Wyrok z dnia 1998-07-10 sygn. I CKN 788/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CKN 788/97

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 10 lipca 1998 r.

Przewodniczący: Sędzia SN Cz. Żuławska.

Sędziowie SN: St. Dąbrowski, Z. Kwaśniewski (spraw.).

Sąd Najwyższy Izba Cywilna po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 1998 r. na rozprawie sprawy z powództwa Teresy M. przeciwko Ryszardowi M. o alimenty, na skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego z dnia 25 marca 1997 r. oddala kasację.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 8 stycznia 1997 r. oddalił powództwo Teresy M. przeciwko Ryszardowi M. o alimenty.

W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd I instancji ustalił, że między stronami tego procesu wcześniej orzeczony został rozwód bez orzekania o winie, a to wyrokiem Sądu Wojewódzkiego z dnia 18 marca 1996 r. Brak podstaw do uwzględnienia dochodzonego w niniejszym procesie roszczenia o alimenty na podstawie art. 60 § 1 krio Sąd I instancji uzasadnił tym, iż powódka nie wykazała by znajdowała się w niedostatku.

W następstwie rozpoznania apelacji powódki Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 25 marca 1997 r. uwzględnił w części apelację, zmieniając zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powódki rentę alimentacyjną w kwocie 100 zł miesięcznie i określił terminy jej płatności oraz skutki uchybienia tym terminom. Sąd II instancji oddalił apelację powódki w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu za instancję odwoławczą.

Uzasadniając to rozstrzygnięcie, Sąd odwoławczy stwierdził, że powódka znajduje się w niedostatku w rozumieniu art. 60 § 1 krio, gdyż stan taki nie wiąże się wyłącznie z zupełnym niezaspokojeniem potrzeb, a zachodzi on także wówczas, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb.

Wyrok Sądu II instancji zaskarżył w całości pozwany, zarzucając w kasacji obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 60 krio i domagając się oddalenia wobec niego powództwa. W uzasadnieniu kasacji pozwany twierdzi, że obie strony sporu żyją w związkach nieformalnych z innymi osobami. Powinno to, w jego ocenie, przesądzać o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 3 krio, skoro powódka czerpie z tego związku faktycznego korzyści materialne. Skarżący wyraża pogląd, że brak jest jakiejkolwiek różnicy między małżeństwem formalnym a konkubinatem i w jego ocenie sprawa wymaga wykładni względnie zmiany przepisów prawnych, które tworzą nonsensy i nie nadążają za życiowymi rozwiązaniami.

Powódka w odpowiedzi na kasację wniosła o oddalenie kasacji na koszt pozwanego, potwierdzając trafność ustalenia Sądu II instancji, iż znajduje się ona w niedostatku, a zarazem zaprzeczając zawartym w kasacji twierdzeniom pozwanego, iż pozostaje z kimkolwiek w konkubinacie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Wobec oparcia kasacji wyłącznie na pierwszej spośród podstaw kasacyjnych, ocena zarzutu naruszenia przepisów art. 60 krio musi być dokonywana na podstawie ustalonego dotychczas stanu faktycznego, a będącego podstawą orzekania przez Sąd II instancji.

Pozwany opiera swą kasację na przyjętym przez siebie za trafne założeniu, że jego obowiązek alimentowania rozwiedzionego małżonka wygasa także wskutek pozostawania w konkubinacie uprawnionego do alimentacji byłego małżonka.

Pogląd taki jest błędny wobec jednoznacznego brzmienia przepisu art. 60 § 3 zd. 1 krio. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że przesłanką wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka zobowiązanego do alimentacji jest zawarcie nowego małżeństwa przez byłego małżonka uznanego za uprawnionego do alimentacji. Ustawodawca wyraźnie więc związał skutek w postaci wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami z zawarciem przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa. Nie można natomiast podzielić poglądu pozwanego wyrażonego w kasacji, iż "...brak jest jakiejkolwiek różnicy między małżeństwem formalnym a nieformalnym jakim jest konkubinat". Ustawodawca posłużył się bowiem w art. 60 § 3 zd. 1 krio terminem "zawarcie małżeństwa" w znaczeniu wynikającym z treści art. 1 § 1 kriop. Sugestie pozwanego co do możliwości innego rozumienia ustawowej przesłanki skutkującej wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 2 zd. 1 krio nie znajdują żadnego merytorycznego uzasadnienia w obowiązującym stanie prawnym. Natomiast formułowane przez pozwanego negatywne oceny obowiązujących przepisów, wraz ze wskazaniem na potrzebę ich zmiany, nie mogą skutkować uznaniem, iż kasacja oparta została na usprawiedliwionej podstawie, o której mowa w art. 393¹ pkt 1 k.p.c.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji działając na podstawie art. 393¹² k.p.c.