Wyrok z dnia 2003-05-30 sygn. III CKN 1409/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CKN 1409/00

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2003 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)

SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca)

SSN Tadeusz Żyznowski

Protokolant Bożena Nowicka

w sprawie z powództwa Gminy Miasta […]

przy interwencji ubocznej J. H.

przeciwko Zjednoczonej Spółdzielni Budowlano Mieszkaniowej „[…]” w K. o rozwiązanie umowy,

po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej w dniu 30 maja 2003 r.

na rozprawie

kasacji interwenienta ubocznego

od wyroku Sądu Okręgowego w K.

z dnia 9 czerwca 2000 r., sygn. akt II Ca […]

oddala kasację.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2000 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację interwenientki ubocznej J. H. od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 29 listopada 1999 r., sygn. akt I C […]. Tym ostatnim wyrokiem zostało oddalone powództwo Gminy Miasta […] w stosunku do pozwanej Zjednoczonej Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „[…]" w K. o rozwiązanie umowy wieczystego użytkowania zawartej dnia 23 stycznia 1979 r. w części dotyczącej działki nr […] o powierzchni 377 m² położonej w obrębie byłej dz. adm. […] oraz o jej wydanie.

Sąd Rejonowy ustalił, że pomiędzy Skarbem Państwa a pozwaną Spółdzielnią zostały zawarte dwie umowy o oddanie szeregu działek w użytkowanie wieczyste, w tym działki nr […], której dotyczy powództwo. Użytkownik wieczysty zobowiązał się wznieść na oddanym mu gruncie budynek mieszkalny o określonych parametrach, a także zagospodarować jego otoczenie. W umowach wskazano, że zobowiązanie dotyczy dokończenia budowy już rozpoczętej, przy czym plan realizacyjny wskazuje wyraźnie na umiejscowienie obiektów budowlanych. Działka […] stanowiła teren zieleni publicznej, będący częścią obszaru mieszkalno-usługowego.

W tej sytuacji Sąd Rejonowy uznał, że brak jest podstaw do rozwiązania umowy użytkowania wieczystego, w szczególności na tej podstawie, że działka […] nie została zagospodarowana zgodnie z postanowieniami umowy.

Sąd Okręgowy oddalając apelację interwenientki ubocznej podzielił stanowisko, zgodnie z którym treść umów o ustanowieniu użytkowania wieczystego nie daje podstaw do przyjęcia, że budynek miał być zlokalizowany na działce nr […] i innych wymienionych w umowie z dnia 23 stycznia 1979 r. Cel, dla osiągnięcia którego ustanowiono użytkowanie wieczyste został osiągnięty, a jedynie można mówić o wadliwym skonstruowaniu umowy z 23 stycznia 1979 r. Ponadto Sąd Okręgowy obszernie odniósł się do zawartych w apelacji zarzutów naruszenia przepisów postępowania wskazując na ich niezasadność.

Kasacja interwenientki ubocznej oparta została na obu podstawach określonych w art. 393¹ k.p.c. W ramach podstawy naruszenia prawa materialnego wskazuje się błędną wykładnię art. 240 k.c. polegającą na ocenie, że pozwana dopełniła wynikającego z umowy o ustanowieniu użytkowania wieczystego obowiązku zabudowy działki […]. W ramach naruszenia przepisów postępowania interwenientka wskazuje art. 381 i 382 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja nie znajduje uzasadnionych podstaw. Uzasadnienie zarzutów sformułowanych zarówno w ramach pierwszej, jak i drugiej podstawy kasacyjnej, zawiera polemikę ze stanowiskiem Sądu Okręgowego. Trzeba przy tym zauważyć, że zarzuty naruszenia prawa procesowego sprowadzają się do twierdzenia, że Sąd drugiej instancji, z obrazą art. 381 i 382 k.p.c., nie przeprowadził dowodów wnioskowanych przez interwenientkę w toku postępowania apelacyjnego i orzekł tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd pierwszej instancji. Dodatkowo skarżąca wskazuje, że Sąd ani nie dopuścił tych dowodów, ani nie oddalił wniosku o ich dopuszczenie.

Tak sformułowany zarzut nie może odnieść skutku. Po pierwsze. Sąd Okręgowy obszernie wskazał przyczyny, dla których nie uwzględnił wniosków dowodowych skarżącej. Po drugie, w kasacji nie wykazano, że niedopuszczenie wnioskowanych dowodów wpłynęło na treść rozstrzygnięcia. Sądy obu instancji ustaliły, że na wchodzącej w skład oddanej w użytkowanie wieczyste nieruchomości nie został posadowiony budynek o określonych parametrach. Dopuszczenie zatem dowodów, które miałyby ten fakt potwierdzić, trafnie zostało ocenione jako zbędne.

Nie może także odnieść skutku zarzut naruszenia art. 240 k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste może ulec rozwiązaniu przed upływem określonego w niej terminu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z gruntu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie nie wzniósł określonych w niej budynków lub urządzeń. Ustawa wymaga oczywistej sprzeczności pomiędzy sposobem, w jaki korzysta z gruntu użytkownik wieczysty a sposobem określonym w umowie. Jako jeden z przypadków takiej oczywistej sprzeczności ustawa wymienia niewzniesienie przez użytkownika wieczystego budynku – wbrew obowiązkowi wynikającemu z umowy.

Taka oczywista sprzeczność nie występuje w rozpoznawanej sprawie. Sama interwenientka uboczna nie twierdzi, że pozwana Spółdzielnia nie wzniosła określonego w umowie budynku – twierdzi jedynie, że budynek ten nie został wzniesiony na działce nr […]. Odnosząc się do tej okoliczności należy zauważyć, że przedmiotem umowy z dnia 23 stycznia 1979 r. było kilka działek, min. obecna działka […], które składają się na nieruchomość gruntową stanowiącą przedmiot użytkowania wieczystego pozwanej. Nieruchomość ta została oddana w użytkowanie wieczyste Spółdzielni w celu wzniesienia budynku mieszkalnego oraz zagospodarowania terenu wokół niego. Tak określony cel umowy, wynikający zarówno z jej treści, jak i z planów realizacyjnych, został osiągnięty. Nie sposób zatem mówić o oczywistej sprzeczności pomiędzy sposobem korzystania z nieruchomości wynikającym z treści umowy a rzeczywistym sposobem korzystania przez pozwaną. Sądy orzekające dokonały wykładni postanowień umowy z dnia 23 stycznia 1997 r., a także pozostającej z nią w ścisłym związku umowy z dnia 27 lutego 1979 r. i niewadliwie ustaliły zarówno cel, dla realizacji którego  nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste, jak i sposób korzystania z gruntu przez użytkownika wieczystego. Brak jest więc przesłanek do rozwiązania umowy przed upływem terminu, na jaki użytkowanie wieczyste zostało ustanowione.

Dodatkowo należy zwrócić też uwagę, że żądanie powodowej Gminy dotyczyło rozwiązania umowy jedynie w odniesieniu do pewnej części nieruchomości stanowiącej przedmiot użytkowania wieczystego. Nie odnosząc się szerzej do tej kwestii trzeba jedynie zauważyć, że budzi poważne wątpliwości dopuszczalność zgłoszenia takiego żądania. Umowa użytkowania wieczystego dotyczy pewnej nieruchomości stanowiącej określoną całość, a to wyklucza możliwość rozwiązania takiej umowy jedynie co do części przedmiotu prawa.

Z tych względów kasacja podlegała oddaleniu jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw (art. 393¹² k.p.c.).