Wyrok z dnia 2023-10-13 sygn. II SA/Wa 1786/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Szmydt (spr.), Sędzia WSA Joanna Kube, Sędzia WSA Danuta Kania, , Protokolant specjalista Elwira Sipak, , po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 października 2023 r. sprawy ze skargi A. Z. na decyzję Prezesa Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddala skargę

A. Z. wniósł skargę na decyzję Prezesa Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia [...] lipca 2022r., w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

W dniu [...] maja 2022 r. A. Z. za pośrednictwem platformy ePUAP złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie udostępnienia wyroków wraz z uzasadnieniami wydanymi w dniu [...] kwietnia 2014 r. przez Wydział [...] Sądu Okręgowego w [...] oraz wskazanie jakie sprawy były tego dnia rozstrzygane. We wniosku zostało zawarte również oświadczenie o odstąpieniu od doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Prezes Sąd Okręgowego w [...] wskazał, iż zgodnie z aktualną linią orzeczniczą sądów administracyjnych wyroki sądowe są jawne i wraz z uzasadnieniami, jako integralną ich częścią, stanowią informację publiczną. Treść orzeczenia sądu nie tylko stanowi - zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. - informację publiczną o sprawach publicznych, ale stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret trzecie tej ustawy - będąc rodzajem informacji dotyczących treści i postaci dokumentu urzędowego, podlega udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w tejże ustawie. Przyjmuje się zgodnie, że orzeczenia sądowe z uzasadnieniami, jako wydane w sprawie przez sąd - w ramach jego działalności orzeczniczej, opartej na przepisach prawa powszechnie obowiązującego - są danymi publicznymi i podlegają udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w omawianej ustawie (wyrok NSA z dnia 8 lutego 2011 r. sygn. akt I OSK 1938/10 oraz z dnia 30 września 2015r., sygn. aktl OSK 1746/14). Wobec powyższego nie ulega wątpliwości, że wyroki wraz z uzasadnieniami, stanowią informację publiczną i co do zasady podlegają udostępnieniu w trybie u.d.i.p.

Organ nie miał zatem wątpliwości, że wyroki wraz z uzasadnieniami w przedmiocie rozwodu oraz separacji są informacją publiczną. Zasadą jest, że takie informacje publiczne, czyli wyroki z uzasadnieniami po zanonimizowaniu podlegają udostępnieniu, chyba że zachodzą przypadki, w których następuje ograniczenie w dostępie do informacji publicznej. W przedmiotowej sprawie należało ocenić, czy dostęp do wnioskowanego uzasadnienia należy ograniczyć, ze względu ochronę prywatności osoby fizycznej (art. 5 ust. 2 u.d.i.p.) i wydać w tym przedmiocie decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Ustawodawca przewidział przypadki, w których prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu, taką regulacją jest art. 5 ust. 2 u.d.i.p, który stanowi, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to stanowi przełożenie art. 47 Konstytucji, zgodnie z którym każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego do sfery życia prywatnego należą m.in. informacje o stanie zdrowia (zob. U 5/97), sytuacji majątkowej (zob. K 21/96) oraz działalności zawodowej najbliższych członków rodziny (zob. K 1/98).

Organ wskazał, iż "Prywatność osoby fizycznej" jest zatem pewną sytuacją prawną konkretnego człowieka. Jest to pewna korzystna sytuacja prawna podlegająca ochronie chociażby przez to, że informacje mieszczące się w zakresie pojęcia prywatności nie mogą być co do zasady udostępniane (poza wyjątkami ustawowo określonymi) nawet w ramach realizacji publicznego prawa podmiotowego innego podmiotu do uzyskania informacji publicznej. Tego rodzaju korzystna sytuacja prawna może być rozważana w kontekście pewnego rodzaju "interesu prywatnego" rozumianego jako specjalna kategoria interesu indywidualnego wyodrębniana w oparciu o kryterium przedmiotowe. Interes prywatny należałoby zatem rozumieć jako interes nawiązujący do pojęcia prywatności czy dobra prywatnego jako dobra własnego, oderwanego od bezpośredniej relacji pomiędzy jednostką a wspólnotą publicznoprawną, w której ona żyje i w tym sensie "nieinstytucjonalny", a dotyczący spraw osobistych. W orzecznictwie podkreśla się, że "interes prywatny" mieści się w zakresie "prawa do prywatności" (postanowienie NSA z dnia 12 maja 2011 r., I OSK 765/11, LEX nr 795294), a zatem ma charakter dobra osobistego (wyrok Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia [...] stycznia 2001 r., [...], Lex nr [...]). Interes prywatny przedstawia się zatem jako kategoria przedmiotowo oderwana bezpośrednio od kategorii interesu publicznego (stanowiącego "uprawnione i zgeneralizowane interesy jednostek") i tym niewątpliwie wyróżnia się spośród innych interesów indywidualnych (wyrok NSA z dnia 21 marca 2019 r., sygn. akt I OSK 1309/17). Ochrona interesu ogólnego nie może nigdy naruszać niezbywalnej godności człowieka (por. wyrok TK z dnia 20 marca 2006 r., sygn. akt K 17/06). Oznacza to, że ingerencja w prawo do prywatności jest dopuszczalna tylko w takim zakresie, gdy jest to niezbędne dla kontroli, o której mowa w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP (wyrok NSA z dnia 9 stycznia 2020 r., sygn. akt l OSK 3187/18). Ustawodawca konstytucyjny uznał, iż zasada jawności działania organów władzy publicznej stanowi ważny element demokratycznego państwa prawnego (por. wyrok SN z dnia 1 czerwca 2000r., III RN 64/00, OSNP 2001, Nr 6, poz. 183), lecz nie może być ona absolutyzowana, gdyż istnieje szereg ważniejszych dóbr i interesów niż prawo obywatela do informacji publicznej (wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt I OSK 2344/18).

W niniejszej sprawie organ zwrócił uwagę na fakt, że strony postępowań nie są osobami pełniącymi funkcje publiczne, lecz osobami fizycznymi niezwiązanymi z działalnością publiczną. Trzeba podkreślić, iż sprawy rozwodowe i o separację są szczególnym rodzajem spraw, gdyż dotyczą kwestii rodzinnych, pożycia małżeńskiego, w tym fizycznego, sprawowania władzy rodzicielskiej nad dziećmi, ale często też poruszane są wątki dotyczące zdrowia stron oraz ich sytuacji finansowej. Wyroki wydawane w tego typu sprawach, a w szczególności ich uzasadnienia bardzo szczegółowo opisują każdy aspekt życia małżeńskiego, co stanowi przesłankę do tego, aby uznać, iż orzeczenia rozwodowe i separacyjne w trybie u.d.i.p. nie powinny być udostępniane każdemu, kto zwróci się z takim żądaniem do organu.

Biorąc pod uwagę szczególny charakter sprawy cywilnej, jaką jest sprawa rozwodowa, w której podlega badanie sfery osobistych i często intymnych kwestii decydujących o zupełności i trwałości rozkładu pożycia między małżonkami, kwestii pieczy nad wspólnymi dziećmi, sposobu sprawowania nad nimi władzy rodzicielskiej, sposobu partycypacji rodziców w kosztach utrzymania dziecka, nie sposób zaaprobować poglądu, że orzeczenia w takich sprawach powinny być udostępnione na podstawie u.d.i.p. każdemu, kto tego zażąda. Tym bardziej, że nawet anonimizacja danych osobowych rozwodzących się osób nie stanowi dostatecznej gwarancji, że dane te nie zostaną odkodowane na podstawie innych informacji zawartych w takim wyroku (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 10 listopada 2021 r., sygn. akt II SA/Gd 372/21). W ustawie przewidziano bowiem narzędzie umożliwiające ochronę prywatności osób, których dotyczą wyroki rozwodowe pomimo zakwalifikowania tych wyroków do kategorii dokumentów urzędowych, których treść i postać stanowi informację publiczną. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej; co jednak stosownie do art. 16 ust. 1 - przy spełnieniu przesłanek ustawowych - może nastąpić w formie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Opierając się na powyższej wykładni Prezes Sądu Okręgowego w [...] decyzją z dnia [...] czerwca 2022r., nr [...] odmówił udostępnienia informacji publicznej.

A. Z. w odwołaniu, wniesionym w formie elektronicznej za pomocą platformy ePU AP w dniu 11 lipca 2022 roku, zarzucił naruszenie:

1) przepisów prawa materialnego;

a) art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 1 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. poprzez niezastosowanie polegające na nieudostępnieniu wnioskowanej przez składającego wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy informacji publicznej,

b) art. 5 ust. 2 u.d.i.p. poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na stwierdzeniu, iż wnioskowana informacja dotyczy ochrony prywatności osób fizycznych, w związku z czym nie może być udostępniona, przy czym właściwa i dokładna anonimizacja takich orzeczeń jest wystarczająca do ochrony prywatności osób fizycznych i podmiotów prawnych;

2) przepisów postępowania:

a) art. 7, 77 § 1 i art. 107 § 1 pkt 6 w zw. art. 107 § 3 w zw. z art. 16 ust. 1 i 2 u.d.i.p. przez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na arbitralnym stwierdzeniu, że żądane informacje publiczne stanowią informację, która nie może zostać udostępniona, ponieważ stanowi informację o prywatności osób fizycznych, w sytuacji gdy okoliczność ta me została w sposób dostatecznie wyjaśniona ani należycie umotywowana, jak wymagają tego przepisy wskazane w niniejszym zarzucie,

b) art. 13 ust. 1 i 2 u.d.i.p. przez ich niezastosowanie i nieudostępnienie w terminach określonych w tych przepisach wnioskowanej przez odwołującego się informacji publicznej niebędącej, zdaniem skarżącego, informacją podlegającą ograniczeniu wynikającemu z art. 5 ust. 2 u.d.i.p.

W konsekwencji Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i udostępnienie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem.

Prezes Sądu Apelacyjnego w [...] decyzja z dnia [...] lipca 2022r., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Organ II instancji wskazał, iż w sprawie niniejszej bezsporne było, że wniosek A. Z. dotyczył żądania udzielenia informacji publicznej, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret trzecie. Sporną pozostaje natomiast kwestia, czy prawo do udzielenia informacji publicznej - w odniesieniu do żądania udostępnienia wyroków wraz z uzasadnieniami wydanych w sprawach o rozwód lub o separację -jest ograniczone z uwagi na ochronę prywatności osoby fizycznej. Zgodnie z art. 5 ust. 2 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem, tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

W ocenie Organu II instancji, Prezes Sądu Okręgowego w [...] w analizowanej sprawie zasadnie przyjął, że zachodzi konieczność zastosowania podstawy wyłączającej możliwość udostępnienia zakresu wnioskowanej informacji publicznej w postaci zapewnienia osobom, których wyroki dotyczyły, prawa do prywatności. Nie ma bowiem wątpliwości, że dane objęte rozstrzygnięciem w wyroku wydanym w sprawie o rozwód, bez względu na zakres tego rozstrzygnięcia, odnoszą się zawsze do dóbr osobistych przysługujących osobom fizycznym i ujawnienie tych danych naruszyłoby prawnie chronioną sferę prywatności. Natomiast ze względu na okoliczność, że Skarżący zwrócił się o udostępnienie mu wyroków wydanych w konkretnym dniu, powstała uzasadniona wątpliwość, że Skarżący zmierzał do uzyskania konkretnego rozstrzygnięcia, a zatem anonimizacja danych osobowych takiego wyroku może nie zapewnić osobom, których te rozstrzygnięcia dotyczą, pełnej ochrony ich prywatności. Organ odwoławczy wskazał, iż nie sposób wykluczyć, że Odwołujący się zmierza do uzyskania informacji o sposobie rozstrzygnięcia spraw tych osób, a nie o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości w zakresie działalności konkretnego sądu powszechnego. Jakkolwiek prawo dostępu do informacji publicznej daje obywatelowi kontrolę nad działalnością instytucji publicznych, nie jest prawem absolutnym, a jednym z ważniejszych jego ograniczeń jest prawo do prywatności jednostki. Usprawiedliwiona, zdaniem Prezesa Sądu Apelacyjnego w [...], stała się odmowa udostępnia treści przedmiotowych orzeczeń.

A. Z. wniósł skargę na decyzję Prezesa Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia [...] lipca 2022r., w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

Wydanej decyzji zarzucał naruszenie przepisów postępowania:

1) art. 24 §1 pkt 5 lub art. 24 §3 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej jako: k.p.a.) w zakresie, w jakim z przepisów tych wynikają podstawy wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu w sprawie, poprzez niezastosowanie, polegające na niewyłączeniu P. R. z udziału w sprawie, także przepisów prawa materialnego:

2) art. 61 ust. 1 w zw. z art. 61 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w zakresie, w jakim z przepisów tych wynikają zasady ograniczenia prawa do informacji publicznej, poprzez błędne zastosowanie, polegające na nieuzasadnionej odmowie udzielenia informacji, niespełniającej warunków proporcjonalności i konieczności dokonanego ograniczenia, nieznajdującej podstaw w potrzebie ochrony wartości prawnie chronionych wskazanych w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP,

3) art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej jako: u.d.i.p.) w zakresie, w jakim przepis ten stanowi o tym, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej, poprzez błędne zastosowanie polegające na niepoprawnym przyjęciu, że udostępnienie żądanej informacji naruszyłoby prywatność osób fizycznych.

Skarżący wnosił o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Prezesa Sądu Okręgowego [...], z dnia [...] czerwca 2022 rok nr [...] oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Skarżący w pierwszej kolejności wskazał, że Wiceprezes Sądu Apelacyjnego P. R., który z upoważnienia Prezesa Sądu Apelacyjnego wydał zaskarżoną decyzję, w momencie wydania decyzji w pierwszej instancji był Wiceprezesem Sądu Okręgowego w [...]. W związku z tym zachodzi podejrzenie, że P. R. mógł uczestniczyć w wydaniu decyzji od której odwołanie następnie rozpatrywał. Jak słusznie wskazują sądy administracyjne przez "udział w wydaniu zaskarżonej decyzji" należy rozumieć nie tylko wydanie (podpisanie) decyzji przez pracownika, lecz także podejmowanie czynności procesowych mających lub mogących mieć wpływ na wynik (rozstrzygnięcie) sprawy. Okoliczność ta zgodnie z art. 24 §1 pkt 5 k.p.a. uzasadnia konieczność wyłączenia P. R. z udziału w sprawie. Nawet jeżeli pracownik ten nie brał bezpośrednio udziału w wydaniu decyzji będącej przedmiotem odwołania, to jego powiązania z działalnością Sądu Okręgowego w [...] wywołują moje wątpliwości, co do jego bezstronności.

Skarżący wskazuje, że wszystkie orzeczenia sądów stanowią informację publiczną. Rozważania Prezesa Sądu Apelacyjnego w tym zakresie są niespójne i wewnętrznie sprzeczne. Z jednej strony potwierdza on, że orzeczenia sądowe wraz z uzasadnieniem stanowią informację publiczną. Z drugiej przywołuje orzeczenie wojewódzkiego sądu administracyjnego uznające wyrok w sprawie rozwodowej jako niedotyczący spraw publicznych. W ocenie Skarżącego zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego orzeczenie sądowe jako wydane przez organ władzy publicznej, w ramach jego działalności wykonywanej publicznie zawsze stanowi informację publiczną. Ponadto jakiekolwiek wątpliwości w tym zakresie rozwiała nowelizacja u.d.i.p. która 1 stycznia 2015 roku wprowadziła art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret trzeci, który jednoznacznie przesądza, że treść orzeczeń sądów, niezależnie od tego co jest ich przedmiotem, stanowi informację publiczną. W obecnym stanie prawnym nie budzi zastrzeżeń, że wyrok w sprawie rozwodowej stanowi informację publiczną, na co wskazuje także aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych .

W drugiej kolejności Skarżący wskazuje, że wniosek o dostęp do informacji publicznej dotyczył wszystkich wydanych [...] kwietnia 2014 roku orzeczeń. Zgodnie z danymi przekazanymi przez Prezesa Sądu Okręgowego tego dnia rozpatrywano sprawy o rozwód, o separację, z zakresu rejestracji funduszy inwestycyjnych, z zakresu rejestracji funduszy emerytalnych oraz z zakresu rejestrów dzienników i czasopism. Argumentacja uzasadniająca odmowę udostępnienia informacji odnosi się wyłącznie do dwóch pierwszych orzeczeń. Nie ma ona zastosowania do spraw z zakresu rejestracji i nic, a już na pewno nie prywatność osoby fizycznej, nie stoi na przeszkodzie aby orzeczenia te zostały, zgodnie z wnioskiem udostępnione. Przechodząc do oceny możliwości udostępnienia treści orzeczeń w sprawie rozwodu i separacji stwierdza, że odpowiednia anonimizacja wyroku uniemożliwia naruszenie prywatności osoby fizycznej. Wniosek który złożył dotyczy losowo wybranego dnia i jego jedynym celem jest poznanie i społeczna kontrola losowych orzeczeń wydanych w Sądzie Okręgowym w [...]. Składając wniosek nie byłem świadomy jakiego rodzaju orzeczenia wydano tego dnia, a tożsamość stron postępowania jest dla mnie tajemnicą. Z uwagi na to, że przedmiotowe rozstrzygnięcia zapadły ponad 8 lat temu, to nie ma możliwości, po właściwym usunięciu danych osobowych ustalenia i spersonalizowania osób. Ponadto organy nie przedstawiły, a nawet nie uprawdopodobniły faktu, aby wnioskodawca kogokolwiek znał ze stron postępowania w rozstrzyganych sprawach.

Na podstawie art. 33 § 2 p.p.s.a. udział w sprawie zgłosiło Stowarzyszenie [...] wnosząc o uwzględnienie skargi.

Prezes Sądu Apelacyjnego w [...] wnosił o oddalenie skargi w całości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, sprawowaną pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Na podstawie art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2019.2325, zwanej dalej p.p.s.a.) Sąd przy rozstrzyganiu sprawy nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Oceniając zaskarżoną decyzję według powyższych kryteriów, uznać należy, iż była ona zgodna z prawem.

W pierwszej kolejności należało podkreślić, iż w ocenie tut. Sądu pytany podmiot był podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Nadto, sama informacja objęta wnioskiem, posiadała walor informacji publicznej, co w istocie stanowi okoliczność bezsporną.

Odnosząc się na wstępie do zarzuty naruszenia art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a. należy wskazać, iż ww. przepis wyłącza od orzekania w sprawie polegającej na kontroli decyzji administracyjnej osobę, która w przeszłości wydała tę zaskarżoną pozostającą w obrocie prawnym decyzję, będącą obecnie przedmiotem kontroli. Zatem przepis ten przesłankę wyłączenia pracownika organu wiąże bezpośrednio z wniesieniem środka zaskarżenia, co oznacza, że osoba wydająca decyzję w pierwszej instancji nie może rozpoznać środka zaskarżenia od decyzji, w której wydaniu brała udział. Natomiast, sędzia P. R., mimo pełnionych funkcji, nie brał udziału w wydaniu zaskarżonej decyzji na żadnym etapie postępowania, co wyłącza możliwość zastosowania dyspozycji przytoczonego przepisu.

Przechodząc do meritum sprawy należy wskazać, iż zgodnie z art. 61 Konstytucji RP obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Konkretyzację powyższej zasady stanowi ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1330 ze zm., dalej "u.d.i.p.").

Podstawowym zadaniem tej ustawy jest organizacja systemu społecznej kontroli działalności organów administracji publicznej w taki sposób, aby obywatele mieli jak najszerszy dostęp do informacji posiadanych przez administrację publiczną. Jest to realizacja konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego, jak również zasady jawności działań administracji publicznej. Stosownie do treści art.1 ust. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie, przy czym prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu obywatelowi (art.2 ust. 1 u.d.i.p.). Do udostępnienia informacji publicznej obowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne (art. 4 ust. 1 u.d.i.p.). Art. 6 u.d.i.p. wymienia kategorie informacji publicznej, które na mocy ustawy podlegają udostępnieniu, przy czym z uwagi na treść art. 1 ust. 1 u.d.i.p. nie jest to katalog zamknięty.

Informacją publiczną w rozumieniu u.d.i.p. jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Zatem jest nią treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych niezależnie, do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Ponadto informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej związanych z nimi bądź w jakikolwiek sposób dotyczących ich i są nimi zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez nie wytworzonych, jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań nawet, jeżeli nie pochodzą wprost od nich.

Na podstawie art. 5 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych (art. 5 ust. 1 u.d.i.p.), a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy (art. 5 ust. 2 u.d.i.p.) oraz w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o przymusowej restrukturyzacji (art. 5 ust. 2a u.d.i.p.), czy w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 lutego 2010 r. o rekapitalizacji niektórych instytucji oraz o rządowych instrumentach stabilizacji finansowej (art. 5 ust. 2b u.d.i.p.). Jeżeli jednak żądane informacje publiczne podlegają ochronie na podstawie art. 5 u.d.i.p., to wówczas podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej winien wydać na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie jej udostępnienia w tym zakresie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy, a ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. Oznacza to, że w przypadku kolizji praw konstytucyjnie i ustawowo chronionych (prawa do prywatności i prawa dostępu do informacji publicznej) niezbędne jest ich wyważenie, które nie może prowadzić do generalnego wyłączenia prawa do informacji publicznej w określonej kategorii spraw. W przypadku potrzeby zapewnienia ochrony prywatności osób fizycznych podmioty zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej winny, co do zasady, poprzestać na takim zanonimizowaniu danych wrażliwych, aby nie istniała obiektywna możliwość poznania ich po zapoznaniu się z informacją publiczną. Skoro tożsamość osoby fizycznej można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności przez powołanie się na jeden lub kilka specyficznych czynników określających cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne tej osoby, to odmowa ujawnienia owych czynników choćby poprzez ich anonimizację winna być najczęściej uznana za wystarczający sposób ochrony tożsamości, a przez to prywatności osoby fizycznej. Rzeczą podmiotu zobowiązanego do udostępniania informacji jest bowiem dokonanie takiej anonimizacji, która uniemożliwi identyfikację osób objętych żądaniem udostępnienia informacji publicznej (por. np. wyroki WSA w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2013 r., sygn. akt: IV SA/Po 23/13 i WSA w Łodzi z dnia 25 września 2014 r., sygn. akt: II SA/Łd 699/14). Dopiero w razie uznania i wykazania, że istnieje potrzeba ochrony prywatności określonej osoby lub osób, a celu tego w dostateczny sposób nie spełni anonimizacja danych wrażliwych osób uczestniczących w takim postępowaniu, organ, do którego skierowano wniosek o udostępnienie informacji publicznej, winien - w oparciu o art. 16 u.d.i.p. - wydać decyzję administracyjną odmawiającą udostępnienia konkretnej informacji publicznej, powołując się na ograniczenia zawarte w art. 5 ust. 2 u.d.i.p.

W dniu [...] maja 2022 r. A. Z. za pośrednictwem platformy ePUAP złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie udostępnienia wyroków wraz z uzasadnieniami wydanymi w dniu [...] kwietnia 2014 r. przez Wydział [...] Sądu Okręgowego w [...] oraz wskazanie jakie sprawy były tego dnia rozstrzygane. We wniosku zostało zawarte również oświadczenie o odstąpieniu od doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Zgodnie z ustaleniem Prezesa SO w [...] we wskazanym dniu zapadły wyroki jedynie w sprawach dotyczących rozwodów i separacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zobowiązał organ do przesłania wyroków i uzasadnień jaki w tym dniu zostały wydane. Powyższe zostały zakwalifikowane jako dokumenty nie podlegające udostępnieniu stronie skarżącej i uczestnikowi postępowania (zarządzenie z dnia 23.08.2023r., k106).

Należy podzielić stanowisko organów, iż strony ww. postępowań nie są osobami pełniącymi funkcje publiczne, lecz osobami fizycznymi niezwiązanymi z działalnością publiczną. Ponadto, sprawy rozwodowe i o separację są szczególnym rodzajem spraw, gdyż dotyczą kwestii rodzinnych, pożycia małżeńskiego, w tym fizycznego, sprawowania władzy rodzicielskiej nad dziećmi, często też poruszane są wątki dotyczące zdrowia stron oraz ich sytuacji finansowej. Wyroki wydawane w tego typu sprawach, a w szczególności ich uzasadnienia bardzo szczegółowo opisują każdy aspekt życia małżeńskiego.

Sąd oceniał również stanowisko organów w kwestii potencjalnej anonimizacji wyroków i uzasadnienia. Wyroki mają w dużej mierze charakter opisowy, w ocenie Sądu, dokonanie prawidłowej anonimizacji spowodowałby, iż utracony zostałby sens prawny i merytoryczny tych orzeczeń. Stałby by się one nieczytelne i pozbawione waloru informacyjnego. Podobna ocena dotyczy uzasadnienia do wyroku. Dokonanie prawidłowej anonimizacji pozbawiłoby uzasadnienia waloru informacyjnego, stanowiłoby ono wówczas jedynie mało czytelny zapis. Powyższe wynika z opisowego charakteru, omawianych spraw, relacji osobistych i prywatnych stron postępowania, jak również małoletnich dzieci.

Wymaga podkreślenia, że celem dostępu do informacji publicznej jest zagwarantowanie transparentności działalności organów władzy publicznej. Cel ten spełniony będzie także wówczas, gdy chroniąc sferę prywatności, informacja publiczna będzie pomijać dane osobowe osób fizycznych. W orzecznictwie wskazuje się, że w razie kolizji między zasadą jawności informacji publicznych a ochroną prywatności i danych osobowych osób fizycznych, dopuszczalny będzie jedynie taki sposób udostępnienia informacji publicznej, który nie narusza wskazanych dóbr chronionych (np. anonimizacja danych wrażliwych). Nie w każdym przypadku, gdy organ odmawia udostępnienia informacji z uwagi na występującą w jego ocenie tajemnicę przedsiębiorcy czy ochronę prywatności osoby fizycznej, jest konieczne wydanie decyzji odmownej na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. (zob. wyrok NSA z 7 czerwca 2019 r., I OSK 3149/18). Wydanie decyzji odmownej na podstawie przepisu art. 16 u.d.i.p. jest konieczne tylko w przypadku, gdyby istota żądanej informacji dotyczyła żądania ujawnienia chronionych prawem danych wskazanych osób lub danych wrażliwych innych podmiotów. Ocenę należy zatem przeprowadzać przez pryzmat złożonego w sprawie wniosku i wskazanego w nim wyraźnie zakresu żądanych informacji (por. wyrok NSA z 12 kwietnia 2017 r., I OSK 1928/15; wyrok NSA z 12 października 2017 r., I OSK 537/17).

Sąd podziela powyższy pogląd wskazując, iż przy realizacji wniosku Skarżącego, organ nie miał możliwości przeprowadzenia anonimizacji w ten sposób aby dane osób fizycznych (w tym małoletnich wówczas dzieci) były właściwie chronione. Przy kolizji wskazanych dwóch norm prawnych, prymat należało przyznać ochronie prawa do prywatności. Sąd w pełni podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie NSA (np. wyrok NSA z dnia 9 grudnia 2021 r., sygn. akt III OSK 4728/21), iż w razie kolizji między zasadą jawności informacji publicznej a ochroną prywatności i danych osobowych osób fizycznych, dopuszczalny będzie jedynie taki sposób udostępniania informacji publicznej, który nie naruszy dóbr chronionych, czyli anonimizacja danych, przede wszystkim danych wrażliwych. Jeżeli nie ma takiej możliwości a anonimizacja nie zapewnia pełnej ochrony w zakresie poszanowania prawa do życia prywatnego winna zostać wydana decyzja odmowna (jak w niniejszej sprawie).

Decyzje wydane w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej powinny odpowiadać w swojej treści wymogom określonym w art. 107 § 3 k.p.a., a uzasadnienie takiej decyzji, zgodnie z wyrażoną w art. 11 k.p.a. zasadą przekonywania, musi wyjaśniać stronie zasadność przesłanek, którymi kierował się organ przy jej wydaniu.

W ocenie Sądu organy obu instancji przedstawiły w wydanych decyzjach racjonalną i przekonującą argumentację uzasadniającą odmowę udostępnienia informacji publicznej w żądanych zakresie stosownie do art. 16 ust. 1 u.d.i.p.

Rozpoznając skargę wniesioną w niniejszej sprawie w ramach przysługującej kognicji, Sąd uznał, że skarga nie jest zasadna, gdyż zaskarżona decyzja nie narusza norm prawa procesowego, postępowanie administracyjne zostało bowiem przeprowadzone zgodnie z zasadami ogólnymi k.p.a., a w szczególności art. 7, art. 8, art. 11 k.p.a., a także innymi normami, zwłaszcza art. 77 i art. 80 k.p.a., a zaskarżone rozstrzygnięcie zostało oparte na prawidłowej interpretacji norm prawa materialnego.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.