Wyrok z dnia 2011-08-30 sygn. IV KK 190/11

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KK 190/11

Wyrok z dnia 30 sierpnia 2011 r.

Przewodniczący: Sędzia SN Wiesław Kozielewicz.

Sędziowie SN: Krzysztof Cesarz, Eugeniusz Wildowicz (spr.).

Sąd Najwyższy w sprawie Stanisława P., Józefa L. i Bogusławy L. skazanych z art. 270 § 2 k.k. i in. po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2011 r. kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanych od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 listopada 2010 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego z dnia 8 lutego 2010 r.,

1. uchyla zaskarżony wyrok i poprzedzający go wyrok Sądu Rejonowego w części dotyczącej przestępstw przypisanych oskarżonym Stanisławowi P. w pkt 1I, III i IV, Józefowi L. w pkt V i VI, Bogusławie L. w pkt VII i VIII i uniewinnia oskarżonych od zarzutów popełnienia przestępstw z pkt 1II, IV, V, VI, VII i VIII; na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. umarza postępowanie karne przeciwko oskarżonemu Stanisławowi P. w części dotyczącej przestępstwa przypisanego w pkt 1I,
2. kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.

Uzasadnienie

Prokurator Rejonowy w L. oskarżył:

1. Stanisława P. o to, że:

I."w okresie od dnia 23 marca 1998 r. do dnia 28 lutego 2002 r. działając w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem wypełnił będąc właścicielem Zakładu Elektro - Instalacyjnego Stanisław P., blankiety rachunków nr 10/99 z dnia 28 września 1999 r., nr 20/99 z dnia 30 grudnia 1999 r., nr 15/2000 z dnia 30 maja 2000 r., nr 10/2000 z dnia 28 lutego 2000 r., nr 22/2001 z dnia 29 grudnia 2001 r., nr 18/2001 z dnia 31 lipca 2001 r., nr 17/01 z dnia 29 czerwca 2001 r., nr 19/2001 z dnia 30 maja 2001 r., nr 15/2001 z dnia 27 kwietnia 2001 r., nr 19/2001 z dnia 14 sierpnia 2001 r., nr 20/2001 z dnia 30 listopada 2001 r., nr 10/2002 z dnia 28 lutego 2002 r., opatrzonych pieczęcią Zakład Elektroinstalacyjny Marian G. (...) i jego podpisem, niezgodnie z wolą Mariana G., a następnie w dniu 1 sierpnia 2002 r. użył wymienione wyżej rachunki oraz rachunki nr 23/1999 z dnia 29 października 1999 r., nr 27/1999 z dnia 23 grudnia 1999 r., nr 28/1998 z dnia 10.12 1998 r. jako autentyczne przed pracownikami Urzędu Skarbowego", tj. o przestępstwo z art. 270 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

II. " w dniu 1 sierpnia 2002 r. w czasie prowadzonej przez pracownika Urzędu Skarbowego kontroli Zakładu - Elektro - Instalacyjnego Stanisław P. (...), przedłożył jako autentyczne rachunki wymienione w pierwszym punkcie oraz rachunki nr 23/1999 z dnia 29 października 1999 r., nr 27/1999 z dnia 23 grudnia 1999 r., nr 28/1998 z dnia 10 grudnia 1998 r.", tj. o przestępstwo z art. 270 § 2 k.k.

III. "w miesiącu czerwcu 2003 r. będąc właścicielem Zakładu Elektroinstalacyjnego i osobą uprawnioną do wystawiania dokumentów, przez złożenie imiennej pieczęci i podpisu na umowie nr 1/2000 z datą 3 stycznia 2000 r. i umowie nr 1/2001 z datą 3 stycznia 2001 r., które dotyczyły wykonania robót budowlanych przez Zakład Elektroinstalacyjny Marian G., poświadczył nieprawdę co do daty i treści przedmiotowych umów", tj. o przestępstwo z art. 271 § 1 k.k.

IV. " w 2002 r. i 2003 r. działając wspólnie i w porozumieniu z Józefem L. chcąc aby Marian G. poświadczył nieprawdę nakłaniał go do podpisania i złożenia imiennej pieczątki Zakładu Elektroinstalacyjnego Mariana G. celem podrobienia umów wykonawstwa robót nr 1/2000 z dnia 3 stycznia 2000 r. i nr 1/2001 z dnia 3 stycznia 2001 r. o wykonanie robót budowlanych na rzecz Zakładu Elektroenergetycznego Stanisława P., ponadto aby poświadczył wykonanie robót przed pracownikami Urzędu Skarbowego, których nie wykonał", tj. o przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.

2. Józefa L. o to, że:

IV. "w dniu 10 grudnia 1998 r. i 2 grudnia 1999 r. wypełnił blankiet rachunku nr 28/98 z dnia 10 grudnia 1998 r. i nr 27/99 z dnia 23 grudnia 1999 r. opatrzonych pieczęciami Zakładu Elektroinstalacyjnego Mariana G. jego podpisem, niezgodnie z wolą Mariana G.", tj. o przestępstwo z art. 270 § 2 k.k.

V. w 2002 r. i 2003 r. działając wspólnie i w porozumieniu ze Stanisławem P. chcąc aby Marian G. poświadczył nieprawdę nakłaniał go do podpisania i złożenia imiennej pieczątki Zakładu Elektroinstalacyjnego Mariana G. celem podrobienia umów wykonawstwa robót nr 1/2000 z dnia 3 stycznia 2000 r. i nr 1/2001 z dnia 3 stycznia 2001 r. o wykonanie robót budowlanych na rzecz Zakładu Elektroenergetycznego Stanisława P., ponadto aby poświadczył wykonanie robót przed pracownikami Urzędu Skarbowego, których nie wykonał", tj. o przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.

3. Bogusławę L. o to, że:

VI. "w dniu 29 października 1999 r. wypełniła blankiet rachunku nr 23/99 z dnia 29 października 1999 r. opatrzony pieczęcią Zakład Elektroinstalacyjny Marian G. (...) i jego podpisem, niezgodnie z wolą Mariana G.", tj. o przestępstwo z art. 270 § 2 k.k.

VII. w dniu 25 września 2003 r. w czasie prowadzonej kontroli przez pracowników Urzędu Skarbowego będąc właścicielką Prywatnej Firmy Usługowo - Handlowej "J." Bogusława L., przedłożyła jako autentyczny rachunek nr 21/01 z dnia 28 grudnia 2001 r. i nr 16/00 z dnia 31 lipca 2000 r. opatrzone pieczęcią Zakład Elektroinstalacyjny Marian G. i jego podpisem", tj. o przestępstwo z art. 270 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy, wyrokiem z dnia 8 lutego 2010 r., uznał oskarżonych za winnych popełnienia zarzucanych im aktem oskarżenia czynów i za to skazał: Stanisława P. na kary po 6 miesięcy pozbawienia wolności za dwa przestępstwa z art. 270 § 2 k.k. (pkt I i II), za przestępstwo z art. 271 § 1 k.k. (pkt III) i za przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. (pkt IV), na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączną 10 miesięcy pozbawienia wolności, wykonanie której, na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby; Józefa L. na kary po 6 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 270 § 2 k.k. (pkt V) i przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. (pkt VI), na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzył temu oskarżonemu karę łączną 10 miesięcy pozbawienia wolności, wykonanie której, na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby; Bogusławę L. na kary po 6 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 270 § 2 k.k. (pkt VII) i przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. (pkt VIII), na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonej karę łączną 6 miesięcy pozbawienia wolności, wykonanie której, na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby.

Od powyższego wyroku apelacje wnieśli obrońcy oskarżonych. Obrońca Stanisława P. podniósł zarzuty obrazy przepisów postępowania oraz naruszenia art. 101 § 1 pkt 3 k.k. Obrońca Józefa i Bogusławy L. obok zarzutów obrazy przepisów prawa procesowego podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 30 listopada 2010 r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelacje obrońców oskarżonych za oczywiście bezzasadne.

Kasację od tego ostatniego wyroku wniósł na podstawie art. 521 k.p.k. Prokurator Generalny. Zaskarżył powyższy wyrok na korzyść oskarżonego Stanisława P. w zakresie czynów przypisanych w pkt 1I, III i IV wyroku Sądu Rejonowego oraz na korzyść oskarżonych Józefa i Bogusławy L., w całości. Zarzucił wyrokowi: a) rażące naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k., polegające na utrzymaniu w mocy wyroku skazującego Stanisława P. za popełnienie czynu przypisanego w pkt 1I wyroku Sądu Rejonowego, pomimo istnienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci dwukrotnego skazania oskarżonego w jednym wyroku za ten sam zarzucony czyn, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą, b) rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 440 k.p.k. polegające na niezasadnym zaakceptowaniu: skazania Stanisława P. za popełnienie czynów przypisanych w pkt 1II i IV wyroku Sądu Rejonowego, skazania oskarżonego Józefa L. za popełnienie czynów przypisanych w pkt V i VI wyroku oraz skazania oskarżonej Bogusławy L. za popełnienie czynu przypisanego w pkt VII tego wyroku - pomimo że czyny te nie wypełniały ustawowych znamion przestępstw określonych w art. 271 k.k., w art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k., bądź w art. 270 § 2 k.k., c) rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 455 k.p.k. polegające na odstąpieniu od poprawienia błędnej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej Bogusławie L. w pkt VIII wyroku Sądu Rejonowego, który został zakwalifikowany z art. 270 § 1 k.k. zamiast z art. 270 § 2 k.k., pomimo że czyn polegał na użyciu wypełnionych blankietów rachunków.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i uniewinnienie oskarżonych Stanisława P., Józefa L. i Bogusławy L. od zarzutów popełnienia przestępstw wskazanych w pkt 1II, IV, V, VI i VII wyroku Sądu Rejonowego, umorzenie na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postępowania przeciwko Stanisławowi P. o czyn wskazany w pkt 1I wyroku Sądu Rejonowego oraz przekazanie sprawy Bogusławy L. w zakresie czynu z pkt VIII do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja zasługuje na uwzględnienie.

Wyrok Sądu Okręgowego, w zaskarżonej części, został wydany z rażącym naruszeniem przepisów prawa procesowego, wskazanych w dwóch pierwszych zarzutach kasacji. Źródłem uchybień Sądu odwoławczego było rozpoznanie sprawy w granicach wniesionych środków odwoławczych, pomimo istnienia okoliczności obligujących rozpoznanie sprawy w zakresie szerszym.

Nie ulega wątpliwości, że Sąd odwoławczy rozpoznając apelacje wniesione przez obrońców oskarżonych był zobowiązany, stosownie do treści art. 433 § 1 k.p.k., rozważyć ich zasadność nie tylko w zakreślonych w nich granicach. ale także w zakresie szerszym, przewidzianym w ustawie, a więc również w tym określonym w art. 439 i 440 k.p.k. Miał więc obowiązek badać z urzędu, czy nie zachodzą przyczyny z art. 439 k.p.k. oraz - zgodnie z art. 440 k.p.k. - zbadać sprawę pod względem merytorycznym i prawnym w celu stwierdzenia czy nie zachodzi rażąca niesprawiedliwość orzeczenia.

Sąd Okręgowy powyższym wymogom nie sprostał, gdyż nie dostrzegł i nie usunął licznych, ewidentnych wadliwości wyroku Sądu Rejonowego.

W pierwszej kolejności odnotować należy, że Sąd Okręgowy w trakcie kontroli odwoławczej nie dostrzegł obciążającego ten wyrok uchybienia, polegającego na dwukrotnym skazaniu oskarżonego Stanisława P. za ten sam czyn. Opisy dwóch pierwszych czynów przypisanych temu oskarżonemu jednoznacznie bowiem wskazują, że zachowanie będące przedmiotem czynu opisanego w pkt 1I wyroku mieści się w całości w opisie czynu I zakwalifikowanego z art. 270 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. W zakresie posłużenia się Stanisława P. wypełnionymi blankietami rachunków zakładu Mariana G. identyczny jest wszak przedmiot przestępstwa, przedmioty czynności wykonawczych, miejsce, czas i okoliczności jego popełnienia. W rezultacie, Stanisław P. został dwukrotnie skazany w jednym wyroku za ten sam czyn, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą, określoną w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2006 r., IV KK 106/06, OSNKW, 2006, z. 10, poz. 93).

Sąd Okręgowy, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 439 § 1 k.p.k., nie zareagował na to uchybienie. Tymczasem jego zaistnienie nakazywało uchylenie wyroku w części dotkniętej tym uchybieniem, a w konsekwencji, umorzenie wobec oskarżonego postępowania w zakresie tego czynu, co do którego "powtórne" rozstrzygnięcie nie powinno było zapaść. W sprawie jest oczywiste, że dotyczyć to może tylko czynu przypisanego oskarżonemu Stanisławowi P. w pkt 1I wyroku Sądu Rejonowego. Dlatego Sąd Najwyższy, po uchyleniu zaskarżonego wyroku i utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego w części dotyczącej przestępstwa przypisanego oskarżonemu Stanisławowi P. w pkt 1I, postępowanie karne przeciwko oskarżonemu w tym zakresie umorzył. Wbrew skarżącemu nie ma racjonalnych podstaw do przyjęcia, iżby w takiej sytuacji procesowej aktualizowała się negatywna przesłanka procesowa w postaci powagi rzeczy osądzonej i właśnie na tej podstawie należało postępowanie, w tym zakresie, umorzyć.

Natomiast rację ma skarżący, że Sąd odwoławczy z rażącym naruszeniem art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 440 k.p.k. zaakceptował zaskarżony apelacjami obrońców oskarżonych wyrok Sądu pierwszej instancji, pomimo iż czyny przypisane oskarżonemu Stanisławowi P. w pkt 1II i IV oraz Józefowi L. w pkt VI tego wyroku nie wypełniały ustawowych znamion przestępstw określonych w art. 271 § 1 k.k. lub w art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. Z opisów tych czynów i ustalonych faktów wynika, że zachowanie Stanisława P. polegało na wytworzeniu nierzetelnych umów o wykonanie robót budowlanych, czyli umów o charakterze cywilnoprawnym, opartych na zasadzie równości stron. Takie działanie nie wyczerpuje znamion przestępstwa z art. 271 § 1 k.k. Odpowiedzialność karną za popełnienie przestępstwa z art. 271 § 1 k.k. ponosi funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenia prawne. Stanisław P. nie był funkcjonariuszem publicznym ani też "inną osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu", a zawarcie przez niego w imieniu zakładu umowy cywilnoprawnej nie jest tożsame z wystawieniem dokumentu, w którym poświadcza się wobec osoby trzeciej okoliczności mające znaczenia prawne.

W orzecznictwie przyjmuje się, że uprawnienie "innej osoby" z art. 271 § 1 k.k. powinno stanowić uzupełnienie kompetencji funkcjonariusza publicznego i nie może być utożsamiane z ogólną kompetencją do udziału w obrocie prawnym, zaś dokument przez tę osobę wystawiony ma zawierać w swojej treści poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2006 r., sygn. akt III KK 463/05, LEX nr 193024). Nie stanowi natomiast wystawienia dokumentu z poświadczeniem w nim nieprawdy, w rozumieniu art. 271 § 1 k.k., samo zawarcie cywilnoprawnej umowy przez osoby upoważnione do działania w imieniu stron transakcji, z podaniem w jej treści niektórych nieprawdziwych okoliczności dotyczących kontraktu. Strona stosunku cywilnoprawnego nie może być bowiem sprawcą przestępstwa z art. 271 § 1 k.k. w zakresie sporządzonych przez nią dokumentów odnoszących się do zawarcia, zmiany lub ustania tego stosunku (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 9 maja 2002 r., sygn. akt V KKN 323/99, OSNKW 2002, z. 9 - 10, poz. 71; z dnia 16 grudnia 2010 r., sygn. akt IV KK 379/10, Biul. PK 2010/11/10).

Z tych samych powodów czyny przypisane Stanisławowi P. w pkt 1V wyroku Sądu Rejonowego i Józefowi L. w pkt VI wyroku tego Sądu, polegające na nakłanianiu Mariana G. do poświadczenia nieprawdy co do wykonania robót przed pracownikami Urzędu Skarbowego nie mogły być zakwalifikowane z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § k.k. Marian G., jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, również nie mógł być podmiotem przestępstwa indywidualnego, określonego w art. 271 § 1 k.k.

Trafne jest także stanowisko skarżącego, że Sąd Okręgowy rażąco naruszył art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 440 k.p.k. poprzez brak reakcji na skazanie Józefa L. za czyn z pkt V wyroku Sądu Rejonowego oraz skazanie Bogusławy L. za czyn z pkt VII wyroku tego Sądu, pomimo że czyny te nie wypełniały ustawowych znamion przestępstwa określonego w art. 270 § 2 k.k. Przepis ten przewiduje dwie formy sprawcze: wypełnienie blankietu opatrzonego cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo użycie takiego dokumentu. W piśmiennictwie zgodnie przyjmuje się, że warunkiem realizacji znamion z art. 270 § 2 k.k. w pierwszej postaci jest, by wypełnienie podpisanego blankietu nastąpiło na szkodę osoby podpisanej (por. R. Zawłocki w: Wąsek. Kodeks karny. Część szczególna, Komentarz do art. 222-316, Tom II, Warszawa 2005, s. 638 - 642; W. Wróbel w: Zoll. Kodeks karny. Część szczególna, Komentarz, Tom II, Kraków 2006, s. 1325 - 1327; M. Budyn-Kulik w: M. Mozgawa. Kodeks karny. Praktyczny Komentarz, 2. Wydanie, Warszawa 2007, s. 529). Rozmiary i charakter szkody wystawcy blankietu nie mają znaczenia dla bytu tego przestępstwa. Natomiast wypełnienie blankietu treścią, która jest obojętna albo korzystna dla interesów podpisanego nie stanowi realizacji znamion czynu z art. 270 § 2 k.k. Z kolei działanie niezgodne z wolą podpisanego i na jego szkodę nie stanowią przesłanek karalności używania dokumentu blankietowego (por. R. Zawłocki, op. cit. s. 642 - 645).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że opisy czynów przypisanych oskarżonym Józefowi i Bogusławie L. w pkt V i VII wyroku Sądu I instancji nie zawierały elementu określającego zamiar działania na szkodę wystawcy podpisanych blankietów rachunków. W rezultacie doszło do przypisania tym oskarżonym czynów, które nie wypełniały ustawowych znamion występków z art. 270 § 2 k.k.

Zgodnie z art. 440 k.p.k. sąd odwoławczy ma obowiązek zbadania sprawy pod względem merytorycznym i prawnym nie tylko w granicach środka odwoławczego, ale także z urzędu niezależnie od tych granic - w celu stwierdzenia czy nie zachodzi rażąca niesprawiedliwość orzeczenia. Powodem stanu rażącej niesprawiedliwości może być każda z względnych przyczyn odwoławczych stwierdzona poza granicami zaskarżenia.

Sąd Okręgowy tego obowiązku nie dopełnił. Nie dostrzegł bowiem ewidentnych, wskazanych powyżej, wadliwości wyroku Sądu Rejonowego, będących wynikiem rażącego naruszenia prawa materialnego i procesowego, które - wobec ich istoty i kierunku wniesionych środków odwoławczych - powinny doprowadzić do uniewinnienia oskarżonych od zarzutów popełnienia czynów przypisanych im w pkt 1II - VII wyroku Sądu pierwszej instancji. W takim zaś razie oczywiste naruszenie przez Sąd odwoławczy art. 433 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k. miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku.

W rezultacie należało uchylić ten wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Rejonowego w części skazującej oskarżonych: Stanisława P. za czyny z pkt 1II i IV, Józefa L. za czyny z pkt V i VI oraz Bogusławę L. za czyn z pkt VII i uniewinnić oskarżonych od zarzutów popełnienia tych czynów.

Rozważenie zasadności zarzutu naruszenia art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 455 k.p.k., podniesionego w pkt c kasacji, jest bezprzedmiotowe wobec stwierdzenia przez Sąd Najwyższy, że czyn przypisany oskarżonej w pkt VIII wyroku Sądu pierwszej instancji nie zawiera ustawowych znamion czynu zabronionego ani z art. 270 § 1 k.k., ani z art. 270 § 2 k.k. Oskarżonej zarzucono i przypisano czyn polegający na "przedłożeniu jako autentycznego", w trakcie kontroli prowadzonej przez pracowników Urzędu Skarbowego, "rachunku (...) opatrzonego pieczęcią Zakład Elektroinstalacyjny Marian G. i jego podpisem". Tymczasem przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. może być popełnione albo przez podrobienie, albo przez przerobienie dokumentu, albo przez używanie jako autentycznego dokumentu sfałszowanego. Zachowanie się sprawcy tego przestępstwa polega więc m.in. na używaniu jako autentycznego dokumentu podrobionego albo przerobionego (sfałszowanego). Opis czynu przypisanego oskarżonej w pkt VIII nie zawiera zatem elementu wskazującego na posługiwanie się przez nią dokumentem sfałszowanym, co - jak wskazano powyżej - jest konieczne dla bytu przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. Nie zawiera również elementu określającego, że oskarżona używała (przedłożyła) dokumentu w postaci wypełnionego, niezgodnie z wolą jego wystawcy, blankietu. To z kolei jest niezbędne dla wypełnienia strony przedmiotowej typu czynu zabronionego określonego w art. 270 § 2 k.k.

W orzecznictwie przyjmuje się, że każde skazanie za czyn, który nie zawiera znamion czynu zabronionego, a więc w sytuacji obligującej w aktualnym stanie prawnym do uniewinnienia (art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.), musi być uznane za oczywiście niesłuszne w rozumieniu art. 537 § 2 k.p.k. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2007 r. III KK 318/07, LEX nr 323685). Podzielając to stanowisko, uznać należało, że przypisanie oskarżonej winy w zakresie czynu z art. 270 § 1 k.k. było oczywiście bezpodstawne.

Z powyższych względów, mając nadto na uwadze zakres i kierunek zaskarżenia, należało uchylić wyroki sądów obu instancji w omawianym zakresie, tj. w odniesieniu do czynu z art. 270 § 1 k.k. i, kierując się normą zawartą w art. 537 § 2 in fine k.p.k., uniewinnić oskarżoną od zarzutu popełnienia tego czynu.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k.