Wyrok z dnia 1993-12-10 sygn. I CRN 202/93

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CRN 202/93

Wyrok

z dnia 10 grudnia 1993 r.

Przewodniczący: SSN A. Gola.

Sędziowie SN: G. Filcek, S. Dąbrowski (sprawozd.).

Protokolant: E. Krentzel.

Prokurator: J. Szewczyk.

Sąd Najwyższy Izba Cywilna po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 1993 r. sprawy z powództwa W. S. przeciwko Z. M. o wydanie nieruchomości i zapłatę na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości S/C VII C 5311/772/93 od wyroku Sądu Wojewódzkiego w T. z dnia 4 lutego 1993 r. sygn. akt I Cr 19/93

uchyla zaskarżony wyrok i oddala rewizję powódki od wyroku Sądu Rejonowego w N. z dnia 29 października 1992 r. sygn. akt C 86/92.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna zasługuje na uwzględnienie.

W systemie obowiązującego w Polsce prawa dokonanie wpisu w księdze wieczystej nie pociąga za sobą samo przez się, zmiany stanu prawnego nieruchomości. Stosownie do przepisu art. 3 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece tylko domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Jest to domniemanie iuris tantum i jako takie może być obalone przez przeciwstawienie mu dowodu przeciwnego. Nigdzie nie została wyrażona zasada, że dowód przeciwko treści wpisu może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uzgodnienie księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemanie z art. 3 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece można obalić w każdym postępowaniu, w oparciu o wszelkie dostępne środki dowodowe. Nie jest trafnym pogląd, że pozwany w procesie windykacyjnym może się bronić tylko tym, że przysługuje mu skuteczne względem właściciela uprawnienie, do władania rzeczą. Obrona pozwanego może być wielokierunkowa. Pozwany może bronić się, kwestionując prawo własności powoda, także w drodze obalenia domniemania z wpisu w księdze wieczystej.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że wpis w księdze wieczystej nie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu, gdyż powódka została wpisana jako właścicielka na podstawie uchylonego aktu własności ziemi. Powoływane w uzasadnieniu Sądu Rejonowego decyzje uchylające ten akt własności, jak również prawomocne postanowienie Sądu oddalające wniosek powódki o uregulowanie własności spornej nieruchomości znajdują się w załączonych aktach Sądu Rejonowego w S.

Powódka nawet nie powoływała się na inny tytuł własności, nie wykazała, że jest właścicielką spornej nieruchomości i nie ma legitymacji czynnej do jej wydania.

Wyrok uwzględniający powództwo w procesie windykacyjnym, mimo ustalenia, że stronie powodowej prawo własności nie przysługuje, nie tylko rażąco narusza przepis art. 222 § 1 kc, ale godzi w powagę wymiaru sprawiedliwości, przez co narusza interes Rzeczypospolitej Polskiej. W tej sytuacji upływ terminu przewidzianego w art. 421 § 2 kpc nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu rewizji nadzwyczajnej.

Z powyższych względów i na podstawie art. 422 § 1 kpc Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji wyroku.