Orzeczenie z dnia 1958-05-28 sygn. 3 CR 263/58

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt 3 CR 263/58

Orzeczenie

Sądu Najwyższego

z dnia 28 maja 1958 r.

Przewodniczący: Prezes Z. Resich (sprawozdawca). Sędziowie: J. Ignatowicz, A. Meszorer.

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Józefa K. przeciwko Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w P. o eksmisję z lokalu, po rozpoznaniu rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 27 września 1957 r.,

zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Powiatowego w Pszczynie z dnia 15 stycznia 1957 r. uchylił i sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Powiatowemu w Pszczynie przekazał.

Uzasadnienie

Powód domaga się od strony pozwanej opróżnienia piekarni, sklepu i magazynu oraz wydania urządzenia i narzędzi piekarskich w związku z wypowiedzeniem stronie pozwanej umowy najmu.

Sąd Powiatowy wyrokiem z dnia 15 stycznia 1957 r. powództwo oddalił ze względu na brak przesłanek z art. 17 pkt 1 dekretu z dnia 28 lipca 1948 r. o najmie lokali.

Na skutek wniesionej przez powoda rewizji Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 27 września 1957 r. zmienił zaskarżony wyrok i powództwo uwzględnił uznając, że strony wiązał stosunek dzierżawy.

Powyższy wyrok zaskarżył w dniu 27.III.1956 r. rewizją nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie rewizji powoda, ewentualnie o uchylenie wyroku obydwóch sądów i przekazanie sprawy Sądowi Powiatowemu do ponownego rozpoznania.

Rewizja nadzwyczajna zarzuca wyrokowi Sądu Wojewódzkiego naruszenie art. 370 § 1 i 402 § 1 k.z. oraz art. 242 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się dać dzierżawcy nie tylko używanie rzeczy, lecz i użytkowanie, a więc w szczególności prawo wytwarzania i pobierania pożytków (art. 402 k.z.). Sam lokal piekarni wraz z urządzeniem nie może być uznany za rzecz, która się nadaje do użytkowania, przedmioty te bowiem same przez się nie mogą stanowić źródła pożytków. Stanowią jedynie jeden z czynników umożliwiających produkcję w ramach zorganizowanej całości, jaką jest zakład produkcyjny. Treść zawartej w październiku 1950 r. między stronami umowy, nazwanej wyraźnie umową najmu, wyczerpuje się w przyznanym stronie pozwanej prawie używania lokalu i urządzenia. Pozwana Spółdzielnia prowadziła piekarnię nie w charakterze dzierżawcy, lecz we własnym imieniu. Z lokali i urządzenia korzystała w charakterze najemcy. Taka była wola stron. W tej sytuacji powód mógłby odebrać przedmiot najmu, jeśli nie powołuje się na przyczyny przewidziane w art. 16 cyt. dekretu, po wykazaniu, że zachodzą przesłanki z art. 17 pkt 1 cyt. dekretu. Przesłanki takie zdaniem Sądu Najwyższego właśnie zachodzą. Powód zawarł umowę ma czas ściśle oznaczony. W umowie w § 4 zastrzeżono, że umowa w razie niewypowiedzenia jej przedłuża się, lecz znowu tylko na jeden rok. Już z tego ostrożnego sformułowania § 4 wynika wola powoda, aby umowa nie przekształciła się w umowę na czas nie oznaczony. Jest to zrozumiałe w sytuacji rodzinnej powoda, człowieka starszego, posiadającego sześcioro dzieci, który musiał zachować daleko idącą ostrożność przy oddawaniu swojego warsztatu pracy.

Przyjęcie jednak istnienia podstawy z cyt. art. 17 pkt 1 nie wyczerpuje jeszcze zagadnienia. W toku procesu strona pozwana zarzuciła, że oddanie przedmiotu najmu powodowi utrudni zaopatrzenie ludności w pieczywo. Zarzut ten powoduje konieczność rozważenia ewentualnego zastosowania art. 3 p.o.p.c. Należy więc wyjaśnić, ile piekarni obsługuje miejscową ludność, ile piekarni prowadzi pozwana Spółdzielnia, czy dla jej dalszego istnienia ma jakieś istotne znaczenie prowadzenie piekarni powoda, czy dla zaspokojenia potrzeb ludności miejscowej potrzebna jest zwiększona produkcja, której powód jako indywidualny właściciel piekarni nie podołałby. Należy również bliżej wyjaśnić sytuację majątkową i rodzinną powoda, jego stan zdrowia itd.