Wyrok z dnia 1974-01-29 sygn. V KRN 8/74

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KRN 8/74

Wyrok z dnia 29 stycznia 1974 r.

1. Ocena, czy przyznanie się oskarżonego do winy nie budzi wątpliwości, powinna być oparta na rozważeniu całokształtu okoliczności zawartych w wyjaśnieniach oskarżonego, nie można więc przy dokonaniu tej oceny ograniczyć się jedynie do oparcia się na deklaracji oskarżonego o przyznaniu się do winy, gdy treść dalszych wyjaśnień oskarżonego przeczy tej deklaracji lub poddaje ją w wątpliwość.
2. W razie częściowego tylko przeprowadzenia postępowania dowodowego na podstawie art. 333 k.p.k. postępowanie to łącznie z wyjaśnieniami oskarżonego przyznającego się do winy powinno dostarczyć sądowi wszystkich niezbędnych okoliczności do ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia rozpatrywanego w procesie, prawnej oceny czynu oskarżonego i zespołu okoliczności pozwalających na orzeczenie kary zgodnie z dyrektywami jej wymiaru.

Przewodniczący: sędzia M. Budzianowski. Sędziowie: dr A. Kafarski (sprawozdawca), K. Wagner.

Prokurator Prokuratury Generalnej: M. Tuszyńska.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Ryszarda W., oskarżonego z art. 145 § 2 k.k., z powodu rewizji nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego PRL od wyroku Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 13 czerwca 1973 r. i zmienionego nim wyroku Sądu Powiatowego w Dzierżoniowie z dnia 21 marca 1973 r.

uchylił wymienione wyżej wyroki i sprawę przekazał Sądowi Powiatowemu w Dzierżoniowie w celu ponownego jej rozpoznania.

Uzasadnienie

(...) Sąd Powiatowy w Dzierżoniowie za zgodą stron na podstawie art. 333 k.p.k., uznając, że oskarżony przyznał się do winy i że jego wyjaśnienia nie budzą wątpliwości, ograniczył postępowanie dowodowe w sprawie do przesłuchania świadków Piotra S. i Bronisława D., przeprowadzając jednocześnie dowód z akt sprawy karnej oskarżonego (II Kp 270/71). Przesłuchał ponadto poręczyciela (art. 231 k.p.k.) Zygmunta Z., a niezależnie od tego ujawnił zeznania wszystkich pozostałych świadków przesłuchanych w dochodzeniu i dowody zawnioskowane do odczytania w akcie oskarżenia.

Przepis art. 333 k.p.k. zezwala sądowi za zgodą obecnych stron na przeprowadzenie postępowania dowodowego tylko częściowo, jeżeli wyjaśnienia oskarżonego przyznającego się do winy nie budzą wątpliwości.

Ocena, czy przyznanie się oskarżonego do winy nie budzi wątpliwości, powinna być oparta na rozważeniu całokształtu okoliczności zawartych w wyjaśnieniach oskarżonego, nie można więc przy dokonywaniu tej oceny ograniczyć się jedynie do oparcia się na deklaracji oskarżonego o przyznaniu się do winy, gdy treść dalszych wyjaśnień oskarżonego przeczy tej deklaracji lub podaje ją w wątpliwość. Taki właśnie wypadek zachodzi w sprawie niniejszej, mimo bowiem deklaracji oskarżonego o przyznaniu się do winy podał on w dalszej części swych wyjaśnień, że nie wie, jak doszło do wypadku, gdyż nie zauważył pokrzywdzonego, albowiem najechanie na niego miało miejsce za zakrętem, a widoczność była ograniczona na skutek śnieżycy.

Wyjaśnienia oskarżonego przyznającego się do winy, aby mogły upoważnić sąd za zgodą stron do częściowego przeprowadzenia postępowania, muszą nie tylko nie budzić wątpliwości co do ich prawdziwości, lecz muszą odpowiadać dalszym jeszcze warunkom.

Sprowadzają się one do tego, że wyjaśnienia te muszą przede wszystkim przedstawić przedmiot zdarzenia rozpatrywanego w procesie karnym ze wszystkimi okolicznościami koniecznymi do prawnej oceny czynu, a ponadto muszą wskazywać zarówno przyczyny, dla których oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, jak i okoliczności mogące zaważyć na wymiarze kary.

W konkluzji należy stwierdzić, że w razie częściowego tylko przeprowadzenia postępowania dowodowego na podstawie art. 333 k.p.k. postępowanie to łącznie z wyjaśnieniami oskarżonego przyznającego się do winy powinno dostarczyć sądowi wszystkich niezbędnych okoliczności do ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia rozpatrywanego w procesie, prawnej oceny czynu oskarżonego i zespołu okoliczności pozwalających na orzeczenie kary zgodnie z dyrektywami jej wymiaru.

Zaskarżony wyrok Sądu Powiatowego nie zrealizował wskazanych wyżej postulatów, gdyż poza omówioną już kwestią, czy oskarżony widział pokrzywdzonego przed potrąceniem go samochodem, nie zostały wyjaśnione dalsze kwestie, w stosunku do których ujawnione dowody z zeznań świadków są sprzeczne.

W szczególności nie można było pominąć kwestii, że pokrzywdzony znajdował się w stanie nietrzeźwym (1,94‰ alkoholu) i że prawdopodobnie przed potrąceniem go przez samochód prowadzony przez oskarżonego przewrócił się na prawe pobocze szosy i został potrącony w chwili, gdy podnosił się z rowerem.

Tę ostatnią okoliczność Sąd Wojewódzki przyjął za udowodnioną, twierdząc, że pokrzywdzony przewrócił się przed uderzeniem go przez samochód oskarżonego, chwilę leżał na jezdni, po czym dopiero w momencie podniesienia się z jezdni został uderzony przez samochód prowadzony przez oskarżonego, gdy był dla niego prawie niewidoczny.

Ustalenie tej okoliczności nastąpiło z pominięciem zeznań świadków, mówiących o tym, że pokrzywdzony szedł normalnie brzegiem szosy, prowadząc rower.

Ze względu na przedstawiony zespół okoliczności nie jest możliwa kontrola rewizyjna, czy oskarżonemu została wymierzona kara odpowiadająca dyrektywom określonym w art. 50 k.k., istnieją bowiem wątpliwości co do prawidłowego ustalenia przebiegu wypadku i tego, czy zachodzi współwina pokrzywdzonego, przyjęta przez Sąd Wojewódzki, o czym była mowa wyżej.

Ze względu na wskazane okoliczności Sąd Najwyższy zaskarżony wyrok uchylił i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania.

Ponownie rozpoznając sprawę, nie tylko należy przeprowadzić w całości postępowanie dowodowe, ale ze względu na skomplikowany charakter przebiegu wypadku również dowód z opinii biegłego do spraw samochodowych. Ponadto należy przeprowadzić oględziny ciała pokrzywdzonego i zasięgnąć opinii biegłego lekarza co do stopnia doznanych uszkodzeń ciała, gdyż okoliczność ta w razie uznania winy oskarżonego może mieć istotny wpływ na treść orzeczenia o karze.

OSNKW 1974 r., Nr 7-8, poz. 145