Postanowienie z dnia 2021-05-26 sygn. III AUa 1203/19

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III AUa 1203/19

POSTANOWIENIE SĄDU APELACYJNEGO W KATOWICACH

z dnia 26 maja 2021 r.

Przewodniczący: SSA Ewelina Kocurek-Grabowska (spr.)
Sędziowie :SA Beata Torbus
SA Witold Nowakowski 

Brak reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników, przed sądem w sprawie o podleganie ubezpieczeniom społecznym, gdzie stronami są zarówno odwołujący się od decyzji organu rentowego członek zarządu jak i występująca w charakterze zainteresowanej spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - skutkuje nieważnością postępowania.

Z uzasadnienia:
(…)Spór w niniejszej sprawie został zainicjowany wniesieniem przez D.C. odwołania od decyzji organu rentowego z dnia 27 września 2017r. stwierdzającej, że ubezpieczony D.C. jako pracownik u płatnika składek „E” spółki z o.o. z siedzibą w S. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu od dnia 1 września 2008 r., a spółka w toku postępowania sądowego nie była reprezentowana przez radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego
uchwałą wspólników.

Przepis art. 210 § 1 k.s.h. stanowi, że w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim, spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia. W wyroku z dnia 17 marca 2010 r. (sygn. akt II CSK 511/09) Sąd Najwyższy wskazał, że nie ulega wątpliwości, że pojęcie "sporu" obejmuje swym zakresem postępowanie przed sądem powszechnym, w którym po obu stronach procesu występują członek zarządu i spółka. Wskazany przepis ma chronić spółkę, jej wspólników i wierzycieli przed niekorzystnymi dla spółki decyzjami jej zarządu,
a niebezpieczeństwo podejmowania takich decyzji jest uzasadnione, gdy oba podmioty występują po przeciwnych stronach sporu sądowego.

Zgodnie z art. 477[11] § 1 k.p.c. w postępowaniu odrębnym z zakresu ubezpieczeń społecznych inaczej niż w postępowaniu zwykłym oznaczono strony procesowe. Są nimi bowiem: ubezpieczony w rozumieniu art. 476 § 5 pkt 2 k.p.c., inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy, o którym mowa w art. 476 § 4 k.p.c. i zainteresowany, którego definicję zawarto w art. 477[11] § 2 k.p.c.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że na gruncie przepisów Kodeksu spółek handlowych ustawodawca dostrzegł możliwość wystąpienia kolizji pomiędzy indywidualnym interesem członka zarządu a interesem spółki, nadając
prymat ochronie interesu spółki (por. wyroki z dnia 18 sierpnia 2005 r., V CK 104/05, LEX nr 358805; z dnia 21 czerwca 2007 r., IV CSK 88/07, LEX nr 483300 oraz uzasadnienie uchwały z dnia 22 października 2009 r., III CZP 63/09, OSNC
2010 Nr 4, poz. 55; LEX/el 2010). Tym samym, reprezentacja spółki kapitałowej przez członka jej zarządu jest wyłączona zawsze wtedy, gdy oba te podmioty są stronami jednego postępowania sądowego, w którym możliwa jest faktyczna kolizja ich interesów, niezależnie od tego, czy można ich uznać za przeciwników procesowych w klasycznym rozumieniu tego pojęcia.

W świetle naprowadzonych powyżej okoliczności, Sąd Apelacyjny stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie niewątpliwie zachodzi potencjalna sprzeczność interesów pomiędzy spółką a członkiem jej zarządu D. C. O ile członek zarządu jest zainteresowany stwierdzeniem podlegania przez niego ubezpieczeniom społecznym, o tyle spółka może mieć interes w tym, aby nie być odpowiedzialną za należności składkowe z tego tytułu. Procesowym skutkiem naruszenia zasad szczególnej reprezentacji spółki jest zaś nieważność postępowania na podstawie art. 379 pkt 2 k.p.c., który wśród przyczyn
nieważności wymienia brak organu powołanego do reprezentowania strony.

W związku z treścią art. 210 § 1 k.s.h. oznacza to brak w spółce rady nadzorczej lub niepowołanie specjalnego pełnomocnika. Skoro zatem w zainteresowanej spółce nie ma rady nadzorczej, nie powołano też uchwałą zgromadzenia wspólników pełnomocnika do reprezentowania spółki w niniejszym postępowaniu, a ubezpieczony był członkiem jej zarządu to stwierdzić należy, że w rozpoznawanym przypadku zachodzi nieważność postępowania (art. 379 pkt 2 k.p.c.) (…)

BIULETYN NR 3/2021