Uchwała z dnia 1970-09-10 sygn. VI KZP 20/70

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 20/70

Uchwała z dnia 10 września 1970 r.

Oskarżycielowi posiłkowemu przysługuje zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego od oskarżonego, co do którego wydany został wyrok skazujący.

Przewodniczący: Sędzia A. Pyszkowski. Sędziowie: E. Binkiewicz, K. Czajkowski (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: L. Guzkiewicz.

Sąd Najwyższy w sprawie Józefa S., oskarżonego z art. 237 § 1 d.k.k. w związku z art. 1 ustawy z dnia 22 maja 1958 r. o zwalczaniu chuligaństwa (Dz. U. Nr 34, poz. 152), po rozpoznaniu przedstawionej w trybie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Rzeszowie jako rewizyjny postanowieniem z dnia 14 marca 1970 r. kwestii prawnej wymagającej zasadniczej wykładni ustawy, a mianowicie:

"Czy oskarżycielowi posiłkowemu w sprawie przeciwko oskarżonemu, co do którego zapadł wyrok skazujący, przysługuje zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego?"

i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

u c h w a l i ł udzielić odpowiedzi j a k w y ż e j.

Uzasadnienie

Pokrzywdzony może występować w charakterze oskarżyciela posiłkowego w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego (art. 44 § 1 k.p.k.) oraz w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego, w których prokurator w trybie art. 50 § 1 k.p.k. - ze względu na interes społeczny - wszczął postępowanie. Ponadto pokrzywdzony, który wniósł oskarżenie w sprawie prywatnoskargowej, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego, jeżeli prokurator przyłączył się do tego postępowania ze względu na interes społeczny (art. 50 § 2 k.p.k.)

We wszystkich tych sytuacjach oskarżyciel posiłkowy biorący udział w sprawie występuje w charakterze strony (art. 44 § 2 k.p.k.) oraz może udzielić pełnomocnictwa do zastępstwa adwokatowi (art. 79 k.p.k.).

W myśl art. 543 k.p.k. koszty pełnomocnika wykłada w toku postępowania strona, która go ustanowiła. Odnosi się to do oskarżyciela prywatnego, powoda cywilnego oraz oskarżyciela posiłkowego.

W razie skazania oskarżonego sąd zasądza od niego w sprawie ściganej z oskarżenia publicznego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania łącznie z wydatkami poniesionymi w toku postępowania przygotowawczego (art. 547 § 1 k.p.k.), a w sprawie ściganej z oskarżenia prywatnego na rzecz oskarżyciela prywatnego - poniesione przez niego koszty postępowania (art. 547 § 2 k.p.k.), na które składają się także koszty jednego pełnomocnika (art. 554 § 2 k.p.k.).

Inaczej uregulowana została kwestia kosztów na rzecz powoda cywilnego oraz na rzecz oskarżyciela posiłkowego. W kwestiach dotyczących powództwa cywilnego (adhezyjnego), a nie unormowanych przez przepisy kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio przepisy postępowania cywilnego (art. 60 k.p.k. oraz art. 559 i 560 k.p.k.). Odnosi się to także do pełnomocnika powoda cywilnego (art. 80 k.p.k.). Sąd karny zatem, uwzględniając powództwo cywilne, zasądza jednocześnie od skazanego na rzecz powoda cywilnego na jego żądanie koszty związane z udziałem w sprawie pełnomocnika (art. 60 i 80 k.p.k., art. 98 k.p.c.).

W myśl powołanego art. 80 k.p.k., w kwestiach dotyczących pełnomocnika, a nie unormowanych przez przepisy kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Ponieważ kwestia zasądzenia od skazanego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa adwokackiego wyłożonych przez niego nie została unormowana w kodeksie postępowania karnego, przeto sięgnąć w tym względzie należy do przepisów postępowania cywilnego. O obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego przez "stronę przegrywającą sprawę" przeciwnikowi stanowi przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przez "stronę przegrywającą sprawę" w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. należy "odpowiednio" rozumieć oskarżonego, który został w procesie karnym skazany, a przez "przeciwnika" - oskarżyciela posiłkowego. Z przytoczonych przepisów wynika więc, że w razie skazania oskarżonego w sprawie, w której występował oskarżyciel posiłkowy korzystający z pełnomocnika, sąd obowiązany jest na żądanie zasądzić na jego rzecz od oskarżonego koszty związane z udziałem pełnomocnika.

OSNKW 1970 r., Nr 12, poz. 167