Wyrok z dnia 1991-10-14 sygn. II KRN 302/91

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KRN 302/91

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 14 października 1991 r.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z dnia 16 kwietnia 1982 r. Jan N. został uznany za winnego tego, że w okresie od 14 grudnia 1981 r. do 5 lutego 1982 r. w B. ukrył pieczątki i książeczkę oszczędnościową NSZZ "S." przy Przedsiębiorstwie Obrotu Produktami Naftowymi CPN nie mając prawa wyłącznie nimi rozporządzać i za to na podstawie art. 268 kk skazany na rok pozbawienia wolności. Na podstawie art. 73 § 1 i § 2 kk, art. 74 § 1 i art. 75 § 1 kk warunkowo zawieszono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 lata i wymierzono oskarżonemu 10.000 zł grzywny.

Wyrok ten zaskarżył rewizją obrońca oskarżonego.

Sąd Wojewódzki w B. orzeczeniem z dnia 16 sierpnia 1982 r. zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, zmieniając tylko orzeczenie o zastępczej karze pozbawienia wolności na wypadek nieuiszczenia grzywny w terminie.

Prokurator Generalny w drodze rewizji nadzwyczajnej zaskarżył powyższe wyroki na korzyść oskarżonego.

W rewizji podniesiono zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczeń, polegającej na uznaniu oskarżonego za winnego przypisanego mu przestępstwa, mimo braku dowodów popełnienia przez niego przypisanego mu czynu.

Prokurator Generalny wnosił o zmianę zaskarżonych wyroków przez uniewinnienie Jana N. 

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Podniesiony w rewizji nadzwyczajnej zarzut obrazy przepisów postępowania jest zasadny. J. N. wyjaśnił, że pełniąc funkcję przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ "S." przy Przedsiębiorstwie Obrotu Produktami Naftowymi CPN w B., bezpośrednio po ogłoszeniu stanu wojennego w 1981 r. zniszczył książeczkę czekową oraz pieczątkę Związku.

Sądy uznały za niewiarygodne powyższe wyjaśnienia i przyjęły, że oskarżony nie zniszczył, lecz ukrył wymienione przedmioty. Tych ustaleń dokonano w sposób całkowicie dowolny, gdyż żaden z przeprowadzonych w niniejszej sprawie dowodów nie dawał podstaw do przyjęcia, że oskarżony dokonał ukrycia a nie zniszczenia książeczki czekowej i pieczątki Związku.

Zaskarżone wyroki zapadły także z obrazą prawa materialnego.

Czyn polegający na zniszczeniu pieczątki Związku nie wypełnia znamion art. 268 kk. Pieczęć nie może być uznana za dokument w rozumieniu art. 120 § 13 kk, gdyż nie jest przedmiotem, który samoistnie stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne. Pieczęć lub stempel mogą, a w pewnych wypadkach muszą być użyte jako nośnik znaku będącego istotnym elementem dokumentu, samoistnie jednak nie stanowią dokumentu.

Wykładnię powyższą potwierdza brzmienie art. 265 § 3 kk, w którym ustawodawca uznał podrobienie, przerobienie lub nabywanie m. in. pieczęci lub stempla jedynie za czynność przygotowawczą do podrobienia lub przerobienia dokumentów. Z przepisu tego wyraźnie wynika, że podrobienie lub przerobienie pieczęci nie jest tożsame z przerobieniem lub podrobieniem dokumentu (art. 265 § 1 kk), a tym samym pieczęć nie jest dokumentem. Dokonane przez J. N. zniszczenie książeczki czekowej organizacji związkowej, której był przewodniczącym, również nie wypełnia znamienia przestępstwa z art. 268 kk.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, wytyczne zwierzchnich statutowych organów Związku upoważniały przewodniczących organizacji do zniszczenia w określonych sytuacjach dokumentów związkowych. W świetle tych wytycznych J. N. był osobą, która miała prawo wyłącznego rozporządzania zniszczonym dokumentem, tak więc jego zachowanie nie wypełniało znamion określonych w art. 262 kk J. N. zniszczył pieczątkę i książeczkę czekową Związku ze świadomością podanego mu uprawnienia.

Z powyższych względów należało orzec, jak w części dyspozytywnej wyroku.