Wyrok z dnia 2004-01-27 sygn. II CK 378/02

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CK 378/02

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 27 stycznia 2004 r.

Przewodniczący: Sędzia SN Henryk Pietrzkowski. Sędziowie SN: Teresa Bielska-Sobkowicz, Mirosława Wysocka (spr.).

Protokolant: Anna Jasińska.

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Jana D. przeciwko Jarosławowi C. o wymianę samochodu na wolny od wad, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 27 stycznia 2004 r., kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 28 marca 2002 r., uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2001 r. Sąd Rejonowy zobowiązał pozwanego Jarosława C. do wydania powodowi nowego samochodu marki Polonez Truck ST 1,6, za jednoczesnym zwrotem przez powoda samochodu tej samej marki i typu, który nabył on w przedsiębiorstwie pozwanego we wrześniu 1999 r., a nadto zasądził kwotę 8.916,99 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd ustalił, że w czerwcu lub lipcu 2000 r. w samochodzie ujawniła się wada polegająca na pękaniu powłoki lakierniczej na łączeniu słupków tylnych z dachem i występowaniu w tych miejscach początków korozji. O wadzie tej powód powiadomił pozwanego przed upływem miesiąca od jej wykrycia. W dniu 27 września 2000 r. powód ponownie zgłosił wadę i jednocześnie żądanie wymiany samochodu na nowy. Powód odmówił pozostawienia samochodu w stacji w celu zbadania go, rozpatrzenia reklamacji oraz naprawy. Sąd Rejonowy ocenił, że stwierdzona wada pojazdu ma charakter wady fizycznej w rozumieniu art. 556 § 1 k.c. i że powodowi przysługuje roszczenie o wymianę samochodu na podstawie art. 561 § 1 k.c. Powód dochował aktu staranności wymaganego przez art. 563 § 1 k.c., a roszczenie zgłosił przed upływem terminu z art. 568 § 1 k.c. Sąd Rejonowy uznał, że - wbrew zarzutom pozwanego - na ocenę zasadności roszczenia powoda nie ma wpływu fakt, że odmówił on udostępnienia samochodu sprzedawcy dla jego zbadania oraz rozpatrzenia reklamacji.

Wyrok ten zmienił Sąd Okręgowy, orzeczeniem z dnia 28 marca 2002 r. oddalając powództwo. Z ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji, Sąd Okręgowy zakwestionował jedno ustalenie, że powód zawiadomił sprzedawcę o wadzie przed upływem miesiąca od jej wykrycia. Odmiennie oceniając dowody, Sąd Okręgowy ustalił, że powód zawiadomił sprzedawcę o wadzie w dniu 27 września 2000 r., a więc po upływie miesiąca od jej wykrycia. Oznacza to - w ocenie Sądu - że powód utracił uprawnienia z rękojmi (art. 563 § 1 k.c.), co uzasadnia oddalenie powództwa. Uwzględniwszy apelację pozwanego na wskazanej podstawie, Sąd Okręgowy nie zajął stanowiska co do pozostałych zarzutów apelacyjnych.

Kasację od wyroku Sądu Okręgowego powód oparł na podstawie naruszenia prawa materialnego - art. 563 § 1 i 564 k.c., polegającego na zastosowaniu pierwszego z wymienionych przepisów pomimo, że powód otrzymał od pozwanego książkę gwarancyjną zawierającą zapewnienie o dobrej jakości rzeczy, co po myśli art. 564 k.c. wyłącza przewidzianą w art. 563 § 1 k.c. sankcję utraty uprawnienia z tytułu rękojmi z powodu niezachowania aktu staranności. W konkluzji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, z zasądzeniem kosztów procesu za trzy instancje.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zarzut naruszenia art. 563 § 1 i 564 k.c. jest uzasadniony.

Przepis art. 564 k.c. wyłącza konsekwencje nieterminowego dokonania (niedokonania) aktu staranności, przewidzianego w art. 563 § 1 k.c. Za równoznaczne z zapewnieniem kupującego, że wady nie istnieją, uważa się różnorodne sformalizowane sposoby potwierdzenia dobrej jakości rzeczy, w tym kartę (książkę) gwarancyjną. Wydanie nabywcy karty gwarancyjnej jest równoznaczne z zapewnieniem sprzedawcy o dobrej jakości towaru. W odosobnionych wypowiedziach rozróżnia się zapewnienie o dobrej jakości rzeczy od wyraźnego zapewnienia "że wady nie istnieją", na ogół jednak przyjmuje się tożsamość skutków obu tych form zapewnienia. W sprawie niniejszej kwestia ta nie ma jednak znaczenia. Jest w niej bowiem poza sporem treść wydanej powodowi książki gwarancyjnej, w której "gwarantuje się posiadaczowi pojazdu, że dostarczony pojazd jest wolny od wad materiałowych i fabrycznych...". Zapewnienie to, stosownie do art. 564 k.c., wyłącza zastosowanie sankcji przewidzianej w art. 563 § 1 k.c., a więc utratę przez kupującego uprawnień z tytułu rękojmi. Oznacza to, że trafny jest zarzut kasacji o wadliwym zastosowaniu przez Sąd Okręgowy art. 563 § 1 k.c. jako podstawy oddalenia powództwa. Uwzględnienie apelacji pozwanego nastąpiło na niewłaściwie zastosowanej podstawie prawnej. Uznając tę podstawę za wystarczającą dla wydania orzeczenie reformatoryjnego, Sąd Okręgowy nie rozpoznał pozostałych zarzutów apelacji, powołanych przez pozwanego jako niezależne podstawy kwestionowania zasadności powództwa.

Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy, uwzględniając kasację, orzekł stosownie do art. 393¹³ § 1 k.p.c.