Postanowienie z dnia 2007-04-17 sygn. WZ 12/07

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt: WZ 12/07

POSTANOWIENIE

Dnia 17 kwietnia 2007 r.

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Wiesław Błuś (przewodniczący)

SSN Edward Matwijów

SSN Zygmunt Stefaniak (sprawozdawca)

Protokolant: Marcin Szlaga

przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Sławomira Gorzkiewicza w sprawie płk. P. S. B., podejrzanego o popełnienie przestępstw określonych w art. 228 § 1 w zw. z art. 12 k.k. oraz w art. 228 § 1 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 17 kwietnia 2007 r. zażalenia obrońcy podejrzanego, na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgowego w Y. z dnia 23 marca 2007 r., sygn. akt: TA […], w przedmiocie zastosowania środka zapobiegawczego i po wysłuchaniu wniosku Prokuratora

p o s t a n o w i ł:

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

U Z A S A D N I E N I E

Wojskowy Sąd Okręgowy w Y. postanowieniem z dnia 23 marca 2007 r., sygn. akt: TA […] zastosował wobec płk. P. S. B., podejrzanego o popełnienie przestępstw z art. 228 § 1 w zw. z art. 12 k.k. i z art. 228 § 1 k.k., środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 (trzech) miesięcy od dnia 22 marca 2007 r. do dnia 22 czerwca 2007 r., uzależniając jednocześnie zastosowanie tego środka od złożenia poręczenia majątkowego w kwocie 15.000 zł (piętnaście tysięcy złotych), wpłaconego w terminie do dnia 31 marca 2007 r. na konto sum depozytowych i poręczeń majątkowych prowadzonych dla Centrum Szkolenia Wojsk […] w Y.– Wojskowy Sąd Okręgowy w Y.

Pismem z dnia 23 marca 2007 r. obrońca płk. P. B. przesłał do Wojskowego Sądu Okręgowego w Y. dowód przelewu kwoty 15.000 zł tytułem poręczenia majątkowego i jednocześnie wniósł o zmianę środka zapobiegawczego zgodnie z art. 257 § 2 k.p.k. przez uchylenie tymczasowego aresztowania. W dniu 26 marca 2007 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Y. dokonał:

- protokolarnego przyjęcia poręczenia majątkowego od żony podejrzanego M. B.,

- wystawienia nakazu zwolnienia płk. P. B. z Aresztu Śledczego w S.,

- zawiadomienia Ministerstwa Sprawiedliwości – Krajowego Rejestru

Karnego o uchyleniu tymczasowego aresztowania wobec P. B.

W dniu 2 kwietnia 2007 r. do Wojskowego Sądu Okręgowego w Y. wpłynęło zażalenie obrońcy podejrzanego na postanowienie zastosowania wobec płk. P. B. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, w którym to skarżący zarzucił „rażące naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:

- art. 249 § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania nie zachodziła potrzeba zastosowania żadnego środka zapobiegawczego,

- art. 258 § 1 k.p.k. poprzez jego zastosowanie, gdy nie zachodziła obawa, że podejrzany będzie nakłaniać do składania fałszywych zeznań albo w inny sposób utrudniać postępowanie karne, gdyż w zgromadzonych w sprawie dowodach brak jest jakichkolwiek dowodów, które mogłyby taką obawę potwierdzić,

- art. 258 § 2 k.p.k. w zw. z art. 259 § 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy na podstawie okoliczności sprawy można zasadnie przewidywać, że ewentualnie orzeczono by karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub karę łagodniejszą, a zatem nie zachodzi samodzielna przesłanka dla stosowania tymczasowego aresztowania w postaci grożącej oskarżonemu surowej kary,

- art. 257 § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy wystarczający był w sprawie inny środek zapobiegawczy,

- art. 98 § 1 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie

i brak uzasadnienia istotnych motywów rozstrzygnięcia Sądu w treści uzasadnienia” i w związku z tym, wniósł o „uchylenie zaskarżonego postanowienia, w tym także w zakresie orzeczonego poręczenia majątkowego”.

Biorący udział w posiedzenie przedstawiciel Naczelnej Prokuratury Wojskowej wniósł o nieuwzględnienie zażalenia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zażalenie obrońcy podejrzanego nie jest zasadne, gdyż nie można podzielić jego twierdzenia, że zastosowanie wobec płk. P. B. środka zapobiegawczego tymczasowego aresztowania było oczywiście niesłuszne.

Aprobata powołanych w uzasadnieniu zażalenia poglądów prawnych oraz zasady minimalizacji i proporcjonalności środków zapobiegawczych, w niczym nie zmienia faktu, że wyprowadzone przez wnoszącego zażalenie wnioski, w kontekście istniejącej w omawianej sprawie konieczności zabezpieczenia prawidłowego przebiegu postępowania karnego, nie mogą być uwzględnione.

Powołane w zaskarżonym postanowieniu dowody (obszerne wyjaśnienia Z. K. oraz wyjaśnienia G. M. i K. Ł.) wskazują na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany płk P. B. popełnił zarzucane mu przestępstwa, co stanowi t.z.w. ogólną przesłankę dopuszczającą możliwość zastosowania środka zapobiegawczego, jeżeli spełniono cel, o którym mowa w art. 249 § 1 k.p.k. Jednakże, by można było wydać postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, niezbędne jest wskazanie podstawy prawnej z art. 258 § 1 – 3 k.p.k. wraz z argumentacją oraz wyjaśnienie, dlaczego nie uznano za wystarczające zastosowanie innego środka zapobiegawczego, jak również wskazanie braku zakazu, o którym mowa w art. 259 § 1 k.p.k.

W zaskarżonym postanowieniu Sąd orzekający powołał dwie podstawy zastosowania tymczasowego aresztowania, a mianowicie: obawę matactwa (art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.) oraz grożącą płk. P. B. surową karę (art. 258 § 2 k.p.k.).

Obawę matactwa organ ten uzasadnił tym, że „Z. K. kontaktował się z nim po zatrzymaniu (...) poruszając problematykę prowadzonego śledztwa”, zaś grożącą karę „ że może być ona motywem do utrudniania postępowania karnego poprzez ukrywanie się i nakłanianie świadków do zmiany opisu zdarzenia”. Jednocześnie Sąd podkreślił, że „wielowątkowy charakter śledztwa, obejmującego wiele osób z różnych szczebli dowodzenia” uzasadnia stosowanie właśnie tego rodzaju środka. Tak więc istniały przesłanki do zastosowania wobec płk. P. B. tymczasowego aresztowania (z art. 249 § 1 k.p.k. oraz domniemanie z art. 258 § 2 k.p.k.), tym niemniej sąd orzekający uzależnił stosowanie tego środka od złożenia poręczenia majątkowego w kwocie 15.000 zł.

Poręczenie takie zostało złożone i aktualnie to właśnie ono stanowi środek zapobiegawczy wobec podejrzanego. Twierdzenia skarżącego, że „sąd nie dostrzegł poza tymczasowym aresztowaniem innych środków zapobiegawczych, które mogłyby być stosowane wobec podejrzanego”, są więc gołosłowne. Sąd kwestii alternatywnego środka zapobiegawczego poświęcił dużo uwagi i ustalając wysokość poręczenia majątkowego miał na uwadze warunki materialne i rodzinne płk. P. B. oraz zgłaszane w tym względzie postulaty obrony podejrzanego.

W tym kontekście, wypowiedzi wnoszącego zażalenie, że „sąd nie uzasadnił w żaden sposób, dlaczego w jego ocenie inny środek zapobiegawczy nie byłby wystarczający” rozmijają się z realiami zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Jednocześnie należy pamiętać o tym, że sąd pierwszej instancji – ponaglany przez obrońcę podejrzanego – w dniu 26 marca 2007 r. zamienił wobec płk. P. B. stosowanie tymczasowego aresztowania na poręczenie majątkowe.

Czyniąc to w trybie art. 257 § 2 k.p.k. spowodował, że nie ma już potrzeby uchylenia postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, gdyż postanowienie w tym zakresie utraciło moc ex lege.

Natomiast w istniejących realiach sprawy i na obecnym etapie postępowania, zastosowany wobec płk. P. B. środek zapobiegawczy w postaci poręczenia majątkowego, w pełni zabezpiecza prawidłowy tok postępowania.

Dlatego też należało orzec, jak wyżej.