Postanowienie z dnia 2005-03-29 sygn. II PK 300/04

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II PK 300/04

POSTANOWIENIE

Dnia 29 marca 2005 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Andrzej Wróbel

w sprawie z powództwa J. S.

przeciwko […] Zakładom […] w W.

o przywrócenie do pracy,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 29 marca 2005 r., kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W.

z dnia 28 listopada 2003 r., sygn. akt XII Pa […],

odmawia przyjęcia kasacji do rozpoznania.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy w W. wyrokiem z dnia 28 listopada 2003 r., sygn. akt XII Pa […] oddalił apelację powoda J. S. od wyroku Sądu Rejonowego w W., VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 września 2002 r., sygn. akt VII P […] oddalającego powództwo przeciwko […] Zakładom […] w W. o przywrócenie do pracy i odszkodowanie w wysokości 20.000 zł. za poniesione straty moralne.

Sąd Okręgowy stwierdził, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, iż wypowiedzenie umowy o pracę przez pozwanego było zasadne i zostało przeprowadzone prawidłowo. Ponadto Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał za wiarygodne zeznania świadków, z których wynikało, że częste nieobecności powoda w pracy, o których powód nie informował pracodawcy lub informował w ostatniej chwili, dezorganizowały prace kierowców w związku z koniecznością wyznaczania zastępstw.

Ponadto Sąd Okręgowy stwierdził, iż Sąd rozpoznający sprawę w pierwszej instancji słusznie uznał że w badaniu zasadności rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nie określony powinny być brane pod uwagę nie tylko interesy pracownika, lecz także słuszne interesy zakładu pracy. Stanowisko, na którym zatrudniony był powód, a także sam charakter zakładu pracy jakim jest publiczny zakład transportu miejskiego, wymagają od pracownika dyspozycyjności i szczególnej sumienności w wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych, częsta nieobecność pracownika, nawet usprawiedliwiona zwolnieniami lekarskimi, powoduje narażenie interesów pracodawcy na znaczny uszczerbek. W niniejszej sprawie istniała zatem konieczność podjęcia odpowiednich działań i zatrudnienie na stanowisku kierowców autobusów osób dających gwarancję rzetelnego wykonywania powierzonych im obowiązków. Ponieważ powód, przez tak liczne nieobecności, udokumentowane załączonymi do akt sprawy zwolnieniami lekarskimi, a także przez ciągłe spóźnianie się do pracy nie wykazał swoim zachowaniem, iż jest pracownikiem zasługującym na powierzenie mu obowiązków kierowcy autobusu pozwany rozwiązał z nim umowę o pracę. Ponadto powód nie był jedynym pracownikiem, którego usprawiedliwione nieobecności w sposób bezpośredni wpłynęły na wypowiedzenie umowy o pracę.

Sąd Okręgowy stwierdził ponadto, iż Sąd Rejonowy prawidłowo zważył, że nie nastąpiło naruszenie obowiązku zawiadomienia organizacji związkowej reprezentującej powoda, wynikającego z art. 38 § 1 k.p., albowiem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, iż w momencie otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę powód nie należał do żadnego z funkcjonujących w oddziale przedsiębiorstwa związku zawodowego. Kasację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżając wyrok w całości i opierając ją na naruszeniu przepisów prawa materialnego, polegającego na błędnej wykładni art. 45 § 1 k.p. poprzez przyjęcie, że nieobecności powoda w pracy dezorganizowały pracę zakładu.

Wskazując na powyższe podstawy kasacyjne wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa złożonego w sprawie ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji oraz pozostawienie temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za instancje odwoławczą.

Jako okoliczności uzasadniające przyjęcie kasacji do rozpoznania wskazano występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego wywołującego rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego sprowadzającego się do pytania "Kiedy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę z powodu zarzutu częstych usprawiedliwionych nieobecności pracownika w pracy jest uzasadnioną przyczyną w świetle art. 45 § 1 k.p.?"

Według skarżącego Sąd Najwyższy w zakresie wskazanym w petitum kasacji zajmował rozbieżne stanowiska. Rozbieżność ta została stworzona przez orzeczenia z dnia 26 lutego 2002 r. I PK 69/02; z 6 listopada 2001 r., I PKN 673/00; z 6 listopada 2001 r., I PKN 449/00, w których to usprawiedliwione nieobecności w pracy zostały potraktowane jako nieuzasadniona przyczyna wypowiedzenia, natomiast w orzeczeniach z 4 grudnia 1997 r., I PKN 422/97; z 29 września 1998 r., I PKN 335/98 Sąd Najwyższy zajął odmienne stanowisko.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przechodząc do oceny kasacji w tej konkretnej sprawie należy zauważyć, że w rozpoznawanej sprawie nie występują okoliczności, które z urzędu uzasadniałyby zmianę albo uchylenie zaskarżonego wyroku.

Odnosząc się do powoływanych przez stronę skarżącą okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji należało przyjąć, że nie są one skuteczne, gdyż powoływane w nich rozbieżności występują jedynie w ocenie skarżącego. Ponadto nie wymaga wyjaśnienia przez Sąd Najwyższy zagadnienie "Kiedy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę z powodu zarzutu częstych usprawiedliwionych nieobecności pracownika w pracy jest uzasadnioną przyczyną w świetle art. 45 § 1 k.p.?", w związku z istnieniem obszernego i aktualnego orzecznictwa w tym przedmiocie, obejmującego również orzeczenia wskazane przez samego skarżącego, które mimo argumentacji powoda, nie pozostają ze sobą w sprzeczności.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sąd Najwyższego uznaje się, że częste i długotrwałe nieobecności pracownika spowodowane chorobą z reguły nie pozwalają pracodawcy na osiągnięcie celu zamierzonego w umowie o pracę (I PKN 335/98). Jeżeli w umowie o pracę pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy, zaś pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem, to sprzeczne z celem stosunku pracy jest jego utrzymywanie wtedy, gdy pracownik nie może wykonywać przyjętych na siebie obowiązków. Taka natomiast sytuacja występuje w przypadku częstych i długotrwałych absencji pracownika spowodowanych chorobą.

W sprawie I PKN 422/97 Sąd Najwyższy również podkreślił, że długotrwała i powtarzająca się nieobecność w pracy może być ważną i wystarczającą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, także w odniesieniu do pracownika wykonującego nienagannie swoje obowiązki. (...) Dlatego też, jeżeli celem stosunku pracy jest zatrudnianie pracownika po to, by zakład pracy - płacąc mu wynagrodzenie - mógł na niego liczyć i prowadzić zamierzoną działalność, to częste i długotrwałe nieobecności w pracy sprzeczne są z tym celem. Mogą więc uzasadniać wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę, choćby były niezawinione i formalnie usprawiedliwione.

Z powyższymi stanowiskami Sądu Najwyższego w żadnym razie nie pozostaje w sprzeczności, jak sugerował skarżący, stanowisko ze sprawy I PKN 673/00, w uzasadnieniu którego czytamy „częsta i długotrwała absencja chorobowa pracownika może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania z nim stosunku pracy w drodze wypowiedzenia. Jednakże każda taka sytuacja, w której pracownik przez dłuższy czas z przyczyn usprawiedliwionych (z powodu choroby) nie świadczy pracy, wymaga indywidualnej oceny, uwzględniającej nie tylko słuszne interesy zakładu pracy, ale także przymioty pracownika związane z łączącym strony stosunkiem pracy oraz jego stosunek (postawę) wobec obowiązków pracowniczych. Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę powinna być bowiem rozważana nie tylko z uwzględnieniem potrzeb pracodawcy, lecz również z poszanowaniem interesów pracownika sumiennie i starannie wykonującego obowiązki pracownicze".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2001 r., I PKN 449/00 również nie modyfikuje przedstawionej wyżej linii orzeczniczej. W tezie tego wyroku, która brzmi „Pracodawca, który jest przedsiębiorcą, powinien organizować swą działalność gospodarczą, biorąc pod uwagę nieuchronność nieobecności pracowników, spowodowanych chorobami, urlopami i innymi usprawiedliwionymi przyczynami. Wypowiedzenie umowy o pracę z uwagi a nieobecność pracownika spowodowane chorobą może być uznane za uzasadnione tylko wówczas, gdy pracodawca wykaże ich związek z naruszeniem jego istotnych interesów", nie ma zarzucanej w kasacji sprzeczności z powyższymi orzeczeniami Sądu Najwyższego, wręcz przeciwnie kontynuuje ona konsekwentnie te linię.

Powoływane zaś orzeczenie o sygn. I PK 69/02 nie przystaje do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy i nie może być rozpatrywane w kontekście pozostawania w zgodzie czy też w sprzeczności z utrwaloną linią orzeczniczą.

Biorąc powyższe pod rozwagę, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.