Wyrok z dnia 1998-11-24 sygn. I PKN 433/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PKN 433/98

Wyrok

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 1998 r.

Sąd Najwyższy - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

Przewodniczący SSN Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca) Adam Józefowicz Walerian Sanetra

Protokolant Ewa Rogalska

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 1998 r.

sprawy z powództwa

przeciwko

o zapłatę

na skutek kasacji powoda

od wyroku Sądu Apelacyjnego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 12 maja 1998 r. Sygn. akt III APa 11/98

1. oddala kasację w części dotyczącej wynagrodzenia za okres wypowiedzenia,

2. w pozostałym zakresie uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód w sprawie przeciwko o zapłatę wniósł kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 12 maja 1998 r., III APa 11/98. Zaskarżonym wyrokiem zmieniono wyrok Sądu pierwszej instancji (utrzymujący w mocy wyrok zaoczny tego Sądu, w którym uwzględniono powództwo przez zasądzenie na rzecz powoda kwoty 27.500 zł.) i oddalono powództwo, a także orzeczono o kosztach postępowania na rzecz strony pozwanej. Powód dochodził trzech roszczeń:

1. wynagrodzenia z tytułu bezprawnie skróconego okresu wypowiedzenia przez niezastosowanie przepisu art. 36 § 1¹ KP, 2. odprawy pieniężnej w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia uzasadniając to likwidacją zakładu pracy (art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, *(Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.), 3. ośmiomiesięcznego wynagrodzenia, do którego prawo jest wywodzone z § 6 porozumienia zawartego dnia 11 marca 1997 r. między pozwaną Spółką i związkami zawodowymi. Z tego postanowienia wynika, iż w razie rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. (a zatem w przypadkach indywidualnych zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy), pracownikowi przysługuje - poza odprawą przewidzianą w art. 8 tej ustawy - gratyfikacja w wysokości ośmiomiesięcznego wynagrodzenia podstawowego. Powód był zatrudniony u poprzedniczki strony pozwanej (uprzednio Sp. z o.o.) na podstawie umów o pracę na czas określony. Ostatnia umowa (tym razem na czas nie określony) zatem zawarta ze stroną pozwaną dnia 30 czerwca 1997 r. około godziny 9°° rano, jednakże tego samego dnia około godz. 13⁰⁰ pracodawca wypowiedział ją z zachowaniem 2 tygodniowego okresu, upływającego 14 lipca 1997 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano omyłkowe zawarcie umowy przy braku objętego nią stanowiska pracy.

W kasacji zarzucono naruszenie art. 23¹ § 1 KP, art. 25¹ KP, art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., § 6 pkt 1 ppkt a porozumienia zakładowego z dnia 11 marca 1997 r., a także art. 36 § 1¹ KP oraz art. 11² KP.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja jest częściowo uzasadniona.

1. Nie są słuszne żądania dotyczące zasądzenia wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, który - zdaniem powoda - został bezpodstawnie skrócony. Zgodnie z art. 36 § 1 KP okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, zaś § 1¹ tego artykułu nakazuje zaliczać do tego okresu zatrudnienia czas pracy u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23¹ KP. Zgodnie z § 1 tego przepisu w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on, z mocy prawa, stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Z tego przepisu wynika wprost, iż ma on zastosowanie tylko do tych osób, które są pracownikami przejmowanego zakładu pracy w dniu jego przejęcia, gdyż dotyczy on dotychczasowych stosunków pracy. Umowa o pracę powoda z poprzedniczką pozwanej sp. z o.o.) wygasła dnia 30 czerwca 1997 r., zaś przejęcie zakładu pracy nastąpiło z dniem 1 lipca tego roku.

Podstawą kontynuacji zatrudnienia była zatem umowa o pracę zawarta przez powoda ze stroną pozwaną dnia 30 czerwca 1997 r., dotyczącą zatrudnienia od dnia 1 lipca 1997 r. Poprzedni okres zatrudnienia nie podlegał więc wliczeniu do okresu pracy, od którego zależał okres wypowiedzenia. Zastosowanie wobec powoda 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia było zgodne z prawem (art. 36 § 1 pkt 1 KP.). Nie są także zasadne wywody kasacji dotyczące naruszenia art. 25¹ KP. Według tego przepisu zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne z zawarciem umowy o pracę na czas nie określony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę na czas określony, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekracza jednego miesiąca. Zarzut naruszenia tego przepisu nie jest trafny. Przepis art. 25¹ KP obowiązuje od dnia 2 czerwca 1996 r., a zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 1998 r., III ZP 52/97 (OSNAPiUS z 1998 r. Nr 19, poz. 558) zawarcie trzeciej kolejnej umowy na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z nawiązaniem umowy o pracę na czas nie określony (art. 25¹ KP), jeżeli dwie poprzednie terminowe umowy o pracę zostały zawarte począwszy od dnia wejścia w życie tego przepisu. Po dniu wejścia w życie art. 25¹ KP z powodem zawarto tylko jedną umowę na czas określony (od 1 lipca 1996 roku do 30 czerwca 1997 r.).

2. Słuszne są natomiast wywody wnoszącego kasację dotyczące naruszenia art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. oraz § 6 pkt 1 ppkt a porozumienia zakładowego z dnia 11 marca 1997 r. Z tych przepisów wynika, że w razie zwolnienia pracownika z przyczyn dotyczących zakładu pracy ma on prawo do dwóch odpraw: wynikającej z ustawy (w przypadku powoda w wysokości 2 -miesięcznego wynagrodzenia) oraz wynikającej z porozumienia (8 - miesięczne wynagrodzenie zasadnicze przysługujące w dniu rozwiązania stosunku pracy). Sąd drugiej instancji przyjął, że skoro przyczyną wypowiedzenia było omyłkowe zawarcie z powodem umowy o pracę przy faktycznym braku stanowiska pracy, to nie można w tym przypadku mówić o zmniejszeniu zatrudnienia w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Sąd Najwyższy nie podziela tego poglądu. Jeżeli bowiem pracodawca zatrudnia pracownika, który jest zbędny, a następnie wypowiada mu umowę o pracę, to wypowiedzenie następuje z przyczyn dotyczących pracodawcy przy zmniejszeniu zatrudnienia. Mówiąc inaczej - pracownik nie jest zobowiązany do posiadania świadomości, na ile jest on potrzebny pracodawcy, ani też co do struktury organizacyjnej zakładu pracy.