Postanowienie z dnia 2000-02-14 sygn. II CKN 652/99

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 652/99

Postanowienie

z dnia 14 lutego 2000 r.

Przewodniczący: Sędzia SN E. Skowrońska-Bocian.

Sędziowie SN: G. Bieniek (spr.), M. Wysocka.

Sąd Najwyższy Izba Cywilna po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2000 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Y. W. o nadanie wyrokowi Sądu Okręgowego z 31 marca 1948 r. klauzuli prawomocności, na skutek kasacji wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 5 listopada 1998 r., postanawia:

oddalić kasację.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 16 września 1998 r. Sąd Wojewódzki oddalił wniosek Y. W. o nadanie klauzuli prawomocności wyrokowi Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 31 marca 1948 r., przyjmując, iż przedłożony przez wnioskodawczynię dokument jest kserokopią wyroku, a nie odpisem wyroku, zaś przepisy nie przewidują możliwości opatrzenia klauzulą prawomocności kserokopii wyroku. Pogląd ten podzielił Sąd Apelacyjny, który oddalił zażalenie wnioskodawczyni postanowieniem z dnia 5 listopada 1998 r., podnosząc dodatkowo, iż klauzula prawomocności nie może być nadana bez akt sprawy, na podstawie których można stwierdzić, czy rzeczywiście doszło do prawomocności danego orzeczenia.

Postanowienie to wnioskodawczyni zaskarżyła kasacją. Zarzuciła naruszenie art. 98 Prawa o notariacie oraz art. 397 § 2 w związku z art. 378 § 1 k.p.c. i art. 361 w związku z art. 328 § 2 k.p.c. Wniosła - wskazując te zarzuty - o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz postanowienia Sądu Wojewódzkiego.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 364 k.p.c. prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie drugiej instancji - ten sąd, przy czym stwierdzenia dokonuje sąd jednoosobowo. Sama treść tego przepisu rozstrzyga zatem jednoznacznie kilka istotnych kwestii proceduralnych związanych z nadaniem klauzuli prawomocności. Określa bowiem, który sąd to czyni (I lub II instancji), skład sądu (jednoosobowo), rodzaj posiedzenia (niejawne), oraz zastrzega, iż do nadania klauzuli prawomocności niezbędny jest wgląd do akt sprawy, w której dane orzeczenie sądowe zostało wydane. To ostatnie zastrzeżenie jest zresztą oczywiste. Bez akt sprawy nie jest możliwe stwierdzenie, czy orzeczenie jest prawomocne. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do tego, iż sąd stwierdziłby prawomocność na podstawie oświadczenia strony, która przedstawia odpis orzeczenia, lub - jak w niniejszej sprawie - poświadczoną kopię odpisu orzeczenia. Taka praktyka jest oczywiście niedopuszczalna. Zgodnie z art. 716 k.p.c. w sprawie prawomocnie zakończonej odtworzeniu - w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w całości - podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wznowienia postępowania. Odtworzenie akt sprawy prawomocnie zakończonej nie jest konieczne tylko wówczas, gdy nie chodzi o wykonanie orzeczenia lub przedstawienie prawomocnego orzeczenia, a istnienie orzeczenia ma stanowić jedynie materialnoprawną przesłankę w późniejszym postępowaniu, w którym wszelkimi środkami dowodowymi można wykazywać treść i prawomocność orzeczenia. Taka sytuacja nie zachodzi w niniejszej sprawie. Chodzi przecież o stwierdzenie prawomocności orzeczenia, które ma stanowić podstawę wpisu w księdze wieczystej prawa własności. Oznacza to, iż bez odtworzenia akt stwierdzenie prawomocności orzeczenia wydanego w tej sprawie jest niemożliwe. Powoływanie się w kasacji na art. 717 § 2 k.p.c. jest chybione. Treść tego przepisu oznacza tylko tyle, że jeżeli zaginięcie lub zniszczenie akt nastąpiło z innych przyczyn niż siła wyższa, to wszczęcie postępowania następuje z urzędu; wszakże osoba zainteresowana może w tej sprawie zwracać się do sądu.

W tych okolicznościach, skoro kasacja nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, podlega oddaleniu (art. 393¹² k.p.c.).