Rażąca niewspółmierność kary
Rażąca niewspółmierność kary (art. 438 pkt 4 k.p.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Rażąca niewspółmierność kary zachodzi tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna - nie dająca się zaakceptować - różnica między karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (zob. m.in. wyroki SN: z dnia: 8 listopada 2016 r., V KK 274/16; z dnia 16 lutego 2009 r., SNO 2/09; z dnia 2 lutego 1995 r. II RN 198/94; wyrok SN - SD z dnia 14 listopada 1973 r., III KR 254/73).
Także w orzecznictwie sądów powszechnych trafnie akcentuje się, że aby uznać, że kara jest rażąco niewspółmierna, różnica między karą wymierzoną, a karą wnioskowaną przez skarżącego winna być różnicą „rażącą” i to charakterystyczne określenie winno oznaczać, że jest ona „jaskrawa”, „bijąca w oczy”, „oślepiająca”, a więc jest różnicą tak istotną, że wymierzonej kary nie można w żaden sposób zaakceptować (zob. m.in. wyroki: SA w Krakowie z dnia 25 marca 2015 r., II AKa 33/15; SA we Wrocławiu z dnia 14 marca 2001 r., II AKa 55/01; SA w Krakowie z dnia 14 września 2005 r., II AKa 165/05; SA w Lublinie z 16 stycznia 2007 r., II AKa 350/06).
Miarą surowości kary nie jest jej przy tym ilościowy wymiar, ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej dla danego przestępstwa (zob. m.in. wyroki: SA w Krakowie z 31 sierpnia 2005 r., II AKa 167/05; SA w Białymstoku z 12 października 2015 r., II AKa 148/15; SA w Warszawie z 6 listopada 2015 r., II AKa 321/15).
Wyrok SN z dnia 22 stycznia 2019 r., IV KK 604/18
Standard: 22024 (pełna treść orzeczenia)
Zawarte w art. 53 k.k. dyrektywy i przesłanki podlegają ocenie w ramach swobodnego uznania sędziego. Sprawia to, że podważanie ocen dokonanych w tej sferze możliwe jest jedynie w ramach zarzutu rażącej niewspółmierności kary (art. 438 pkt 4 k.p.k.), a nie obrazy prawa materialnego (zob. np. postanowienia SN: z 28.05.2015 r., II KK 126/15; z 08 11.2016 r., III KK 191/16; z 13.02.2017 r., III KK 371/16).
Nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnice tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać byłoby można - również w potocznym tego sława znaczeniu - „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować. Niewspółmierność zachodzi wtedy, gdy orzeczona kara za przypisane przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów wychowawczych i zapobiegawczych (por. np. wyroki SN z 30.11.1990 r., WR 363/90, z 02.02.1995 r., II KRN 198/94).
Zmiana kary przez sąd ad quem nie może następować w każdym wypadku, w którym sąd ten uzna ją za łagodną albo surową, ale tylko wtedy, gdy kara orzeczona nie daje się zaakceptować z powodu różnicy między nią, a karą sprawiedliwą, tj. różnicy o randze zasadniczej, rażącej wręcz "biją w oczy", gdy dotychczas wymierzona przez sąd pierwszoinstancyjny jawi się jako niesprawiedliwa i nie dająca się zaakceptować.
Zawarte w art. 438 pkt 4 k.p.k. określenie "niewspółmierność" oznacza "brak proporcji", czy "odpowiedniości pomiędzy czymś a czymś", wobec czego rażąca niewspółmierność kary występuje tylko wtedy, gdy sankcja orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Nota bene ustawodawca obostrzył pojęcie "niewspółmierności kary", uzasadniającej zmianę orzeczenia o karze w ramach czwartej podstawy odwoławczej, zawężającym znamieniem "rażącej" po to, by pewne różnice w ocenie łagodności lub surowości kary między sądem a stroną skarżącą (skądinąd naturalne) nie prowadziły w każdym takim wypadku do zmiany w II instancji wysokości kary, a nawet do wnoszenia odwołania od oceny sądu I instancji.
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 21 września 2017 r., II AKa 106/17
Standard: 10446 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 8349
Standard: 10666
Standard: 24943
Standard: 22026
Standard: 6548
Standard: 6549
Standard: 7595
Standard: 6550
Standard: 6551
Standard: 6552
Standard: 6553
Standard: 6554
Standard: 6555
Standard: 22025
Standard: 35282
Standard: 27396
Standard: 39039
Standard: 39585
Standard: 39849