Wyrok z dnia 2020-01-23 sygn. II AKa 223/18

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 223/18

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 22 lutego 2018r., sygn. akt XVIII K 238/17.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu tj. art. 286 § 1 k.k. i art. 284 § 2 k.k. i jednocześnie wadliwie obrońca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych dotyczących braku zamiaru oskarżonego w zakresie wprowadzenia leasingodawców w błąd co zamiaru spłaty środków związanych z realizacją umów leasingu.

Prokurator -obraza prawa materialnego – tj. art. 91 § 1 k.k. i art. 294 § 1 k.k.

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia poprzez obrazę art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 167 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k.

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Wnioski obrońcy o zmianę poprzez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 286 § 1 k.k. i art. 284 § 2 k.k. i skazanie z art. 297 § 1 k.k. na karę z warunkowym zawieszeniem wykonania.

Wniosek prokuratora – o uchylenie kary łącznej pozbawienia wolności, wyodrębnienie czynu, który dotyczył umowy leasingu samochodu marki K. (...), a następnie wymierzenie za ciąg przestępstw (punkty I i II) kary 4 lat pozbawienia wolności i 300 stawek dziennych grzywny w kwocie po 100 złotych, zaś za czyn z punktu III kary 2 lat pozbawienia wolności i 100 stawek dziennych grzywny w kwocie po 100 złotych oraz kary łącznej 6 lat pozbawienia wolności i 500 stawek dziennych grzywny w kwocie po 100 złotych. O utrzymanie w pozostałym zakresie zaskarżonego wyroku w mocy.

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

P. B.

Poprawne zachowanie oskarżonego, podjęcie terapii od uzależnień.

Wywiad kuratora.

k.1189 -1190

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut obrazy art. 91 § 1 k.k.

Zarzut obrazy prawa procesowego tj. art.7i 410 k.p.k., prowadzący

do błędnych ustaleń faktycznych. Zarzut obrazy prawa materialnego – art. 284 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie stwierdzić należy, ze pismo adw. P. F. zatytułowane jako „uzupełnienie apelacji” zostało potraktowane jako stanowisko procesowe, albowiem brak było podstaw prawnych, by pismo uznać za mające znaczenie zgodnie z nazewnictwem, tym bardziej że apelację złożył drugi z obrońców. Niemniej jednak zauważalnym jest, że obaj obrońcy prowadzili spójną obronę, opartą na tych samych przesłankach.

Przechodząc do apelacji obrońcy - adw. A. J. - mógłby on zarzucić obrazę prawa materialnego, tylko wówczas gdyby nie kwestionował ustaleń faktycznych. W przedmiotowej sprawie wadliwie obrońca jednocześnie zarzucił obrazę prawa materialnego, podczas gdy podważał zamiar, czyli element ustaleń faktycznych, twierdząc że zachowanie oskarżonego należało ocenić przez pryzmat niewykonania, lub nienależytego wykonania zobowiązań cywilno – prawnych. Skarżący czyniąc zarzuty obrazy art. 167 k.p.k. i art. 366 k.p.k. nie wykazał, aby Sąd I instancji wydał orzeczenie w oparciu o niepełny materiał dowodowy. Nie każde nieprzeprowadzenie dowodu ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Niezasadny był zatem zarzut obrazy art. 410 k.p.k., podobnie jak i 7 k.p.k. Ten ostatni przepis kształtuje zasadę swobodnej oceny dowodów, bezpośrednio związaną z zasadą prawdy materialnej. W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji swe ustalenia oparł na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, rozważył okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a następnie efekt swych rozważań przedstawił wyczerpująco i logicznie, z uwzględnieniem zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego - w uzasadnieniu wyroku.

Autor apelacji postawił tezę, a następnie dostosował do niej zarzuty. Rzecz w tym, że Sąd I instancji wykazał, że zachowanie oskarżonego wykraczało poza ramy zdarzenia cywilno – prawnego i wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. W związku z powyższym z tego punktu widzenia irrelewantne były kwestie podnoszone w apelacji takie jak złożenie oskarżonemu w prawidłowy sposób wypowiedzenia umów leasingowych, a także czy osoby zajmujące się egzekucją miały stosowne upoważnienie, czy J. S., S. B. przekazali P. B. korespondencję. Bezspornym jest w świetle treści umów leasingowych, że oskarżony nie był właścicielem pojazdów stanowiących przedmiot leasingu do czasu całkowitej spłaty, a mimo wszystko do tej pory ich nie zwrócił, jak też nie uregulował należności. Istotne dla oceny zamiaru oskarżonego jest nie to, czy zgodnie z przepisami prawa cywilnego rozwiązano umowy. Istota sprowadza się do tego co pomijaja skarżący, że P. B. wiedział o tym, iż leasingodawcy żądają zwrotu pojazdów, o czym świadczą zeznania M. S. (k.526-529, k. 1008), A. T. (k. 46 – 47, 912 – 913), P. G. (k. 80-82, k. 450-451,k. 912 – 913). Mężczyźni kontaktowali się z nim telefonicznie lub pełnomocnikiem w sprawie płacenia rat, bądź zwrotu przedmiotów leasingu. W konsekwencji kontakt z nim się urwał.

Słuszna jest konstatacja Sądu Okręgowego, że od dnia pierwszego przesłuchania, co prawda w charakterze świadka tj. od 29 lipca 2015r. P. B. wiedział również, ze toczy się postępowanie karne w tej sprawie.

Trafna jest uwaga sądu meriti, że o zamiarze dokonania oszustwa przez oskarżonego świadczy fakt przedkładania w celu uzyskania kredytu leasingowego nieprawdziwych deklaracji podatkowych PIT, zawyżających jego dochód oraz zaświadczeń o zarobkach. Leasingodawcom nie była więc znana jego rzeczywista sytuacja finansowa, uzależniona od dochodów przyszłych i niepewnych. Ponadto na zamiar popełnienia przestępstwa wskazuje zaprzestanie płacenia rat i nie zwrócenie przedmiotu leasingu. Spłacanie początkowo rat mające być według skarżącego dowodem na brak zamiaru oszustwa, w ocenie Sądu odwoławczego stanowiło swoistą strategię oskarżonego, który w formie leasingu wchodził w posiadanie naczep co kilka miesięcy. W jego interesie było jak najdłuższe utrzymywanie leasingodawców w przeświadczeniu, że jest uczciwym i wypłacalnym kontrahentem. Należy zwrócić też uwagę na to, że oskarżony nigdy nie wskazywał miejsca przechowania pojazdów, a przecież według jego wyjaśnień wydzierżawił je D. M. w dniu 4 listopada 2014r. Kiedy jeszcze żył nie było przeszkód by przedmiot leasingu zwrócić prawowitym właścicielom. Abstrahując od racjonalności takiego przedsięwzięcia rację należy przyznać Sądowi I instancji, że oskarżony rozporządził cudzymi przedmiotami jak właściciel. Wspomnieć na marginesie trzeba, że oskarżony został prawomocnie skazany w dniu 9.11.2016r.(XII K 146/15) za przywłaszczenie złomu miedzi w zbieżnym okresie czasu (lipiec 2014r.), a zatem de facto jego sytuacja finansowa nie była tak dobra jak ją opisywał i umożliwiająca jednocześnie spłatę wysokich rat leasingowych.

Odnośnie osób wprowadzonych w błąd – vide postanowienie SN z dnia 6.05.2014r. (IV KK 12/14). Niewątpliwie osoby wprowadzone w błąd miały właściwości decyzyjne. W przeciwnym wypadku nie doszłoby do zawarcia z oskarżonym umów leasingowych.

Wniosek

Prokuratora.

Obrońcy.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozostawiał wątpliwości, że oskarżony jest winnym zarzuconych mu czynów, po dokonanej przez Sąd II instancji korekcie zaskarżonego orzeczenia, a zatem wniosek o uniewinnienie nie był zasadny. Brak było też podstaw do uwzględnienia wniosku alternatywnego o wyeliminowanie z podstawy skazania czynów z art. 286 § 1 k.k. i art. 284 § 2 k.k., a skazanie wyłącznie z art. 297 § 1 k.k., a w innym przypadku z art. 273 k.k. Odpowiedzialności karnej z art. 297 § 1 k.k. podlega osoba, której działanie ogranicza się wyłącznie do przedłożenia nierzetelnego dokumentu w celu uzyskania kredytu, lecz nie taka, której towarzyszy zamiar oszustwa. Z kolei ograniczenie skazania za czyn z art.273 k.k. odbyłoby się z pominięciem prawno-karnej oceny całokształtu zachowania P. B..

Za niezasadny uznano zarzut prokuratora o podwyższenie wymiaru kary, jak też obrońcy o obniżenie wymiaru kary, a następnie warunkowe zawieszenie jej. Sąd I instancji w przekonujący sposób wyszczególnił zarówno okoliczności łagodzące, jak i obciążające, zaś kara nie nosi cech rażąco niewspółmiernie surowej, bądź łagodnej, co skutkować by musiało wydaniem orzeczenia o charakterze reformatoryjnym. Wywiad załączony do akt sprawy na etapie postępowania odwoławczego świadczył o poprawnym zachowaniu oskarżonego, lecz nie wpłynął w sposób znaczący na kwestię wymiaru kary.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Z innych powodów niż wskazane w apelacji, Sąd odwoławczy nie zmieniając ustaleń faktycznych poprawił błędną kwalifikację prawną czynów (art. 455 k.p.k.), a zatem z urzędu wyeliminował art. 284 § 2 k.k. Nie zachodzi kumulatywny zbieg przepisów art. 286 § 1 k.k. i art.284 § 2 k.k. w wypadku sprzedaży rzeczy z zastrzeżeniem własności, gdy sprawca będący nabywcą w chwili zawierania umowy i przed przeniesieniem posiadania ma zamiar nieuiszczenia należności za rzeczy stanowiące przedmiot sprzedaży, w takim przypadku sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, który jest tożsamy z celem przywłaszczenia, zaś przepis art. 284 § 2 k.k. ulega konsumpcji przez przepis art. 286 § 1 k.k. (komentarz do art. 286 § 1 k.k. pod red. Małgorzaty Dąbrowskiej – Kardas i Piotra Kardas).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana wyroku związana była z koniecznością wyodrębnienia czynu związanego z samochodem m- ki K. (...), który nie stanowiąc mienia znacznej wartości, nie mógł stać się składową ciągu przestępstw. Rodziło to konieczność uchylenia orzeczenia o karze łącznej i wymierzenia nowej kary jednostkowej za ten czyn oraz nowej kary łącznej, która pozostała tożsamą z wymierzoną uprzednio zaskarżonym wyrokiem, albowiem prawidłowo zastosowano dyrektywy sądowego wymiaru kary. Sąd II instancji nadto wyeliminował z podstawy skazania art. 12 k.k., ponieważ takiej możliwości nie dawał przyjęty przez Sąd Okręgowy opis czynów składających się na ciąg przestępstw. W zakresie zmiany dotyczącej art. 284 § 2 k.k. jak w poprzedniej rubryce.

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy.

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.

P. B.

O kosztach procesu orzeczono na podst. art. 634 k.p.k. i art. 636 § 2 k.p.k., zaś o opłacie na podst. art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r., nr. 49, poz. 223 z późn. zmianami).

Oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i pomimo, że obecnie świadczy pracę w niepełnym wymiarze jest w stanie uiścić koszty postępowania.

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Zbigniew Kapiński Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 22 lutego 2018r., sygn.. akt XVIII K 238/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 22 lutego 2018r., sygn.. akt XVIII K 238/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana