Postanowienie z dnia 1964-02-17 sygn. II CZ 6/64

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CZ 6/64

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia17 lutego 1964 r.

Przewodniczący: sędzia Z. Wasilkowska (sprawozdawca). Łubkowski, J. Krajewski

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Stanisława S. przeciwko Rejonowi Eksploatacji Dróg Publicznych w O. i Hucie K. o odszkodowanie, na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z dnia 29 października 1963 r., zaskarżone postanowienie uchylił.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 29.X.1963 r. Sąd Wojewódzki w Krakowie uznał się za niewłaściwy: 1) miejscowo - jeśli chodzi o powództwo w stosunku do Rejonu Eksploatacji Dróg Publicznych w O., przy czym sprawę przeciwko temu pozwanemu przekazał według właściwości Sądowi Wojewódzkiemu w Kielcach, i 2) rzeczowo - jeśli chodzi o powództwo przeciwko Hucie w K., przy czym sprawę przeciwko temu pozwanemu przekazał Sądowi Powiatowemu dla dzielnicy Nowa Huta w Krakowie.

W uzasadnieniu swego postanowienia Sąd Wojewódzki przytoczył, że podstawą roszczenia powoda o odszkodowanie są dwa wypadki, którym powód uległ w 1961 r., a z których jeden miał miejsce w województwie kieleckim, a drugi w Hucie w K. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego powództwo powinno być w takiej sytuacji wniesione odrębnie przeciwko każdemu z pozwanych odpowiedzialnych za inny wypadek, gdyż art. 63 k.p.c. nie ma w tym wypadku zastosowania. Ponieważ powód dochodzi od pozwanego Rejonu Eksploatacji Dróg Publicznych odszkodowania w kwocie przekraczającej 100.000 zł, a od Huty w K. odszkodowania poniżej tej kwoty, przeto powództwo w stosunku do pierwszego pozwanego należy do właściwości Sądu Wojewódzkiego w Kielcach, a w stosunku do drugiego pozwanego - do Sądu Powiatowego dzielnicy Nowa Huta w Krakowie (art. 11 pkt 4, 26 i 31 k.p.c.).

Zażalenie powoda na powyższe postanowienie Sąd Najwyższy uznał za uzasadnione.

W myśl art. 63 ust. 1 k.p.c. kilka osób może w jednej sprawie występować w charakterze powodów lub pozwanych, jeżeli przedmiot sporu stanowią prawa lub obowiązki im wspólne albo oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej.

Sąd Wojewódzki prawidłowo przyjął, że w sprawie niniejszej nie zachodzi druga część hipotezy przewidzianej powyższym przepisem, tj. że odpowiedzialność pozwanych wobec powoda nie jest oparta na tej samej podstawie faktycznej i prawnej. Skoro bowiem powód uległ dwóm odrębnym wypadkom (jednemu w dniu 13.V.1961 r. na szosie, a drugiemu w dniu 11.XII.1961 r. na terenie Huty), to nie może wchodzić w rachubę tożsamość podstawy faktycznej i prawnej odpowiedzialności każdego z pozwanych.

Sąd I instancji przeoczył jednak pierwszą część hipotezy zawartej w art. 63 ust. 1 k.p.c., tj. sytuację, gdy prawa lub obowiązki są wspólne obu pozwanym. Orzecznictwo stale przyjmuje, że do tych wypadków zalicza się solidarną odpowiedzialność pozwanych. Chodzi przy tym o ocenę tej odpowiedzialności nie z punktu widzenia istnienia rzeczywistych, materialnoprawnych przesłanek solidarności, lecz z punktu widzenia twierdzeń i wniosków powoda. Niedopuszczalne jest bowiem przesądzanie w postępowaniu wpadkowym - jakim jest spór o właściwość sądu i dopuszczalność łączenia roszczeń - o materialnoprawnych przesłankach tych roszczeń. Dlatego też należy przyjąć, że jeśli powód występuje przeciwko kilku pozwanym z roszczeniem o solidarne zaspokojenie długu, to zachodzą przesłanki do połączenia roszczenia w jednym pozwie na podstawie art. 63 ust. 1 k.p.c., niezależnie od kwestii, czy solidarność znajduje usprawiedliwienie w przepisach prawa materialnego. Konsekwencją błędnego założenia o solidarności długu może być częściowe oddalenie powództwa w wyniku merytorycznego rozpoznania sprawy, a nie odmowa rozpoznania połączonego roszczenia.

W sprawie niniejszej powód domagał się solidarnego zasądzenia odszkodowania od obu pozwanych twierdząc, że jego obecna niezdolność do pracy jest łącznym wynikiem obu kolejnych wypadków, bez możności przy tym wykazania, który z nich w jakim stopniu przyczynił się do wyrządzenia szkody. Formalne przeto przesłanki do połączenia roszczenia przeciwko obu pozwanym w jednym pozwie zostały spełnione stosownie do art. 63 ust. 1 k.p.c. Wbrew więc stanowisku Sądu Wojewódzkiego brak było podstaw do rozłączenia roszczeń i kierowania ich do innych sądów. Należy dodać, że w sprawie niniejszej powód, obok solidarnego dochodzenia podstawowego odszkodowania od obu pozwanych, domaga się pewnych wyodrębnionych kwot od pierwszego pozwanego (uszkodzenie motocykla, odzieży itp.). Okoliczność powyższa nie pociąga jednak za sobą konieczności wyodrębniania tego roszczenia w innym pozwie. W stosunkach bowiem między jednym powodem a jednym pozwanym możliwość łączenia roszczeń nie jest niczym ograniczona (z wyjątkiem postępowań odrębnych, co jednak w sprawie niniejszej nie zachodzi). O wartości przedmiotu sporu decyduje wówczas łączna wartość wszystkich roszczeń (art. 14 k.p.c.), a ta z kolei przesądza o właściwości rzeczowej sądu na podstawie art. 11 ust. 4 k.p.c.

Sąd Wojewódzki w Krakowie jest więc właściwy do rozpoznania wszystkich roszczeń zgłoszonych w pozwie.

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy zaskarżone postanowienie uchylił i zwrócił sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Krakowie celem nadania powództwu właściwego biegu.

OSNC 1964 r., Nr 12, poz. 267