Uchwała z dnia 1972-12-20 sygn. VI KZP 67/72

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 67/72

Uchwała z dnia 20 grudnia 1972 r.

Prokurator, który sporządził i podpisał akt oskarżenia, jest stroną w rozumieniu art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k., choćby sam nie wniósł tego aktu oskarżenia i nie popierał go osobiście przed sądem.

Przewodniczący: sędzia Z. Kubec. Sędziowie: M. Budzianowski (sprawozdawca), F. Karolus.

Prokurator Prokuratury Generalnej: T. Guzkiewicz.

Sąd Najwyższy w sprawie Kazimierza P. i Zbigniewa D., oskarżonych z art. 136 § 2 k.k., po rozpoznaniu przekazanego w trybie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu postanowieniem z dnia 20 września 1972 r. zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"Czy w rozumieniu art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. prokurator, który podpisał akt oskarżenia (wniesiony później do sądu przez kierownika prokuratury), ale następnie na rozprawie go nie popierał, jest stroną?"

i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Według art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie (między innymi), jeżeli jest małżonkiem strony. Odpowiadający temu przepisowi art.34 § 1 lit. b k.p.k. z 1928 r. zawierał w tym względzie bardziej wyraźne sformułowanie. Przewidywał bowiem, jako jedną z przyczyn wyłączenia z mocy prawa sędziego od udziału w sprawie: "jeżeli jest małżonkiem oskarżyciela". W związku z takim określeniem Sąd Najwyższy w uchwale VI KZP 25/65 (OSNKW 1965, z. 10, poz. 118) wyjaśnił, że oskarżycielem w rozumieniu tego przepisu jest nie tylko ten oskarżyciel, który wnosi i popiera akt oskarżenia przed sądem, lecz także oskarżyciel, który prowadzi w sprawie śledztwo lub dochodzenie. Wprawdzie przepis art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. nie wymienia wyraźnie "małżonka oskarżyciela", jednakże określenie to mieści się w ogólnym sformułowaniu "małżonek strony", obejmującym między innymi oskarżyciela publicznego i oskarżonego, których przepis ten - w odróżnieniu od art. 34 § 1 lit. b k.p.k. z 1928 r. - również nie wymienia odrębnie. Takie pojmowanie użytego w art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. określenia "małżonek strony" wynika z przepisów działu XII kodeksu postępowania karnego zatytułowanego: "Strony, obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciel społeczny", w którym oskarżyciel publiczny jest wymieniony jako strona.

Odmienna interpretacja przepisu, dopuszczająca rozpoznanie sprawy przez sędziego małżonka prokuratora, który sporządził i podpisał akt oskarżenia, nie wniósł go jednak do sądu i nie popierał osobiście na rozprawie, unicestwiałaby cel przepisów o wyłączeniu sędziego, jakim jest zapewnienie bezstronnego wymiaru sprawiedliwości przez wyłączenie od rozpoznania sprawy sędziego, który mógłby być zainteresowany w wyniku sprawy lub uprzedzony do jednej z osób wymienionych w art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. Takie niebezpieczeństwo braku obiektywizmu sędziego grozi w jednakowym stopniu zarówno w wypadku, gdy jest on małżonkiem prokuratora, który wniósł akt oskarżenia lub popierał go przed sądem, jak i w wypadku, gdy sporządził akt oskarżenia i podpisał go, nie wnosząc go osobiście do sądu i nie uczestnicząc w rozprawie. Dlatego też należy przyjąć, że stroną w rozumieniu art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. jest nie tylko prokurator, który wniósł akt oskarżenia do sądu i popierał go, lecz także prokurator, który go tylko sporządził i podpisał.

OSNKW 1973 r., Nr 2-3, poz. 24