Wyrok z dnia 1998-04-03 sygn. III KKN 289/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KKN 289/97

Wyrok z dnia 3 kwietnia 1998 r.

Nie każde działanie polegające na wprowadzeniu fizycznych zmian w dokumencie jest przestępstwem określonym w art. 265 § 1 k.k., lecz tylko takie, które takiej przerobionej postaci dokumentu nadaje pozory autentyczności, i podjęte jest w celu użycia przerobionego dokumentu za autentyczny.

Przewodniczący: sędzia L. Gardocki (sprawozdawca).

Sędziowie: P. Kalinowski, E. Strużyna.

Prokurator Prokuratury Krajowej: B. Drozdowska.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 1998 r., sprawy Wiesława P., skazanego z art. 265 § 2 k.k. i art. 166 k.k., z powodu kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego w L. z dnia 25 marca 1997 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia 1 października 1996 r.

1. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnił oskarżonego Wiesława P. od popełnienia czynu określonego w art. 265 § 2 k.k., a kosztami postępowania w tej części obciążał Skarb Państwa;
2. w pozostałym zakresie uchylił zaskarżony wyrok i wyrok Sądu Rejonowego w L. i sprawę przekazał temu sądowi do ponownego rozpoznania (...).

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 1 października 1996 r. Sąd Rejonowy w L. uznał Wiesława P. za winnego tego, że:

1. w okresie od marca do 17 czerwca 1994 r. w L. przerobił rachunek za gaz ziemny wystawiony przez Rejonowy Zakład Gazowniczy w L. w ten sposób, że zamazał określony w nim na 30 marca 1994 r. termin płatności, a następnie przedłożył ten rachunek w dniu 17 czerwca do zapłaty w II oddziale PKO BP w L. jako dokument określający wysokość bieżącej należności - nie uiszczając należnych odsetek za zwłokę w płatności (...).
2. (...)

Czyn wymieniony w punkcie I został zakwalifikowany przez Sąd jako wypełniający znamiona przestępstwa z art. 265 § 1 k.k., z tym zastrzeżeniem, że stanowił on wypadek mniejszej wagi przewidziany w art. 265 § 2 k.k., i na podstawie tego przepisu Sąd Rejonowy wymierzył mu karę grzywny w wysokości 1.000 zł.

Apelację od tego wyroku złożył obrońca oskarżonego.

W postępowaniu odwoławczym Sąd Wojewódzki w L., wyrokiem z dnia 25 marca 1997 r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Od wyroku Sądu Wojewódzkiego kasację złożył obrońca oskarżonego, zarzucając temu wyrokowi:

"a) rażącą obrazę art. 265 § 1 k.k. i art. 26 k.k. w związku z art. 1 k.k. przez skazanie Wiesława P. za podrobienie faktury na dostawę gazu, płatnej za pośrednictwem PKO, polegające na wykreśleniu terminu płatności tej faktury, a wykreślenie to miało znaczenie jedynie w kwestii odsetek za zwłokę, w sytuacji gdy zagadnienia związane z ewentualną zwłoką miały charakter sporny, i mogły być rozstrzygnięte jedynie w drodze stosownego procesu cywilnego, a zatem wykreślenie terminu płatności jako czynność prawna, polegająca na wyrażeniu woli zapłacenia przez dłużnika jedynie należności głównej (bez spornych odsetek) nie stanowi czynu znamionującego się jakimkolwiek społecznym niebezpieczeństwem (...).

W konkluzji, autor kasacji wnosił o uchylenie wyroków sądów obydwu instancji, i o przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na kasację Prokurator Wojewódzki w L. wnosił o jej oddalenie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja jest zasadna.

Co do przypisanego oskarżonemu w punkcie I wyroku czynu, zakwalifikowanego jako stanowiącego wypadek mniejszej wagi przestępstwa sfałszowania dokumentu, przewidzianego w art. 265 § 1 k.k., należy stwierdzić, że czyn przypisany oskarżonemu nie wypełnił znamion tego przestępstwa.

Nie każde działanie polegające na wprowadzeniu fizycznych zmian w dokumencie jest przestępstwem określonym w art. 265 § 1 k.k., lecz tylko takie, które takiej przerobionej postaci dokumentu nadaje pozory autentyczności, i podjęte jest w celu użycia przerobionego dokumentu za autentyczny.

W niniejszej sprawie, oskarżony, zamazując częściowo datę, do której miała nastąpić zapłata rachunku za dostawę gazu, tj. zamazując cyfry określające dzień i miesiąc, a pozostawiając cyfry określające rok, działał w istocie w przeciwnym kierunku, to jest odbierał dokumentowi cechy autentyczności. Jest bowiem rzeczą notoryjną, że autentyczne rachunki zawierają dokładną datę, w celu umożliwienia stwierdzenia, czy rachunek zapłacony został w terminie. Nadanie dokumentowi przez jego przerobienie pozorów autentyczności wystąpiłoby np. wtedy, gdyby oskarżony wpisaną w nim datę przerobił na inną, zwłaszcza przez posłużenie się podobną techniką (tj. wydruku komputerowego) jak wystawca dokumentu. W niniejszej sprawie tego rodzaju działanie nie miało miejsca.

Z tego powodu Sąd Najwyższy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że od zarzutu popełnienia tego czynu oskarżonego uniewinnił (...).

OSNKW 1998 r., Nr 5-6, poz. 28