Uchwała z dnia 1971-07-15 sygn. VI KZP 42/70

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 42/70

Uchwała 7 sędziów z dnia 15 lipca 1971 r.

1. Do czynu, który nie stanowi przestępstwa ze względu na znikome społeczne niebezpieczeństwo, nie może mieć zastosowania przepis art. 60 k.k.
2. Popełnienie czynu przestępnego w warunkach recydywy (art. 60 k.k.) nie wyłącza możliwości kwalifikowania go jako wypadku mniejszej wagi, jeżeli ustawa taką postać przestępstwa przewiduje (np. art. 199 § 2 k.k.); jeżeli sąd w takiej sytuacji uzna, że zachodzą warunki do zastosowania art. 61 k.k., to uprawniony jest do wymierzenia kary ograniczenia wolności albo grzywny.

Przewodniczący: Prezes F. Wróblewski. Sędziowie: M. Budzianowski, K. Czajkowski, (sprawozdawca), J. Dziowgo (współsprawozdawca), Z. Nyczaj, A. Pyszkowski, M. Szczepański .

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Ferenc.

Sąd Najwyższy w sprawie Stanisławy M., oskarżonej z art. 257 § 1 d.k.k., po rozpoznaniu przekazanego w trybie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu postanowieniem z dnia 29 kwietnia 1970 r. Sądowi Najwyższemu, a przez ten Sąd w trybie art. 30 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 11, poz. 54) składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"1) Czy w stosunku do recydywisty z art. 60 § 1 k.k. można umorzyć postępowanie karne na zasadzie art. 26 k.k. w związku z art. 11 pkt 2 k.p.k., jeżeli zostanie stwierdzone, że czyn nie stanowi przestępstwa z powodu jego znikomego społecznego niebezpieczeństwa?

2) Czy w stosunku do recydywisty z art. 60 § 1 k.k. można przyjąć kwalifikację jako wypadku mniejszej wagi i wymierzyć karę ograniczenia wolności lub grzywny, czy też możliwe jest tylko stosowanie art. 61 k.k.?"

i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

W myśl przepisu art. 26 § 1 k.k. nie stanowi przestępstwa czyn, którego społeczne niebezpieczeństwo jest znikome.

Ta cecha znikomości wyłącza w myśl art. 26 § 1 k.k. przestępność czynu, a postępowanie o taki czyn podlega umorzeniu na zasadzie art. 11 pkt 2 k.p.k.

Do czynu, który nie stanowi przestępstwa, nie może mieć zastosowania przepis art. 60 § 1 k.k. Przepis ten stanowi bowiem, że czyn uważany jest za popełniony w warunkach recydywy wówczas, gdy przedstawia się jako umyślne przestępstwo podobne do poprzednio popełnionego przez sprawcę i gdy zachodzą inne w ustawie przewidziane warunki.

Jeżeli czyn o znikomym społecznym niebezpieczeństwie nie jest przestępstwem, to tym bardziej nie może być popełniony w warunkach recydywy.

Wypadek mniejszej wagi określają przesłanki dotyczące zarówno przedmiotowej jak i podmiotowej strony czynu. Czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi jest typem uprzywilejowanym w stosunku do przestępstwa objętego przepisem o typie podstawowym.

Dla ustalenia więc, czy zachodzi wypadek mniejszej wagi, nie mają znaczenia okoliczności, które nie wiążą się z określeniem tego typu przestępstwa, a które mogą mieć wpływ na wymiar kary, w szczególności takie, jak osobowość sprawcy, poprzednia jego karalność, nagminność (por. wytyczne połączonych Izb Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1971 r. w zakresie wykładni i stosowania ustaw karnych dotyczących warunkowego umorzenia postępowania VI KZP 26/69, OSNKW z 1971 r., nr 3, poz. 33).

W razie zakwalifikowania czynu jako wypadku mniejszej wagi, jeżeli przy tym został on popełniony w warunkach recydywy z art. 60 k.k., należy za czyn taki wymierzyć karę pozbawienia wolności. Stanowi o tym przepis art. 60 k.k., który ponadto zakreśla zasady wymierzenia kary pozbawienia wolności bez względu na to, czy przepis, który ma być zastosowany, przewiduje - oprócz kary pozbawienia wolności - alternatywnie także kary łagodniejszego rodzaju. Dopiero zastosowanie przepisu art. 61 k.k., uprawniającego sąd do "odstąpienia przy wymiarze kary od stosowania zasad określonych w art. 60 § 1 lub 2", otwiera drogę przy zakwalifikowaniu czynu jako wypadku mniejszej wagi (np. z art. 203 § 2 k.k.) do wymierzenia kary w ramach zagrożenia ustawowego w tym przepisie przewidzianego - z uwzględnieniem dyrektyw wypływających z art. 61 k.k. oraz art. 50 i 52 k.k. (por. uchwały: składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1971 r. VI KZP 57/70 i składu trzech sędziów z dnia 30 marca 1971 r. VI KZP 78/70, OSNKW z 1971 r., nr 6, poz. 149).

Tylko w takim wypadku nie ma przeszkód do wymierzenia sprawcy - według uznania sądu - przewidzianej w ustawie kary ograniczenia wolności albo grzywny.

OSNKW 1971 r., Nr 11, poz. 163