Wyrok z dnia 2000-06-13 sygn. V CKN 448/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V CKN 448/00

W Y R O K

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2000 r.

Sąd Najwyższy Izba Cywilna

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSN – Lech Walentynowicz (spraw.) Sędziowie: SN – Helena Ciepła

SN – Mirosława Wysocka

Protokolant: Ewa Zawisza

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2000 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa K. B. przeciwko T. B.

o eksmisję i zapłatę

na skutek kasacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej

z dnia 29 stycznia 1999 r., sygn. akt II Ca 557/98

oddala kasację.

U Z A S A D N I E N I E

Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej nakazał pozwanemu T. B. wydanie powodowi K. B. lokalu mieszkalnego o powierzchni 75,10 m², usytuowanego na I piętrze budynku położonego w M. nr […]. Zasądził też od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.245,17 zł z odsetkami ustawowymi, tytułem wynagrodzenia za korzystanie z lokalu oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd ustalił, iż powód stał się właścicielem zabudowanego gospodarstwa rolnego o powierzchni 4,79 ha, położonego w M., na mocy umowy przekazania gospodarstwa rolnego następcy z dnia 29 października 1987 r., jednakże wskutek postępowania pozwanego zmuszony był opuścić ten budynek. Strony są braćmi, przy czym pozwany jest – z jego winy – skonfliktowany z rodziną, także z matką i siostrą, zamieszkałymi w tym budynku na parterze (ojciec już nie żyje).

Sąd uwzględnił powództwo windykacyjne na podstawie art. 222 § 1 kc, ponieważ pozwany zajmuje mieszkanie bezumownie, a ponadto zakłóca spokój w budynku, naruszając nietykalność cielesną powoda i jego żony oraz zachowuje się agresywnie wobec matki.

Uwzględnione zostało też w całości powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu za okres od 1 stycznia 1995 r. do 31 stycznia 1998 r. Żądana z tego tytułu kwota (11.100 zł) okazała się niższa od ustalonej przez biegłego (11.700 zł). Sąd odliczył wartość nakładów poniesionych przez pozwanego na lokal w 1995 r. (854,84 zł), uznaną przez powoda, natomiast sygnalizowane przez pozwanego nakłady sprzed 10 lat nie mogły być – zdaniem Sądu – uwzględnione, gdyż roszczenie o nie uległo już przedawnieniu (art. 118 kc).

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej oddalił apelację pozwanego.

W kasacji T. B. wniósł o uchylenie w całości wyroku odwoławczego, powołując się na naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 118 kc oraz na naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 328 § 2 kpc – w części dotyczącej ustalenia, że orzeczenie eksmisji nie jest sprzeczne z art. 5 kc.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Powołując się na naruszenie przepisów postępowania (art. 393¹ pkt 2 kpc) należy wskazać konkretne przepisy, które zdaniem skarżącego zostały naruszone oraz wykazać istotny wpływ owych naruszeń na wynik sprawy. Kasator z powołaniem się na drugą podstawę kasacyjną zarzucił, że o uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego nie spełnia wymogów z art. 328 § 2 kpc w odniesieniu do przyjętego założenia, iż orzeczenie eksmisji nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Ten zarzut jest bezzasadny, skoro Sąd Okręgowy w sposób wszechstronny uzasadnił pogląd, iż nie może powoływać się skutecznie na ochronę z art. 5 kc ten, kto sam narusza zasady współżycia społecznego. Sąd odwołał się do stanowiska judykatury uzasadniającego taką wykładnię (m.in. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1957 r., II CR 343/57 – OSNCP 1958, z. 3, poz. 19, z dnia 11 września 1961 r., I CR 693/61 – OSNCP 1963, z. 2, poz. 31, z dnia 2 stycznia 1962, IV CR 445/61 – OSNCP 1963, z. 4, poz. 82, z dnia 22 marca 1974, III CRN 25/74 i z dnia 27 listopada 1980, III CZP 59/80 – OSNCP 1981, z. 5, poz. 76). Przepis art. 5 kc ma charakter wyjątkowy i w taki sposób powinien być stosowany. Trafnie więc Sąd II instancji przyjął, że pozwany nie przedstawił argumentów przeciwstawiających się roszczeniu windykacyjnemu właściciela (art. 222 § 1 kc). Wypada też nadmienić, iż wola ojca stron, na którą pozwany się powoływał, została uzewnętrzniona w postaci decyzji o przekazaniu gospodarstwa rolnego powodowi. Pozwany swym postępowaniem sprzeciwia się więc woli ojca.

Bezzasadna jest także kasacja w części pozostałej, oparta na pierwszej jej podstawie (art. 393¹ pkt 1 kpc). Sąd Okręgowy nie mógł naruszyć art. 118 kc, ponieważ przepisu tego nie stosował. Sąd ten – z odwołaniem się do prawomocnego wyroku wydanego w sprawie I C 1142/95 – ustalił, że pozwany jako posiadacz zależny w złej wierze udowodnił poniesienie tylko tych nakładów na lokal, które zostały uwzględnione przez Sąd Rejonowy. O rozmiarze wykazanych nakładów zadecydowała zatem ostatecznie kwestia dowodowa, a nie przesłanki materialnoprawne. Skoro jednak ustalenia Sądu II instancji nie zostały zakwestionowane w kasacji, są one wiążące w postępowaniu kasacyjnym.

Z przedstawionych przyczyn należało oddalić kasację (art. 393² kpc).