Uchwała z dnia 1978-09-21 sygn. VII KZP 26/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VII KZP 26/78

Uchwała z dnia 21 września 1978 r.

1. Przewidziane w art. 107 pkt 1-3 k.k. terminy przedawnienia wykonania kary odnoszą się do kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, a nie do kary łącznej orzeczonej za zbiegające się przestępstwa.
2. Odbywanie kary pozbawienia wolności nie przerywa biegu terminu przedawnienia wykonania kary orzeczonej innym prawomocnym wyrokiem.

 Przewodniczący: sędzia R. Młynkiewicz. Sędziowie: J. Borodej, M. Szczepański (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Kabat.

 Sąd Najwyższy w sprawie Jana K., skazanego z art. 150 § 2 i art. 257 § 1 k.k. z 1932 r., art. 2 § 2 lit. b w związku z art. 6 ustawy z dnia 18 czerwca 1959 r. o odpowiedzialności karnej za przestępstwa przeciwko własności społecznej (Dz. U. Nr 36, poz. 223) oraz art. 4 § 1 m.k.k., po rozpoznaniu przekazanych na podstawie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Rzeszowie postanowieniem z dnia 6 lipca 1978 r. zagadnień prawnych wymagających zasadniczej wykładni ustawy:

"1. Czy przewidziane w art. 107 pkt 1-3 k.k. okresy przedawnienia wykonania kary odnoszą się do kar wymierzonych za poszczególne czyny, czy również do kary łącznej?

2. Czy przedawnienie wykonania kary nie biegnie w wypadku odbywania kary przez skazanego w innej sprawie (art. 108 k.k.)?"

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

 Uzasadnienie

Z treści art. 107 k.k. wynika, że przedawnienie wykonania kary, której orzeczenie łączy się z konkretnym, ściśle w wyroku określonym przestępstwem, za które ową karę orzeczono, dotyczy tej kary, a nie kary łącznej obejmującej poszczególne kary wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Poszczególne kary wprawdzie stanowią podstawę ukształtowania kary łącznej, ale mają znaczenie samodzielne. Dlatego też przedawnienie wykonania kary powinno być ustalone w odniesieniu do każdej z kar poszczególnych, licząc bieg przedawnienia od daty prawomocności wyroku. Praktycznie biorąc, o przedawnieniu w wypadku kary łącznej decydować będzie najsurowsza kara wymierzona za jedno ze zbiegających się przestępstw, gdyż bieg przedawnienia należy liczyć dla wykonania wszystkich kar zasadniczych za zbiegające się przestępstwa.

W uchwale z dnia 21 grudnia 1976 r. (OSNKW 1977, z. 3, poz. 18) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że: "w wypadku wyroku łącznego bieg przedawnienia wykonania kary liczy się od daty uprawomocnienia się poszczególnych wyroków", a w jej uzasadnieniu podniósł, że z literalnego brzmienia art.107 k.k. wynika, iż mowa w nim o wyroku skazującym, skazanie zaś łączy się zawsze z konkretnym przestępstwem. Treść art. 107 k.k. uzasadnia więc pogląd, że w razie wyroku łącznego:" (...) przedawnienie wykonania kary powinno nastąpić nie co do kary łącznej, lecz co do kar zasadniczych wymierzonych w każdym z wyroków skazujących za poszczególne czyny, na podstawie których wydano wyrok łączny." Przytoczona argumentacja uchwały wspiera argumentację wyżej przedstawioną, jakkolwiek odnosi się w zasadzie tylko do problematyki związanej z wyrokiem łącznym.

W cytowanej uchwale Sąd Najwyższy wyjaśnił także, że: "(...) przedawnienie wykonania kary biegnie również w czasie jej odbywania", i wskazał, iż przepisy o przedawnieniu są przepisami szczególnymi (w sensie odstąpienia od karalności czynu przestępnego i od wykonania kary) i jako przepisy prawa materialnego nie podlegają wykładni rozszerzającej. Dlatego też - wobec braku wyraźnego przepisu regulującego tę kwestię odmiennie - należy, zdaniem Sądu Najwyższego, opowiedzieć się za poglądem, że: "(...) przedawnienie wykonania kary (art. 107 k.k.) biegnie również w czasie jej wykonywania (odbywania)."

Wprawdzie omawiana uchwała odnosi się tylko do "przedawnienia wykonania kary w czasie jej odbywania", jednakże brak przesłanek do odmiennego ustosunkowania się do tej kwestii wówczas, gdy chodzi o bieg terminu przedawnienia wykonania kary orzeczonej innym prawomocnym wyrokiem.

Przepis art. 108 k.k., regulujący przerwę biegu przedawnienia, generalnie odnosi się do sytuacji, o których mowa w art. 105 i 106 k.k., stanowiąc, że w każdym z tych wypadków przedawnienie nie biegnie tylko wtedy, gdy przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego (z wyłączeniem braku wniosku albo oskarżenia prywatnego).

Przepis art. 64 § 1 k.k.w. nakazuje wykonywać kary pozbawienia wolności, nie podlegające łączeniu, we właściwej, tym przepisem wskazanej, kolejności. Treść tego przepisu wskazuje zatem na uregulowanie sytuacji, w której sprawca kilku przestępstw odbywać będzie kary pozbawienia wolności za każde z nich, bez przerwania biegu przedawnienia jednej z kar na skutek odbywania innej kary pozbawienia wolności.

OSNKW 1978 r., Nr 11, poz. 126