Postanowienie z dnia 1996-07-11 sygn. WZ 91/96

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt WZ 91/96

Postanowienie z dnia 11 lipca 1996 r.

Z punktu widzenia art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) nie jest istotne, czym uzasadniona była właściwość sądu wojskowego do rozpoznania sprawy o czyn będący przedmiotem tego orzeczenia. Właściwość ta uzasadniona może być więc także przedmiotową łącznością sprawy (art. 24 k.p.k.), jeżeli sąd wojskowy zdecydował o jej rozpoznaniu (art. 567 § 1 k.p.k.).

Przewodniczący: sędzia płk St. Kosmal. Sędziowie: płk W. Maciak, płk B. Rychlicki (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie Zenona M., po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 1996 r. jego zażalenia na postanowienie Sądu Okręgu Wojskowego w W. z dnia 11 czerwca 1996 r., nie przyjmujące sprawy Zenona M. o stwierdzenie nieważności skazującego go wyroku b. Wojskowego Sądu Okręgowego VII w L. z dnia 23 grudnia 1948 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) i przekazujące ją do rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu w L.

u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i sprawę Zenona M. przekazał Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w W. do merytorycznego rozpoznania.

Uzasadnienie

Sąd Okręgu Wojskowego w W. powołanym postanowieniem nie przyjął niniejszej sprawy o stwierdzenie nieważności wyroku b. Wojskowego Sądu Okręgowego w L. z dnia 23 grudnia 1948 r. i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu w L. Swoje stanowisko uzasadnił faktem, że wnioskodawca w chwili orzekania był osobą cywilną i został skazany za czyn określony w art. 149 k.k. WP oraz powołał się na regulację prawną - przepisy ustawy z dnia 5 kwietnia 1955 r. o przekazaniu sądom powszechnym dotychczasowych właściwości sądów wojskowych w sprawach karnych osób cywilnych, funkcjonariuszów organów bezpieczeństwa publicznego, Milicji Obywatelskiej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 15, poz. 83).

Na powyższe postanowienie wnioskodawca złożył zażalenie. Zarzucając organom wymiaru sprawiedliwości, podejmującym w niniejszej sprawie określone decyzje, opieszałość w rozstrzygnięciu przedmiotowego wniosku, autor zażalenia domagał się "wydania ostatecznego orzeczenia i zakończenia sprawy".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Sądem właściwym do rozpoznania wniosku żalącego jest Wojskowy Sąd Okręgowy w W. To prawda, że Zenon M. w chwili orzekania (23 grudnia 1948 r.) był osobą cywilną i został skazany za czyn określony w art. 27 k.k. WP w zw. z art. 149 k.k. WP (podżeganie do przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej przez żołnierza), jednakże, jak wynika z wypisu z repertorium, został on skazany m.in. wraz z osobami pełniącymi czynną służbę wojskową - Antonim Z. i Antonim M.

Wprawdzie w aktach personalnych Antoniego Z. znajduje się wyciąg z odpisu wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w L. z dnia 29 listopada 1948 r., jednakże dotyczy on innej sprawy, nie związanej z osobą wnioskodawcy. Zważywszy na te ostatnie okoliczności, nie można podzielić argumentów podniesionych przez Sąd Okręgu Wojskowego w W.

W tej konkretnej sprawie, posiłkując się regulacjami prawnymi, o których mowa w art. art. 2, 3 ust. 4 powołanej ustawy oraz art. 567 § 1 k.p.k., mamy do czynienia z właściwością sądu wojskowego wynikającą z tzw. ł ą c z n o ś c i s p r a w y o c h a r a k t e r z e p r z e d m i o t o w y m (podkreśl. SN). Właściwość z łączności sprawy określonego sądu - jak podkreśla się w doktrynie (por. K. Marszał: Proces karny, wyd. Volumen, Katowice 1995) - jest właściwością szczególną, przełamującą ogólne "kryteria wynikające z właściwości rzeczowej i miejscowej". Istniejące związki rzeczowe pomiędzy poszczególnymi czynami różnych osób (Antoni Z. jako sprawca główny został skazany za przestępstwa określone w art. 143 § 1 k.k. WP i art. 149 k.k. WP - nadużycie władzy, przeciwko szczególnym obowiązkom służbowym) sprawiają, że właściwość Wojskowego Sądu obowiązkom służbowym) sprawiają, że właściwość Wojskowego Sądu znajduje oparcie w art. 567 § 1 k.p.k. w powiązaniu z treścią art. 2 ust. 1, 3, ust. 4 powołanej ustawy.

Pogląd prawny wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1991 r. I KZP 28/91 (OSNKW 1992, z. 1-2, poz. 2) w tej konkretnej sprawie nie ma zastosowania, albowiem "przekazanie sprawy z sądu wojskowego sądowi powszechnemu nie nastąpiło" (na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 kwietnia 1955 r.).

OSNKW 1996 r., Nr 9-10, poz. 74