Wyrok z dnia 1975-05-20 sygn. III KR 309/74

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KR 309/74

Wyrok z dnia 20 maja 1975 r.

Przestępstwo przewidziane w art. 239 § 1 k.k. lub w art. 240 k.k. jest dokonane nie tylko wtedy, gdy sprawca przyjmuje korzyść majątkową w związku z aktualnie dokonywanymi czynnościami służbowymi, ale również wtedy, gdy takich czynności nie dokonuje, chociaż w związku z pełnieniem funkcji publicznej jest upoważniony do ich dokonania. Odnosi się to zwłaszcza do tych wypadków, gdy sprawca - pełniący funkcję publiczną - otrzymuje korzyść majątkową albo osobistą lub ich obietnicę za "życzliwy stosunek" np. do jednostki, która podlega jego kontroli.

Przewodniczący: sędzia W. Komorniczak (sprawozdawca).

Sędziowie: W. Sikorski, A. Żylewicz.

Prokurator Prokuratury Generalnej: T. Miernik.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Marianny G., Stefana F., oskarżonych z art. 241 § 3 k.k., z powodu rewizji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 7 czerwca 1974 r.

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i na podstawie art. 2 pkt 1 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o amnestii (Dz. U. Nr 27, poz. 159) postępowanie karne w tej sprawie umorzył (...).

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w Poznaniu wyrokiem z dnia 7 czerwca 1974 r. na podstawie art. 241 § 3 k.k. w związku z art. 58 k.k. skazał między innymi:

Stefana F. na 1 rok pozbawienia wolności za to, że w czasie od 1970 r. do jesieni 1971 r. w K. jako właściciel jadłodajni, działając czynem ciągłym, wręczał inspektorowi Wojewódzkiego Inspektoratu PIH w P. Edmundowi S., pełniącemu funkcję publiczną związaną ze szczególną odpowiedzialnością, w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami inspekcyjno-kontrolnymi, a nadto pracownikowi tegoż Inspektoratu Zenonowi S. - w celu pozyskania ich przychylności dla siebie - korzyści majątkowe w różnych postaciach, przy czym Edmundowi S. w gotówce w łącznej kwocie co najmniej 2.000 zł, paczki z wędlinami o wadze około 2 kg i darmowych poczęstunków, a natomiast Zenonowi S. w postaci darmowego poczęstunku obiadami i winem oraz paczek z wędlinami o wadze około 2 kg o bliżej nie określonej wartości.

Na podstawie art. 73 § 1 k.k. Sąd ten zawiesił wykonanie na okres lat 3 kary wymierzonej oskarżonemu i na podstawie art. 75 § 1 k.k. wymierzył mu ponadto 4.000 zł grzywny.

Od tego wyroku wnieśli rewizje obrońcy oskarżonych.

Obrońca oskarżonego Stefana F. zarzuca wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu, że oskarżony Stefan F. wręczył Edmundowi S. korzyść majątkową w związku z przeprowadzoną przez niego kontrolą, gdy z materiału dowodowego nie wynika, aby Edmund S. przeprowadzał kontrolę w restauracji należącej do żony Stefana F. i aby w związku z tym wręczał mu korzyść majątkową.

Rewizja wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego albo przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przestępstwo przewidziane w art. 239 § 1 k.k. lub w art. 240 k.k. jest dokonane nie tylko wtedy, gdy sprawca przyjmuje korzyść majątkową w związku z aktualnie dokonywanymi czynnościami służbowymi, ale również wtedy, gdy takich czynności nie dokonuje, chociaż w związku z pełnieniem funkcji publicznej jest upoważniony do ich dokonania. Odnosi się to zwłaszcza do tych wypadków, gdy sprawca, pełniący funkcję publiczną, otrzymuje korzyść majątkową albo osobistą lub ich obietnicę za "życzliwy stosunek" np. do jednostki, która podlega jego kontroli.

Poszczególne paragrafy art. 239 k.k. odmiennie regulują odpowiedzialność karną za przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej w związku z pełnieniem funkcji publicznej. Na podstawie przepisu § 1 art. 239 k.k. odpowiada ten, kto przyjmuje taką korzyść lub jej obietnicę w związku z pełnieniem funkcji publicznej niezależnie od tego, czy wykonuje w granicach tej funkcji konkretną czynność służbową. Istotne jest tylko to, aby korzyść była wręczana w związku z pełnieniem przez sprawcę funkcji publicznej. Następne paragrafy art. 239 k.k. zawężają odpowiedzialność karną do wypadków przyjmowania korzyści majątkowej lub osobistej albo ich obietnicy w związku z podjęciem konkretnej czynności służbowej w ramach pełnionej funkcji publicznej. Tak więc przepis § 2 art. 239 k.k. reguluje odpowiedzialność karną sprawcy, który uzależnia wykonanie takiej czynności od otrzymania korzyści lub jej obietnicy albo takiej korzyści żąda, natomiast przepis § 3 - określa tę odpowiedzialność, jeśli sprawca przyjmuje taką korzyść za czynność, która stanowi naruszenie prawa.

Odnosi się to również do art. 240 i 241 k.k., które określają dodatkowe jeszcze warunki odpowiedzialności.

Skoro więc Edmund S. pełniąc funkcję publiczną inspektora i naczelnika wydziału PIH przyjmował w związku z tym korzyści majątkowe w różnych postaciach, niezależnie od tego, czy wykonywał wówczas czynności służbowe, czy też nie, odpowiada na podstawie art. 240 § 1 k.k. w związku z art. 239 § 1 k.k. Kwalifikacja przypisanego mu czynu z art. 240 pkt 1 k.k. wynika ze szczególnej odpowiedzialności związanej z pełnioną przez niego funkcją. (...).

W tych warunkach Stefan F. dający oskarżonemu Edmundowi S. korzyść majątkową odpowiada na podstawie art. 241 § 3 k.k., które to przepisy sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował.

Ze względu jednak na to, że kara wymierzona oskarżonemu Stefanowi F. nie wyłącza możliwości zastosowania względem niego przepisów ustawy o amnestii, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i na podstawie art. 2 pkt 1 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o amnestii (Dz. U. Nr 27, poz. 159) postępowanie karne w tej sprawie umorzył.

OSNKW 1975 r., Nr 7, poz. 90