tego, że jest w ciąży, a nadto ustalono, iż do przerwania pępowiny doszło w nieustalonych okolicznościach.

Analiza zebranych i przeprowadzonych w sprawie dowodów nie pozostawia wątpliwości, co do tego, że ustalenia tego czy oskarżona zdawała sobie sprawę z tego, że jest w ciąży czy też z faktu tego sprawy sobie nie zdawała można było dokonać na dwojakiej podstawie. Pierwszą z nich są osobowe źródła dowodowe, z wyłączeniem wyjaśnień oskarżonej. Z tej części materiału dowodowego, a wystarczającym będzie przywołanie w tym miejscu zeznań J. R. (26-28, k-517v-518) wynika, iż w otoczeniu oskarżonej zauważono, że przytyła, co przy uwzględnieniu społecznego sposobu jej funkcjonowania dawało podstawę do podejrzeń, że jest w ciąży czemu oskarżona zaprzeczała. Ta dowodowa podstawa omawianego ustalenia faktycznego jest jednak, zdaniem Sądu Apelacyjnego, niewystarczająca by móc jednoznacznie stwierdzić, iż rzeczywiście oskarżona zdawała sobie sprawę z tego, że jest w ciąży. Oczywistym jest, że wskazanego ustalenia można było dokonać na podanej podstawie bez zważania na stanowisko oskarżonej. Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, że postronni obserwatorzy na podstawie zewnętrznych objawów są w stanie bez wątpliwości stwierdzić, że określona osoba spodziewa się dziecka. Takie wnioskowanie jest jednak w przedmiotowej sprawie zawodne. Przede wszystkim zewnętrzne objawy ciąży oskarżonej nie były jednoznaczne, a pamiętać należy, iż dziecko po urodzinach nie było duże, w chwili badania sekcyjnego ważyło 2.530 gram. Innymi słowy zewnętrzni obserwatorzy, co wprost wynika z osobowych źródeł dowodowych, podejrzewali ciążę u oskarżonej jednak nie byli jej pewni. W tej sytuacji dla możności ustalenia czy oskarżona wiedziała czy też nie, że jest w ciąży przy uwzględnieniu jej umysłowego rozwoju odwołać należało się do innych dowodów, a tymi dowodami są opinie biegłych psychiatrów i psychologów, inne dowody mogące być przydatnymi dla dokonania omawianego ustalenia w sprawie nie występują. Wpierw przywołać należy stanowisko biegłej psycholog B. B., która stwierdziła, że „z psychologicznego punktu widzenia w związku z upośledzeniem umysłowym M. K. możliwe jest to, że nie zdawała sobie w pełni sprawy z tego, że jest w ciąży” (k-421). Wnioski biegłej psycholog B. B. rozwinięte i uzupełnione zostały opinią biegłego psychologa K. B., który wyraźnie podał, że u oskarżonej skutecznie zadziałał mechanizm zaprzeczania, który jest procesem nieświadomym wpływającym na percepcję objawów ciąży, a mechanizm ten zadziałał u oskarżonej skuteczniej z racji jej upośledzenia umysłowego (k-568). Stanowisko biegłych psychologów rozpatrywać należało łącznie z opiniami biegłych psychiatrów. Sąd Apelacyjny nie stwierdza konieczności przywoływania całości obszernego w tym zakresie materiału dowodowego, a wystarczającym będzie wskazanie stanowiska biegłych, które opiniowanie psychiatryczne w omawianym zakresie sumuje. Biegła B. N. opiniująca wspólnie z biegłym T. M. stwierdziła, że „ona zupełnie wyparła fakt bycia w ciąży” (k-455 strona 4 – odpis k-456 strona 3).

Mając na uwadze powyższe i zważając wnioski wynikające z osobowych źródeł dowodowych i opinii biegłych psychologów i psychiatrów zasadne stało się ustalenie, iż oskarżona nie miała świadomości tego, że jest w ciąży. Za przeciwnym ustaleniem nie przemawiają żadne dowody, a wnioski wynikające z osobowych źródeł dowodowych nie mogły przełamać tego, co wynika z opinii biegłych psychiatrów i psychologów albowiem dowody te wskazują na prawdopodobieństwo świadomości oskarżonej, co do faktu bycia w ciąży. Wzmiankowany stan rzeczy nie prowadził do konieczności stosowania normy określonej w art.5§2 k.p.k. albowiem łącznie oceniane dowody usunęły konieczność odwołania się do tego przepisu i pozwoliły na dokonanie stanowczego ustalenia.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zasadnym stało się również ustalenie, że do przerwania pępowiny doszło w nieustalonych okolicznościach. Przy uwzględnieniu stanu materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie w żadnym zakresie wątpliwym nie jest, iż omawianego ustalenia można było dokonać wyłącznie na podstawie opinii biegłych medyków sądowych. Z dowodu tego (k-154, k-245) wynika prawdopodobieństwo, a istnieją podstawy do stwierdzenia, że jest ono wysokie, iż przerwanie pępowiny nastąpiło skutkiem działania oskarżonej. Już to wykazuje zasadność ustalenia dokonanego w instancji odwoławczej. Prawdopodobieństwo, nawet wysokie, nawet graniczące z pewnością pozostaje prawdopodobieństwem. W tej sytuacji, zważając na treść art.2§2 k.p.k. oraz treść §2 art.5 k.p.k. nie można było ustalić, że to działanie oskarżonej doprowadziło do przerwania pępowiny.

Zajmując prezentowane stanowisko uwzględniono i to, że skoro opinia biegłych medyków sądowych jest wiarygodna, należało w dalszej kolejności rozważyć czy z procesowego punktu widzenia jest ona takiej treści, która pozwala dokonać w sprawie jednoznacznych ustaleń i idących za nimi ocen. Zdaniem Sądu Apelacyjnego treść opinii biegłych medyków sądowych jest tego rodzaju, że koniecznym było ustalenie, że do przerwania pępowiny doszło w nieustalonych okolicznościach (art.5§2 k.p.k.).

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, iż w sytuacji gdy istotne dla sprawy ustalenia faktyczne mogą być poczynione w sposób pewny, to jest bez wypełniania rozumowania niekorzystnymi dla oskarżonej domniemaniami, a zależne jest ono od dania wiary lub odmówienia wiary tej czy innej grupie dowodów to Sąd nie może uchylić się od oceny przeprowadzonych dowodów, odwołując się do zasady in dubio pro reo. Odwołanie się do §2 art.5 k.p.k. nie może zatem stanowić wyrazu bezradności decyzyjnej sądu w sytuacji, w której winien on zdecydować się na danie wiary temu lub innemu dowodowi, przy jednoczesnym odmówieniu wiary innemu dowodowi, jeśli tylko obdarzenie zaufaniem jednego z dowodów prowadzi do stanowczych wniosków, co do przebiegu wydarzeń istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonej.

Przy uwzględnieniu powyższego i odnosząc to do przedmiotowej sprawy odpowiedzieć należało na pytanie czy treść opinii biegłych medyków sądowych pozwala bez wątpliwości stwierdzić, iż do przerwania pępowiny doszło skutkiem działania oskarżonej. W tym zakresie rozważyć należało czy realia przedmiotowej sprawy, a w szczególności treść przeprowadzonych w niej dowodów, są tego rodzaju, że nakazywały rozważyć istnienie dwóch, równorzędnych wersji odnoszących się do omawianego ustalenia, a rzecz wprost określając rozważyć należało czy opinia biegłych medyków sądowych pozwala niewątpliwe ustalić, że to oskarżona przerwała pępowinę. Tak postępując Sąd Apelacyjny miał na uwadze to, że rozważane hipotezy, o czym szerzej poniżej, nie są hipotezami, które odrywają się od zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz jej innych realiów, co oznacza, że Sąd II Instancji nie formułował hipotez abstrakcyjnych czy też teoretycznie możliwych stanowiących przejaw wyłącznie spekulacji myślowej.

Pierwszą hipotezą jaką należało rozważyć jest hipoteza o tym, że do przerwania pępowiny doszło skutkiem działania oskarżonej. O tym wypowiadał się Sąd I Instancji i wydaje się, że nie jest koniecznym stanowiska Sądu Okręgowego w tym miejscu powtarzanie (k-598). Sąd ten uargumentował swoje oceny, wskazał jej dowodowe podstawy, a tym samym przyjąć należało, z racji argumentacji podanej przez Sąd orzekający, że hipoteza ta w sprawie została wykazana.

Drugą hipotezą jaką w sprawie przedmiotowej należało rozważyć jest to, że do przerwania pępowiny doszło w okolicznościach przedstawianych przez obrońcę oskarżonej (k-613). Przed rozważeniem zasadności tej hipotezy wskazać należy, iż Sąd odwoławczy stawiając ją rozważył czy do jej postawienia istnieją podstawy dowodowe tak, by hipoteza ta nie była hipotezą abstrakcyjną, stawianą wyłącznie jako wyraz spekulacji myślowej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w sprawie przedmiotowej takie dowody istnieją (k-3-5, k-7-9, 14-17). Syntetycznie je przedstawiając stwierdzić należy, iż z dowodów tych wynika, że nie można wykluczyć (stwierdzić kategorycznie), że do przerwania pępowiny nie doszło w okolicznościach podanych przez obrońcę w apelacji, a świadczy o tym stan techniczny latryny.

Przy uwzględnieniu powyższego stwierdzić należało, że na podstawie wiarygodnego dowodu (opinia biegłych medyków sądowych, dokumentacja fotograficzna, protokół oględzin) zaistniały fakty dające podstawę do uznania, że możliwym, a tym samym równorzędnym jest (w tym miejscu uzasadnienia Sąd odwoławczy nie odniesie się do stopnia tej równorzędności i uczyni to w dalszej części), że do przerwania pępowiny doszło skutkiem działania oskarżonej jak i skutkiem mechanicznego uszkodzenia o krawędzie dołu kloacznego (k-613). Sytuację tą rozstrzygnąć należało zgodnie z dyspozycją art.5§2 k.p.k., a więc dla następnych ocen przyjmować należało hipotezę korzystniejszą dla oskarżonej, to jest tą, że do przerwania pępowiny doszło w okolicznościach podawanych przez obronę. Określenie hipotezy, której procesowe przyjęcie nakazuje treść art.5§2 k.p.k., podstawę swą ma w analizie dokumentacji fotograficznej oraz w treści protokołu oględzin. Z dowodów tych wynika, że nie jest wykluczonym mechanizm przerwania pępowiny będący podstawą jednego z zarzutów określonych apelacja obrońcy oskarżonej.

Jak z powyższego wynika, na podstawie dowodów zebranych w sprawie możliwe są dwie wersje dotyczące omawianego ustalenia, a skoro tak to należało wybrać tą, która dla oskarżonej jest korzystniejszą. Inaczej rzecz określając, skoro to w jakich okolicznościach doszło do przerwania pępowiny miało znaczenie dla odpowiedzialności oskarżonej to nie można było wybrać wersji dla niej niekorzystnej ponieważ oznaczałoby to sprzeniewierzenie się zasadzie określonej w §2 art.5 k.p.k.

Wyraźnie w tym miejscu podkreślić należy, iż dokonując wskazanego ustalenia Sąd II Instancji nie tracił z pola swego widzenia stanowiska biegłych medyków sądowych, z którego wynika, iż najbardziej prawdopodobnym jest, że do przerwania pępowiny doszło skutkiem działania oskarżonej.

Przypomnieć należy, iż zgodnie z art.4 k.p.k. organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane uwzględniać okoliczności przemawiając zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonej. To, w realiach przedmiotowej sprawy, połączyć należało z treścią art.2§2 k.p.k., który stanowi, że podstawą wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne. Powyższe przepisy nakazują obiektywne rozpatrzenie sprawy (przy uwzględnieniu argumentacji stron) przy czym podstawą takiego rozpoznania sprawy muszą być prawdziwe ustalenia faktyczne.

Rozpoznając przedmiotową sprawę i dokonując omawianego ustalenia nie można było nie wziąć pod uwagę tego, że jedną z podstawowych zasad procesu karnego jest zasada prawdy, zgodnie z którą podstawą wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne, do których dotrzeć należy wszelkimi dostępnymi środkami procesowymi (wyrok Sadu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 22 stycznia 2001 roku). Dopiero bowiem wówczas wyjaśnione być mogą wszelkie istotne okoliczności sprawy, co pozwoli by sprawca pociągnięty został do odpowiedzialności, a osoba niewinna by takiej odpowiedzialności nie poniosła.

Z opinii biegłych medyków sądowych wynika duże, nawet graniczące z pewnością prawdopodobieństwo przerwania pępowiny przez oskarżoną. To stwierdzenie, w ocenie Sądu odwoławczego, nawet pomijając wszystko to, co Sąd Apelacyjny dotychczas w swym uzasadnieniu podał, jest wystarczające to stwierdzenia, że koniecznym było dokonanie omawianego ustalenia faktycznego.

Jak to już wskazano uprzednio stosowanie §2 art.5 k.p.k. jest zasadne wówczas, gdy na podstawie dowodów przeprowadzonych w sprawie w zgodzie z obowiązującymi przepisami postępowania i ocenionych bez naruszenia art.7 k.p.k. możliwe są, co najmniej, dwie wersje wydarzeń. Podkreślić, a wręcz wyeksponować, należy, iż te przynajmniej dwie wersje (więcej niż jedna) dla możności stosowania art.5§2 k.p.k. muszą być w równym stopniu możliwe.

Stan materiału dowodowego niniejszej sprawy jest tego rodzaju, że nie budzi wątpliwości to, iż do przerwania pępowiny doszło prawdopodobnie (można tu użyć każdego przymiotnika dookreślającego stopień prawdopodobieństwa) doszło skutkiem działania oskarżonej. Nie zmienia to jednak tego, że wskazanego ustalenia w podanej treści dokonać nie można było albowiem pamiętać należało o tym, że ustalenia określonego faktu nastąpić może wyłącznie wówczas, gdy daje ku temu podstawę stan materiału dowodowego, który jest niewątpliwy bez tej niewątpliwości stopniowania. Podstawą ustalania faktów nie może być dowód, z którego wnioski wynikające są wysoce prawdopodobne. W ocenie Sądu Apelacyjnego nawet w sytuacji, gdy to prawdopodobieństwo jest bliskie pewności bądź prawie jej równe to i tak sprawę, w której taka sytuacji występuje, rozstrzygnąć należy zgodnie z dyspozycją §2 art.5 k.p.k.

Sąd Apelacyjny przyznaje, że stan materiału dowodowego jest tego rodzaju, że badanie równorzędność możliwych hipotez poprzedzone mogłoby być uzupełnieniem materiału dowodowego poprzez uzupełniające opiniowanie biegłych medyków sądowych i opiniowanie biegłych innych specjalności celem stwierdzenia czy stan techniczny latryny był tego rodzaju, że wykluczona lub potwierdzona byłaby możliwość przerwania pępowiny w inny sposób niż

działaniem oskarżonej. Ostatecznie podjęto decyzję, iż uzupełnienie materiału dowodowego nie jest konieczne. Za taką oceną przemówiło to, że ostatecznie przyjęto, że odpowiedzialności oskarżonej nie można rozpatrywać na podstawie art.149 k.k., a w sytuacji, gdy odpowiedzialność tą oceniać należało na podstawie art.155 k.k. to, to w jakich okolicznościach doszło do przerwania pępowiny utraciło swą istotność dla odpowiedzialności oskarżonej. To ostatnie stało się dla Sądu Apelacyjnego podstawą ostatecznego ustalenia, co wyraz znalazło w treści nowo opisanego czynu przypisanego oskarżonej, że do przerwania pępowiny doszło w nieustalonych okolicznościach, co jest ustaleniem jeszcze korzystniejszym niż to jakie należałoby przyjąć z racji istnienia dwóch możliwych okoliczności w jakich do przerwania tego doszło (wersje te i dotyczące nich rozważania przedstawione zostały uprzednio).

Uwzględniając ustalony w sprawie przez Sąd odwoławczy stan faktyczny jak również oceniając stanowisko Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie nie można było przyjąć, iż do pozbawienia życia dziecka doszło w wyniku silnego przeżycia wywołanego przebiegiem porodu to jest, przyjęcia kwalifikacji prawnej czynu oskarżonej z art.149 k.k. Analizując treść art.149 k.k. należy wskazać, że przedmiotem ochrony jest tu życie dziecka (od momentu, w którym rozpoczął się poród). Rozpoczęcie porodu stanowi tutaj punkt czasowy rozdzielający dwa etapy ochrony życia w prawie karnym, ochronę życia dziecka poczętego (art.152 k.k., art.153 k.k.) i ochronę życia człowieka narodzonego (art.148, art.149 k.k.). Podmiotem czynu zabronionego może być tylko matka dziecka (kobieta zabijająca rodzące się lub urodzone przez siebie dziecko) będącego przedmiotem zamachu. Jest to więc przestępstwo indywidualne. Nie jest ważne, czy poród odbył się siłami natury czy spowodowany został cesarskim cięciem. Zachowanie się matki w tym przypadku ma polegać na zabijaniu, a więc na zachowaniu, które pozostaje w związku przyczynowym i normatywnym ze śmiercią dziecka. Zachowanie to może się przejawiać aktywnością, na przykład zatkaniem dróg oddechowych dziecku po odłączeniu się od ciała matki, albo zaniechaniem, na przykład niepodwiązaniem pępowiny, prowadzącym do wykrwawienia się dziecka. Przedmiotem czynności wykonawczej jest dziecko znajdujące się w okresie porodu. Uznaje się, że okres porodu nie może być dłuższy niż kilkadziesiąt godzin i trwa od rozpoczęcia porodu do jego zakończenia, to jest wydalenia łożyska. Sprawczyni tego przestępstwa dokonuje go pod wpływem przeżycia wywołanego przebiegiem porodu. Obok zamiaru, wpływ porodu stanowi znamię charakteryzujące stronę podmiotową czynu zabronionego realizującego typ przestępstwa opisany w art.149 k.k. Przeżycie, pod wpływem którego dochodzi do zabójstwa noworodka, stanowi zakłócenie czynności psychicznych, usprawiedliwiające łagodniejszą kwalifikację prawną czynu. Przywołać można w tym miejscu stanowisko Sądu Najwyższego polegające na tym, że "istota uprzywilejowania dzieciobójstwa tkwi w ścisłym związku przyczynowym między szczególnym stanem psychicznym kobiety rodzącej, a jej czynem sprzecznym z naturalnymi uczuciami macierzyńskimi". Natężenie tego zakłócenia powinno być takie jak w przypadku ograniczonej poczytalności ( art. 31§2 k.k.). W normalnych wypadkach poród jest naturalnym procesem fizjologicznym, który nie wywołuje przeżyć będących podstawą zamachu na dziecko. Przeżycie związane z przebiegiem porodu, jako okoliczność prowadząca do uprzywilejowanej kwalifikacji zabójstwa dziecka z art.149 k.k., wymaga stwierdzenia specyficznego, odbiegającego od normy, przebiegu porodu lub specyficznej lub odbiegającej od normy wrażliwości kobiety na przebieg porodu. W niniejszej sprawie zamiar zabójstwa noworodka wywiedziony został z okoliczności nie związanych z przebiegiem porodu, a z sytuacji osobistej i społecznej oskarżonej oraz jej uwarunkowań psychicznych (k-598v). Takie przesłanki uznawane są za szeroko rozumiane przesłanki "szczególnie trudnej sytuacji osobistej", które to okoliczności w obecnym brzemieniu art.149 k.k. jak i w brzmieniu tego przepisu na dzień popełniania przez oskarżoną czynu nie mogą już uzasadniać stosowania tego przepisu. Jeżeli matka miałaby pozbawić swego nowo narodzonego dziecka życia z przyczyn podanych przez Sąd Okręgowy to przecież oczywiste jest, że nie dokonała tego czynu pod wpływem "przebiegu porodu". Ustalone już przed Sądem Okręgowym fakty powodują uznanie, że brak było podstaw do przyjęcia, że oskarżona pozbawiła życia noworodka dlatego, że w tak kryminogenny sposób wpłynął na nią przebieg porodu. Przyjmując prezentowaną ocenę zważono przede wszystkim, iż nawet gdyby, teoretycznie przyjąć, że okoliczności wskazane przez Sąd Okręgowy miały wpływ na czyn oskarżonej to przecież nie są one podstawą do przyjęcia kwalifikacji prawnej z art.149 k.k. Przyjęcie tej kwalifikacji możliwe byłoby wyłącznie wtedy gdyby ustalono, że poród oskarżonej przebiegał nietypowo i była ona przebiegiem tego porodu zaskoczona, a to nie wynika z dowodów przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, nie ustalono by oceniane w niniejszej sprawie zdarzenie przebiegało nietypowo.

W ocenie Sądu odwoławczego koniecznym jest uzupełnienie powyższego o to, co następuje. W sprawie niniejszej brak jest podstaw do stwierdzenia umyślności w działaniu oskarżonej. Przedmiotem ochrony przepisu art.149 k.k. jest życie człowieka zaś istotą tego czynu jest umyślne spowodowanie jego śmierci. Sprawca może działać z bezpośrednim lub ewentualnym (wynikowym) zamiarem. Działanie z bezpośrednim zamiarem pozbawienia człowieka życia oznacza, iż sprawca chce popełnić taki czyn zabroniony, a więc zachować się w sposób objęty znamionami przedmiotowej strony przestępstwa opisanego w art.149 k.k. Zamiar ewentualny polega natomiast na tym, że sprawca nie chce wprawdzie pozbawić człowieka życia ale przewidując możliwość takiego skutku swego działania na to się godzi. Uwzględniając powyższe w odniesieniu do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i ustalonego na tej podstawie stanu faktycznego zasadnym jest uznanie, że oskarżonej nie można było przypisać umyślności, w każdej z możliwych form, w pozbawieniu dziecka życia. Dla wykazania powyższego wystarczającym będzie wskazanie, że dla umyślności działania oskarżonej koniecznym byłoby ustalenie, że zdawała ona sobie sprawę z tego, że jest w ciąży, a więc ustalenie, iż oskarżona uświadamiała sobie istnienie przedmiotu czynu. Skoro, jak to ustalono, oskarżona nie uświadamiała sobie, że jest w ciąży to nie można twierdzić, iż obejmowała swym zamiarem pozbawienie dziecka życia, którego istnienia nie uświadamiała sobie.

Uzasadnianym orzeczeniem dokonano zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonej i w konsekwencji przyjęto inną jego kwalifikacje prawną. Przed podaniem podstaw takiego rozstrzygnięcia koniecznym jest wskazanie, że Sąd rozpoznaje sprawę w granicach oskarżenia wyznaczonych przez opis zdarzenia faktycznego zawarty w skardze wszczynającej sprawę i ocenia zachowania mieszczące się w grupie zachowań objętych dotąd oskarżeniem. W tych ramach właśnie dokonano zmiany opisu i przypisano oskarżonej popełnienie czynu z art.155 k.k. W ocenie Sądu Apelacyjnego takie postąpienie jest prawidłowe. Przede wszystkim nowy opisu czynu mieści się w opisie zdarzenia przyjętym przez oskarżyciela oraz odnosi się do tego samego zdarzenia faktycznego. Tak więc dokonując nowego opisu czynu nie wystąpiono poza granice oskarżenia, a nadto takiemu rozstrzygnięciu nie sprzeciwia się kierunek apelacji wniesionych w sprawie przedmiotowej.

Uwzględniając ustalony w instancji odwoławczej stan faktyczny oskarżonej przypisano popełnienia czynu określonego w art.155 k.k.

Odpowiedzialności na podstawie wskazanego przepisu podlega ten, kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, co oznacza, że dla możliwości przyjęcia odpowiedzialności na podstawie art.155 k.k. dochodzi jedynie wtedy, gdy śmierć człowieka jest niezamierzonym następstwem działania sprawcy, w rozumieniu art. 9§2 k.k., polegającym na niezachowaniu przeciętnego obowiązku ostrożności w sytuacji, w której na podstawie normalnej zdolności przewidywania i ogólnego obowiązku dbałości o życie ludzkie lub przewidywania skutków własnych działań można wymagać od człowieka, aby nie dopuścił do nastąpienia przestępnego skutku. Inaczej rzecz ujmując, przy uwzględnieniu, iż przestępstwo określone w art.155 k.k. ma charakter nieumyślny zachowanie sprawcy musi stanowić podstawę przypisania określonego w tym przepisie skutku, a więc musi być przyczynowe dla nastąpienia śmierci. Powyższe jednoznacznie wykazuje, iż w przedmiotowej sprawie istnieją pełne podstawy do przyjęcia kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej z art.155 k.k. Artykuł 9§2 k.k. stanowi, że czyn jest popełniony nieumyślnie jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć. Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych stwierdzić należało, że oskarżona udając się do latryny nie miała zamiaru pozbawić swego dziecka życia ponieważ nie uświadamiała sobie jego istnienia. W tej sytuacji istnieją pełne podstawy do uznania, że działała ona nieumyślnie. Nie jest również wątpliwe, iż oskarżona działając w dniu 4 października 2016 roku nie zachowała ostrożności wymaganej w czasie, gdy akcja porodowa rozpoczęła się. Tak rzecz oceniając uwzględniono, że oskarżona uprzednio czterokrotnie rodziła, a więc posiadała doświadczenie i na jego podstawie mogła stwierdzić, że to, co dzieje się z jej ciałem nie ma związku z potrzebą fizjologiczną, a jest rozpoczynająca się akcja porodową. Temu stwierdzeniu nie tylko nie sprzeciwiają się wnioski biegłych psychiatrów i psychologów, są one z nimi w pełni zgodne. Identycznie rzecz przedstawia się, co do możliwości przewidzenia przez oskarżoną skutku. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie jest koniecznym w tym miejscu przywoływanie treści stanowiska biegłych psychiatrów i wystarczającym jest powołanie się na nie.

Kwalifikację prawną czynu oskarżonej, przy uwzględnieniu opinii biegłych psychiatrów, uzupełniono o art.31§2 k.k.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4 i 5

Na rzecz ustanowionego dla oskarżonej obrońcy z urzędu, zgodnie ze złożonym wnioskiem, zasądzono wynagrodzenie na podstawie §17.2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Na podstawie art.634 k.p.k., art.624§1 k.p.k. zwolniono oskarżoną z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

SO del.do SA Przemysław Żmuda SSA Andrzej Wiśniewski SSA Stanisław Stankiewicz

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Rejonowy w Goleniowie.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 8 października 2019 roku wydany w sprawie III K 2/18.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 8 października 2019 roku wydany w sprawie III K 2/18.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana