Wyrok z dnia 1974-10-23 sygn. V KRN 78/74

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KRN 78/74

Wyrok z dnia 23 października 1974 r.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary nie wymaga wskazania nowych, nie ustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym.

Przewodniczący: sędzia W. Żebrowski (sprawozdawca). Sędziowie: H. Kempisty, Z. Nyczaj.

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Wójcicki.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Sławomira N., skazanego z art. 145 § 3 k.k., z powodu rewizji nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego PRL na niekorzyść skazanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Warszawskiego w Warszawie z dnia 22 marca 1974 r.

zmienił zaskarżony wyrok Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Warszawskiego w Warszawie oraz wyrok Sądu Powiatowego w Mławie z dnia 11 grudnia 1973 r. w ten sposób, że wymierzoną oskarżonemu Sławomirowi N. za przestępstwo określone w art. 145 § 3 k.k. karę pozbawienia wolności podwyższył do 4 lat (...).

Uzasadnienie

Wyrokiem Sądu Powiatowego w Mławie z dnia 11 grudnia 1973 r. oskarżony Sławomir N. uznany został za winnego tego, że w dniu 30 września 1973 r. w S. w stanie nietrzeźwości, kierując motocyklem, naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że stracił panowanie nad kierownicą, najeżdżając na barierę mostu, w wyniku czego jadąca z nim Teresa M. poniosła śmierć na miejscu, i za to na postawie art. 145 § 3 i art. 43 § 2 k.k. skazany na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 10 lat.

Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Warszawskiego w Warszawie z dnia 22 marca 1974 r., po rozpoznaniu rewizji prokuratora wniesionej na niekorzyść oskarżonego, zaskarżony wyrok sądu pierwszej instancji utrzymano w mocy.

Od wyroku Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Warszawskiego jako rewizyjnego wniósł w terminie ustawowym rewizję nadzwyczajną na niekorzyść oskarżonego Prokurator Generalny PRL.

Rewizja nadzwyczajna zarzuca rażącą niewspółmierność orzeczonej oskarżonemu Sławomirowi N. kary pozbawienia wolności w stosunku do znacznego stopnia społecznego niebezpieczeństwa popełnionego przez niego czynu i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonemu Sławomirowi N. za przypisany mu czyn kary 5 lat pozbawienia wolności.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest zasadna.

Sąd Powiatowy wymierzając karę uwzględnił na niekorzyść oskarżonego wysoką szkodliwość czynu, a na jego korzyść - dotychczasową niekaralność, młody wiek (urodzony w 1952 r.), dobrą opinię w miejscu zamieszkania, sytuację rodzinną (rodzice w podeszłym wieku, oskarżony jest jedyną osobą, zdolną do pracy na 10 ha gospodarstwie) oraz okoliczność, że rodzina oskarżonego zobowiązała się do wypłacenia odszkodowania rodzicom zmarłej Teresy H.

Sąd Powiatowy ustalił także w swoim wyroku, że oskarżony wiózł motocyklem dwie pasażerki (Teresę H. i Marię K.), oddalił się z miejsca wypadku i nie miał prawa jazdy, gdyż orzeczeniem Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydium PRN w M. z dnia 3 lipca 1973 r. został ukarany zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku.

Na te ostatnie okoliczności powołała się rewizja prokuratora, zarzucając rażącą niewspółmierność wymierzonej kary i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonemu znacznie surowszej kary pozbawienia wolności.

Sąd Wojewódzki jako rewizyjny nie uwzględnił rewizji prokuratora, ponieważ: "(...) rewizja prokuratora nie podała nowych okoliczności, które nie znane byłyby sądowi pierwszej instancji, a tylko polemizuje z oceną dowodów i okoliczności wziętych pod uwagę przy wymiarze kary."

Powyższy pogląd uznać należy za nietrafny z dwóch powodów:

1) zarzut rażącej niewspółmierności kary nie wymaga wskazania nowych, nie ustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym;

2) okoliczności powołane w rewizji prokuratora, przytoczone wyżej, choć ustalone w treści wyroku, nie zostały jednak wyliczone wśród tych, które sąd miał na względzie wymierzając karę.

Na okoliczności te ponownie powołuje się rewizja nadzwyczajna.

Oskarżony Sławomir N. orzeczeniem z dnia 3 lipca 1973 r. Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydium PRN w M. ukarany został grzywną 2.500 zł i zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku za popełnienie wykroczenia określonego w art. 87 § 1 k.w. (prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie wskazującym na użycie alkoholu). Z ukarania tego oskarżony nie wyciągnął dla siebie wniosków, gdyż w 2 miesiące później (dnia 30 września 1973 r.), znajdując się tym razem w stanie nietrzeźwości, prowadził motocykl, co zakończyło się wiadomym tragicznym skutkiem. Oskarżony prowadząc w stanie nietrzeźwości motocykl, nie mający przyczepy, wiózł na pewnym odcinku trasy aż dwie pasażerki: Marię K. i Teresę H., z których ta ostatnia nie miała kasku ochronnego. Jest też faktem, że po opisanym zdarzeniu, gdy pasażerka prowadzonego przez oskarżonego motocykla - Teresa H. leżała nieprzytomna na drodze, oskarżony oddalił się z miejsca wypadku, zabierając motocykl.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, charakteryzujące ujemnie osobowość oskarżonego oraz świadczące o lekceważeniu przez niego zasad ruchu drogowego i bezpieczeństwa pasażerów, a także stopień społecznego niebezpieczeństwa przypisanego przestępstwa, zagrożonego przez ustawodawcę karą pozbawienia wolności od roku do lat 10, oraz kierując się potrzebą społecznego oddziaływania ze względu na nasilenie takich przestępstw - uznano wymierzoną karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za niewspółmierną w stopniu rażącym. Powyższą karę uznano za rażąco niewspółmierną także z tego względu, że wymierzając ją sądy obu instancji uznały niesłusznie za okoliczność łagodzącą, akcentowaną w obu wyrokach, że oskarżony jest jedyną sprawną siłą fizyczną w prowadzeniu gospodarstwa rolnego rodziców. Treść jednak dokumentów nie uzasadnia takiego stanowiska, podobnie jak fakt, że oskarżony podejmował się pracy w charakterze murarza poza gospodarstwem rodziców, a więc nie był jedyną niezbędną siłą roboczą w tym gospodarstwie.

Uwzględniając rewizję nadzwyczajną Prokuratora Generalnego PRL i zmieniając zaskarżony wyrok Sądu Wojewódzkiego oraz utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Powiatowego w Mławie, podwyższono wymierzoną oskarżonemu Sławomirowi N. karę pozbawienia wolności nie do wnioskowanych przez rewizję nadzwyczajną 5 lat, lecz do 4. Wymierzając tę karę, wzięto bowiem pod uwagę pozostałe okoliczności łagodzące uwzględnione przez sąd pierwszej instancji (niekaralność sądową, młody wiek, dobrą opinię z miejsca zamieszkania oraz zapłacenie odszkodowania rodzicom pokrzywdzonej), a także to, że waga okoliczności obciążającej, polegającej na oddaleniu się oskarżonego z miejsca przestępstwa z pozostawieniem tam nieprzytomnej pasażerki, pomniejszona jest przez fakt, iż wówczas na miejscu przestępstwa były już inne osoby. Zmiana wyroków nie obejmuje orzeczeń o karze dodatkowej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania na poczet kary pozbawienia wolności, które pozostają w mocy.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak na wstępie wyroku.

OSNKW 1974 r., Nr 12, poz. 234