Postanowienie z dnia 1997-06-09 sygn. III CKN 74/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CKN 74/97

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 9 czerwca 1997 r.

Zachowanie terminu przewidzianego w art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze zm.) stanowi jeden z warunków dopuszczalności drogi sądowej w sprawach o rozgraniczenie. Stwierdzenie przez sąd rozpoznający sprawę, że 14-dniowy termin do wystąpienia z żądaniem przekazania sprawy na drogę sądową został przekroczony, pociąga za sobą odrzucenie wniosku z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

Przewodniczący: sędzia SN T. Żyznowski.

Sędziowie SN: E. Skowrońska-Bocian (sprawozdawca), Z. Strus.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 1997 r. na rozprawie sprawy z wniosku Józefa N., z udziałem Czesławy N., Leopolda U., Bronisławy U. i Norberta U., o rozgraniczenie na skutek kasacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z dnia 5 listopada 1996 r. sygn. akt (...)

postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu w Białymstoku.

Uzasadnienie

Wnioskodawca Józef N. domagał się rozgraniczenia działki oznaczonej numerem 1378, położonej w S., stanowiącej własność wnioskodawcy oraz jego żony Czesławy, z działką numer 1379/1, stanowiącą własność Bronisławy i Leopolda U. oraz z działką oznaczoną numerem 1379/2, stanowiącą własność małoletniego Norberta U. Wnioskodawca powoływał się na to, że dotychczasowa granica na gruncie, będąca granicą ewidencyjną, jest niewłaściwa.

W toku postępowania administracyjnego ustalony został przebieg granicy zatwierdzony decyzją z dnia 8 lutego 1995 r. nr (...). W piśmie, które wpłynęło do Urzędu Miasta i Gminy w S. dnia 8 marca 1995 r., Wanda U., przedstawicielka małoletniego Norberta U., stwierdziła, że nie zgadza się z granicą wytyczoną przez geodetę, gdyż jest ona niezgodna z granicą istniejącą na gruncie od 1963 r.

Sąd Rejonowy w Białymstoku postanowieniem z dnia 11 czerwca 1996 r. sygn. akt (...) dokonał rozgraniczenia. Od postanowienia tego rewizję złożył Józef N., zarzucając sprzeczność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, a także naruszenie prawa materialnego przez przyjęcie, że Leopold i Bronisława U. nabyli z dniem 5 marca 1990 r. w drodze zasiedzenia sporny pas gruntu.

Rewizja została oddalona postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z dnia 15 listopada 1996 r. sygn. akt (...).

Kasacja wnioskodawcy oparta została na obu podstawach z art. 393¹ k.p.c. Poza zarzutami sformułowanymi już w rewizji, w uzasadnieniu kasacji podniesiono także, że żądanie przekazania sprawy do sądu nastąpiło po upływie przepisanego terminu. Decyzja wydana przez Urząd Miasta i Gminy w S. stała się prawomocna, co powinno skutkować odrzuceniem wniosku.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze zm.), strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi. Termin określony w tym przepisie ma charakter terminu prekluzyjnego. Jego przekroczenie uniemożliwia rozpoznanie sprawy w postępowaniu sądowym. Dopuszczalne jest natomiast przywrócenie terminu w trybie art. 58 k.p.a. Postanowienie organu administracji w tym przedmiocie jest zaskarżalne w toku instancji oraz przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Upływ 14-dniowego terminu pociąga za sobą skutek taki, że decyzja administracyjna zatwierdzająca ustalenie granicy staje się ostateczna.

Zachowanie terminu przewidzianego w art. 33 ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego stanowi zatem jeden z warunków dopuszczalności drogi sądowej w sprawach o rozgraniczenie. Oznacza to, że sąd, któremu sprawa została przekazana, ma obowiązek kontrolować zachowanie terminu, a także - w przypadku jego przywrócenia przez organ administracji - zasadność tego przywrócenia. Wprawdzie bowiem sąd nie bada prawidłowości postępowania administracyjnego, ale kontroluje w każdym wypadku i w każdym stanie sprawy istnienie przesłanek procesowych, m.in. dopuszczalność drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1 oraz art. 202 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Stwierdzenie, że 14-dniowy termin do wystąpienia z żądaniem przekazania sprawy na drogę sądową został przekroczony, pociąga za sobą odrzucenie wniosku z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej.

W rozpoznawanej sprawie zarzut przekroczenia terminu pojawił się dopiero w kasacji. Nie jest możliwe jego zweryfikowanie na podstawie materiału dowodowego znajdującego się w aktach. W operacie technicznym rozgraniczenia działek nr 1378, 1379/1 i 1379/2 (Rob. nr 28/94), dołączonym do akt sprawy sygn. akt (...), koperta zatytułowana "Decyzja" jest pusta. Brak też jakichkolwiek materiałów pozwalających ustalić, w jakiej dacie decyzja została doręczona Wandzie U. Ze skierowanego do Sądu Rejonowego w Białymstoku pisma Urzędu Miasta i Gminy S., znajdującego się w aktach sprawy sygn. akt (...) wynika, że decyzja zatwierdzająca ustalenie przebiegu granicy została wydana dnia 8 lutego 1995 r. Nie wiadomo jednak, kiedy została doręczona Wandzie U. Z pisma zaś samej Wandy U. zdaje się wynikać, że jej żądanie skierowania sprawy na drogę sądową jest spóźnione.

Wyjaśnienie tej okoliczności ma podstawowe znaczenie dla prawidłowości postępowania. Gdyby bowiem okazało się, że żądanie skierowania sprawy na drogę sądową zostało zgłoszone po upływie terminu przewidzianego w art. 33 ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, droga sądowa byłaby niedopuszczalna, a zapadłe orzeczenie wydane zostałoby w postępowaniu dotkniętym nieważnością (art. 379 pkt 1 k.p.c.). Z uwagi na to, że przywrócenie terminu możliwe jest jedynie na drodze postępowania administracyjnego, konieczne stałoby się odrzucenie wniosku (art. 199 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

OSNC 1997 r., Nr 10, poz. 161