Postanowienie z dnia 2003-12-03 sygn. I CK 273/03

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CK 273/03

POSTANOWIENIE

Dnia 3 grudnia 2003 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Henryk Pietrzkowski

SSN Tadeusz Żyznowski

w sprawie z powództwa M. R.

przeciwko "A." S.A. w W.

o odszkodowanie,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 3 grudnia 2003 r.,

kasacji powódki od postanowienia Sądu Apelacyjnego w […]

z dnia 25 listopada 2002 r., sygn. akt I ACz […],

uchyla zaskarżone postanowienie oraz postanowienie Sądu Okręgowego w W. z dnia 13 maja 2002 r., III C […] i przekazuje sprawę wymienionemu Sądowi Okręgowemu do rozpoznania.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie powódki na wydane na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. postanowienie Sądu pierwszej instancji o umorzeniu postępowania w sprawie.

W kasacji powódka zarzuciła naruszenie art. 168 § 1, 177 § 1 pkt 6 i art. 182 k.p.c., wnosząc jednocześnie o uchylenie postanowienia Sądu Apelacyjnego.

Sąd Najwyższy uwzględniając kasację zważył, co następuje:

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji co do konieczności zawieszenia postępowania w sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., a także co do tego, że po wydaniu przez Sąd pierwszej instancji w tym przedmiocie postanowienia z dnia 28 stycznia 1999 r. powódka nie usunęła zaistniałej przeszkody w nadaniu sprawie dalszego biegu. W konsekwencji Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie ze względu na związanie wskazaną podstawą zawieszenia postępowania. Sąd Apelacyjny – powołując się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1998 r., II CKN 713/98 (OSP z 1999 r., nr 10, poz. 176) – stwierdził poza tym, że umarzając postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron oraz z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6 k.p.c., sąd nie bada, czy przyczyna wskazana w postanowieniu o zawieszeniu postępowania rzeczywiście istniała.

W związku z takim poglądem Sądu Apelacyjnego powódka w kasacji podniosła, że art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. nie stanowił rzeczywistej podstawy zawieszenia postępowania, bowiem niewskazanie przez stronę powodową podstawy prawnej dochodzonego roszczenia oraz dowodów na jego uzasadnienie nie może być traktowane jako uchybienie formalne pisma procesowego w rozumieniu art. 130 § 1 k.p.c. Poza tym zarzuciła, że pismem z dnia 12 kwietnia 2000 r. wniosła o podjęcie postępowania w sprawie.

Odnosząc się do powyższego stanowiska powódki, należy przede wszystkim podkreślić, że faktycznie wskazanym pismem z dnia 12 kwietnia 2000 r. wniosła ona o podjęcie postępowania w sprawie. Wniosek ten postanowieniem Sądu Okręgowego w W. z dnia 27 listopada 2001 r. został oddalony. W tej sytuacji z punktu widzenia zasadności kasacji pierwszoplanową kwestą jest oczywiście rozstrzygnięcie problemu, czy prawidłowa jest taka wykładnia art. 182 § 1 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którą wymagany tym przepisem wniosek o podjęcie postępowania powinien nie tylko zostać złożony w ciągu trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu, lecz poza tym powinien, tak jak to przyjął Sąd Apelacyjny, łączyć się z usunięciem przeszkody procesowej powodującej niemożność nadania sprawie dalszego biegu.

Otóż stwierdzić należy, że taka rozszerzająca wykładnia omawianego przepisu nie jest uprawniona. W myśl bowiem art. 182 § 1 zd. 1 k.p.c., sąd umarza postępowanie zawieszone (...) z przyczyn wskazanych w pkt 5 i 6 § 1 art. 177, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu lat trzech od daty postanowienia o zawieszeniu. Dyspozycja tego przepisu jest więc jednoznaczna i nie nasuwa wątpliwości. Obligatoryjne umorzenie postępowania, uprzednio zawieszonego z którejkolwiek przyczyny przewidzianej w art. 177 § 1 pkt 5 i 6 k.p.c., następuje, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ustawowym terminie. Ustawodawca wyszedł więc z założenia, że w takim wypadku brak aktywności strony, równoznaczny z brakiem jakiegokolwiek jej zainteresowania tokiem i rozstrzygnięciem sprawy, przemawia za definitywnym zakończeniem sporu sądowego. Ustawodawca zatem nie wymaga, ażeby wniosek o podjęcie postępowania był wnioskiem skutecznym.

Jeżeli zaś tak, to tym samym z powyższego chociażby względu kasacja okazała się uzasadniona. Skarżąca wszak wniosek o podjęcie postępowania złożyła w ustawowym terminie. W konsekwencji takiego stanu rzeczy nie ma potrzeby ustosunkowywania się do pozostałych twierdzeń i zarzutów skarżącej. Co najwyżej można zauważyć – co zresztą także podkreślił Sąd Apelacyjny – że zarzut dotyczący nierozpoznania przed rozpatrzeniem zażalenia, skierowanego do wymienionego Sądu, wniosku skarżącej o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o podjecie postępowania zasadza się na nieporozumieniu, bowiem – abstrahując od celowości i dopuszczalności tak ukierunkowanego wniosku o przywrócenie terminu, zwłaszcza w okolicznościach niniejszej sprawy – pod rządem przepisów kodeksu postępowania cywilnego w ogóle nie wchodzi w rachubę jednoczesne uwzględnienie zażalenia i wniosku o przywrócenie terminu, zbieżnych przedmiotowo, a to ze względu na konkurencyjność obu tych środków prawnych.

Z przedstawionych względów orzeczono jak w sentencji (art. 393¹³ § 1 k.p.c.).