Wyrok z dnia 2020-11-30 sygn. V AGa 245/18

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V AGa 245/18

WYROK SĄDU APELACYJNEGO W KATOWICACH

z dnia 30 listopada 2020 r.

Przewodniczący: SSA Grzegorz Stojek (spr.)
Sędziowie: SA Olga Gornowicz-Owczarek
SA Wiesława Namirska

Zgodnie z art. 492 zdanie pierwsze k.c. jeżeli uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania zobowiązania w terminie ściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki drugiej strony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. Trzeba zwrócić uwagę, że przepis art. 492 k.c. modyfikuje
ustawowe prawo odstąpienia wynikające z art. 491 k.c. Następuje to przez eliminację konieczności wyznaczania dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania, ponieważ funkcje zagrożenia odstąpieniem od umowy wzajemnej pełni wówczas postanowienie umowne zastrzegające dla wierzyciela uprawnienie do odstąpienia od umowy. Wyłącza to potrzebę
określania końcowego terminu do wykonania uprawnienia.

W art. 492 k.c., w przeciwieństwie do umownego prawa odstąpienia, o którym mowa w art. 395 k.c. nie chodzi o wyznaczenie terminu końcowego do złożenia oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy. Natomiast idzie w nim o wyznaczenie ściśle określonego terminu do spełnienia świadczenia, z upływem którego powstaje uprawnienie wierzyciela do odstąpienia od umowy.

Przepis art. 492 k.c. jest więc przepisem szczególnym względem art. 491 k.c., eliminującym konieczność wyznaczania dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania. Z kolei art. 491 k.c. nie ma zastosowania do tych zobowiązań z umów wzajemnych, do których przepisy je regulujące przewidują szczególne unormowanie prawa odstąpienia, tym samym mające pierwszeństwo przed regułą ogólną. Jako przepis szczególny względem przepisów dotyczących niewykonania umów wzajemnych, art. 635 k.c. wyłącza określone w art. 491 §1 k.c. przesłanki odstąpienia od umowy, mianowicie zwłokę i wyznaczenie dodatkowego terminu do rozpoczęcia lub kontynuowania dzieła. Przepis art. 635 k.c. jest też szczególny względem art. 492 k.c., wyłączając konieczność wyznaczania dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania jako przesłankę odstąpienia.

BIULETYN NR 2/2021