Postanowienie z dnia 2009-08-20 sygn. WK 13/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt WK 13/09

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 20 sierpnia 2009 r.

Przewodniczący: Sędzia A. Tomczyk.

Sędziowie: A. Kapłon, J. B. Rychlicki (spraw.).

Sąd Najwyższy w sprawie szer. rez. P. K., szer. rez. A. K., szer. rez. A. R. skazanych z art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2009 r. kasacji, wniesionej przez zastępcę Prokuratora Generalnego Naczelnego - Prokuratora Wojskowego, na korzyść od wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego w W. z dnia 1 grudnia 2008 r., sygn. akt Sg. 193/08, postanowił:

1. oddalić kasację,

2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć Skarb Państwa.

Uzasadnienie

Prokurator Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w W. oskarżył:

- szer. rez. P. K. o to, że "w dniu 23 maja 2008 r. około godz. 22.10 w W. w parku w okolicach P., działając wspólnie i w porozumieniu z szer. A. R. i szer. A. K., żołnierzami Jednostki Wojskowej w B., dokonał rozboju na S. N. i A. M. w ten sposób, że w podanym wyżej miejscu i czasie, używając przemocy, poprzez kopnięcie prawą nogą A. M. w klatkę piersiową, podczas gdy szer. A. K. pchnął S. N. dłonią w klatkę piersiową, czym uniemożliwił wymienionym wstanie z ławki, na której siedzieli, a także grożąc obu wymienionym zamachem na zdrowie, podczas gdy szer. A. R. blokował pokrzywdzonym drogę ucieczki, zabrał w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki Samsung o wartości około 250 złotych oraz pieniądze w kwocie 30 złotych od S. N. i pieniądze w kwocie 50 złotych od A. M., przy czym działał w warunkach występku chuligańskiego, przyjmując, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi,

tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.",

- szer. rez. A. K. o to, że "w dniu 23 maja 2008 r. około godz. 22.10 w W. w parku w okolicach P., działając wspólnie i w porozumieniu z szer. P. K. i szer. A. R., żołnierzami Jednostki Wojskowej w B., dokonał rozboju na S. N. i A. M. w ten sposób, że w podanym wyżej miejscu i czasie, używając przemocy poprzez pchnięcie S. N. dłonią w klatkę piersiową, podczas gdy szer. P. K. kopnął prawą nogą A. M. w klatkę piersiową, czym uniemożliwił wymienionym wstanie z ławki, na której siedzieli, a także grożąc obu wymienionym zamachem na zdrowie, podczas gdy szer. A. R. blokował pokrzywdzonym drogę ucieczki, zabrał w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki Samsung o wartości około 250 złotych oraz pieniądze w kwocie 30 złotych od S. N. i pieniądze w kwocie 50 złotych od A. M., przy czym działał w warunkach występku chuligańskiego, przyjmując, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi,

tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.",

- szer. rez. A. R. o to, że "w dniu 23 maja 2008 r. około godz. 22.10 w W. w okolicach P., działając wspólnie i w porozumieniu z szer. P. K. i szer. A. K., żołnierzami Jednostki Wojskowej w B., dokonał rozboju na S. N. i A. M. w ten sposób, że w podanym wyżej miejscu i czasie blokował pokrzywdzonym drogę ucieczki, podczas gdy szer. A. K. i szer. P. K., używając przemocy, polegającej na pchnięciu przez szer. A. K. S. N. dłonią w klatkę piersiową, podczas gdy szer. P. K. kopnął prawą nogą A. M. w klatkę piersiową, czym uniemożliwili wymienionym wstanie z ławki, na której siedzieli, a także grożąc obu wymienionym zamachem na zdrowie, zabrał wspólnie z wymienionym w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki Samsung o wartości około 250 złotych oraz pieniądze w kwocie 30 złotych od S. N. i pieniądze w kwocie 50 złotych od A. M. przy czym działał w warunkach występku chuligańskiego, przyjmując, iż czyn ten stanowił wypadek mniejszej wagi,

tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.".

Wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w W. z dnia 1 grudnia 2008 r., sygn. akt Sg 193/08, przy zastosowaniu art. 387 § 1 i 2 k.p.k. szer. rez. P. K., szer. rez. A. K. i szer. rez. A. R. zostali uznani za winnych popełnienia w sposób opisany w akcie oskarżenia zarzucanego im czynu, tj. przestępstwa określonego w art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. i za to:

- szer. rez. P. K. i szer. rez. A. K. wymierzono kary po roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania na okres próby po 3 lata wraz z oddaniem pod dozór kuratora sądowego, kary grzywny po 60 stawek dziennych, przy przyjęciu, że stawka dzienna wynosi po 10 zł, wymierzono też im nawiązkę po 100 zł na rzecz pokrzywdzonych: S. N. i A. M.,

- szer. rez. A. R. wymierzono karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3 wraz z oddaniem pod dozór kuratora sądowego, karę grzywny w wysokości 30 stawek dziennych przy przyjęciu, że stawka dzienna wynosi 10 zł, wymierzono mu też nawiązkę po 50 zł na rzecz pokrzywdzonych S. N. i A. M.

Ponadto wobec wszystkich oskarżonych orzeczono środek karny - podania wyroku do publicznej wiadomości - przez odczytanie jego treści na zbiórce żołnierzy zasadniczej służby wojskowej w Jednostce Wojskowej w B.

Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 9 grudnia 2008 r. (k. 243).

Kasację od tego wyroku, na korzyść wszystkich skazanych, na podstawie art. 521 k.p.k. w zw. z art. 657 § 1 k.p.k. oraz art. 672a k.p.k. w zw. z art. 425 § 2 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k. wniósł zastępca Prokuratora Generalnego - Naczelny Prokurator Wojskowy.

Zaskarżając orzeczenie w całości, zarzucił "rażące i mające wpływ na treść wyroku naruszenie prawa materialnego, tj. art. 57a § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. poprzez zastosowanie art. 57a § 1 k.k. w kwalifikacji prawnej popełnionego przez oskarżonych przestępstwa rozboju, podczas gdy czyn ten nie spełniał przesłanek występku o charakterze chuligańskim określonych w art. 115 § 21 k.k.". Na podstawie tak podniesionego zarzutu wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu kasacji podniesiono, że zakwalifikowanie występku skazanych jako występku o charakterze chuligańskim w świetle brzmienia art. 115 § 21 k.k. było nieprawidłowe. Zdaniem skarżącego ustawodawca, formułując legalną definicję występku o charakterze chuligańskim, wskazał na cztery podstawowe elementy, jakie muszą być spełnione łącznie, ażeby sprawcy czynu można było przypisać działanie o charakterze chuligańskim. W szczególności polega ono, zważywszy na materię rozpoznawanej sprawy, na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, na działaniu publicznie i bez powodu, albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego. Skarżący wywiódł, że umiejscowienie art. 280 § 1 k.k. w Rozdziale XXXV Kodeksu karnego zatytułowanym "Przestępstwa przeciwko mieniu" jednoznacznie wskazuje na to, że dobrem głównym chronionym przez przepis art. 280 § 1 k.k. jest mienie, a nie życie i zdrowie człowieka. Niemniej jednak autor kasacji zauważa dominujący w doktrynie i orzecznictwie pogląd o dwutorowości działania sprawcy występku określonego w art. 280 § 1 k.k. Pomimo tego autor kasacji przedstawił stanowczy wywód, że przepis art. 115 § 21 k.k. obejmuje tylko te występki przeciwko mieniu, które zostały expresis verbis wymienione w dyspozycji tego artykułu. Dalej autor kasacji, wskazując na istotę przestępstwa rozboju, zanegował ocenę prawną działania skazanych, że było to bez powodu lub z oczywiście błahego powodu. Odnosząc się z kolei do publicznego charakteru ich działania, skarżący odwołał się do wyroku SN z dnia 3 sierpnia 1972 r., RW 743/72, Biul. Info. SN 1972, poz. 10, i podniósł, że jakkolwiek sprawcy działali w miejscu publicznym, to jednakże okoliczności popełnienia przestępstwa rozboju (brak publiczności) w żadnym stopniu nie wskazywały na przyjęcie, że działali oni publicznie.

Sąd Najwyższy, po wysłuchaniu prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej, który, popierając kasację zastępcy Prokuratora Generalnego -Naczelnego Prokuratora Wojskowego wniósł o przekazanie sprawy według właściwości Sądowi Rejonowemu w W., rozważył, co następuje.

Kasacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu z następujących powodów. Na wstępie należało poczynić uwagę, że ocena zarzutu kasacyjnego mogła być wyłącznie dokonywana przez opis czynu skazanych przyjęty przez Sąd meriti w ślad za aktem oskarżenia (por. art. 449a k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.), bowiem z uwagi na brak wniosku stron o sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd Najwyższy w postępowaniu kasacyjnym nie mógł postąpić stosownie do tych przepisów. Wbrew temu, co podniósł skarżący, prawidłowa była ocena występku o charakterze chuligańskim przypisanego skazanym. Wszystkie elementy zachowania sprawców znamionujące ich występek o charakterze chuligańskim wystąpiły łącznie (por. wyrok SN z dnia 7 maja 1974 r., Rw 236/74, OSNKW 1974, z. 9, poz. 176). Pogląd ten wypowiedziany na tle stosowania art. 120 § 14 k.k. z 1969 r. nadal jest aktualny. Wywody autora kasacji co do wyłączności rodzaju dobra chronionego przepisem art. 280 § 1 k.k. (tylko mienie i to w wypadkach ściśle określonych w art. 115 § 21 k.k.) według oceny Sądu Najwyższego nie są przekonujące. W doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że przestępstwo rozboju jest działaniem dwutorowym nakierowanym na cudzą rzecz ruchomą oraz na życie i zdrowie człowieka (por. też aktualną tezę wyroku SN z dnia 20 listopada 1972 r., Rw 1161/72, OSNKW 1973, z. 2-3, poz. 40). Zatem pod ochroną przepisu art. 280 § 1 k.k. pozostaje też życie i zdrowie człowieka. Z kolei przepis art. 115 § 21 k.k. wyraźnie też stanowi o "umyślnym zamachu na zdrowie". Z tego też względu nic nie stoi na przeszkodzie, aby in concreto przypisany sprawcy występek określony w art. 280 § 1 k.k. zakwalifikować również z art. 57a § 1 k.k. Natomiast wywody skarżącego o działaniu skazanych bez powodu lub z błahego powodu, jak i o publiczności tegoż zachowania, na tle przypisanego opisu ich czynu rażą dowolnością i w rzeczy samej wkraczają w sferę ustaleń faktycznych, co przy postawionym tylko zarzucie obrazy prawa materialnego czyni kasację w tej części oczywiście bezzasadną.

O kosztach sądowych postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 638 k.p.k.

Mając powyższe na uwadze, należało postanowić jak na wstępie.