Wyrok z dnia 1978-08-29 sygn. VI KRN 207/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KRN 207/78

Wyrok z dnia 29 sierpnia 1978 r.

Wymierzenie właściwej co do rodzaju oraz wysokości kary powinno być uwarunkowane także zebraniem i uwzględnieniem niezbędnych danych osobopoznawczych w myśl art. 8 k.p.k., ukaraniu bowiem podlega sprawca o konkretnych cechach osobowości, o konkretnym charakterze, a także o konkretnym zachowaniu się przed popełnieniem czynu, w czasie jego popełnienia i po jego popełnieniu.

 Przewodniczący: sędzia M. Szczepański (sprawozdawca). Sędziowie: J. Borodej, T. Rybicki.

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Kabat.

 Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Marii N., skazanej z art. 199 § 2 k.k. w związku z art. 60 § 1 k.k., z powodu rewizji nadzwyczajnej, wniesionej przez Ministra Sprawiedliwości na niekorzyść skazanej od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 6 marca 1978 r.

uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał temuż Sądowi w celu ponownego rozpoznania.

 Uzasadnienie

 Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej wyrokiem z dnia 6 marca 1978 r. uznał oskarżoną Marię N. za winną tego, że dnia 15 września 1977 r. w Ł. zabrała w celu przywłaszczenia radio "Ślązak", zastawę stołową, pościel oraz inne przedmioty o łącznej wartości 3.265 zł na szkodę Zakładu Usług Socjalnych Urzędu Wojewódzkiego w W., przy czym czynu tego dopuściła się przed upływem 5 lat od odbycia kary 1 roku pozbawienia wolności, orzeczonej za przestępstwo określone w art. 208 k.k. wyrokiem Sądu Powiatowego we Wrocławiu. Kwalifikując czyn ten jak wypadek mniejszej wagi, Sąd ten na podstawie art. 199 § 2 k.k. w związku z art. 60 § 1 i art. 61 oraz art. 33 § 1 i art. 34 § 2 k.k. skazał oskarżoną na karę 2 lat ograniczenia wolności z obowiązkiem potrącenia z jej wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym 20% na rzecz Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok uprawomocnił się w pierwszej instancji wobec niezaskarżenia go przez strony.

Rewizję nadzwyczajną od tego wyroku na niekorzyść oskarżonej wniósł Minister Sprawiedliwości.

Rewizja ta, zarzucając: "(...)bezzasadne przyjęcie wypadku mniejszej wagi z art. 199 § 2 k.k. oraz zastosowanie art. 61 k.k. w stosunku do oskarżonej Marii N.", w konkluzji wniosła: "(...) o zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonej na zasadzie art. 199 § 1 w związku z art. 60 § 1 oraz art. 36 § 2 i 3 k.k. odpowiednio surowej kary pozbawienia wolności i grzywny."

 Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jak już wspomniano, powyższy wyrok nie został zaskarżony przez strony. Brak zatem uzasadnienia nie pozwala na zorientowanie się, czym kierował się Sąd Rejonowy kwalifikując czyn ten jako wypadek mniejszej wagi przewidziany w art. 199 § 2 k.k., a także czym kierował się przy wyborze jednej z trzech kar zasadniczych określonych w art. 199 § 2 k.k.

Rewizja nadzwyczajna, koncentrując się na okolicznościach związanych z popełnioną przez oskarżoną kradzieżą i wskazując na uprzednią karalność oskarżonej oraz jej ujemną opinię (ujawniona przez Sąd Najwyższy w trybie art. 402 § 3 k.p.k. notatka urzędowa dzielnicowego funkcjonariusza MO z Komendy Dzielnicowej MO w W. budzi jednak pewne wątpliwości, gdyż brak na niej pieczątki urzędowej, liczby dziennika), a także na to, że skazana nie pracuje, argumenty te traktuje jako przemawiające przeciwko zakwalifikowaniu czynu z art. 199 § 2 k.k., tj. jako wypadku mniejszej wagi. Stanowisko to budzi zastrzeżenia z tego względu, że o zakwalifikowaniu czynu jako wypadku mniejszej wagi decydują przede wszystkim nie okoliczności mające znaczenie dla wymiaru kary, ale okoliczności wiążące się ze znamieniem "wypadek mniejszej wagi"; występek przewidziany w art. 199 § 2 k.k. bowiem jest uprzywilejowaną postacią podstawowego przestępstwa określonego w art. 199 § 1 k.k.

W związku z tym trzeba uznać, że przy ocenie znamienia "wypadku mniejszej wagi" decydują przede wszystkim okoliczności związane z przedmiotem ochrony i stroną przedmiotową czynu, a więc głównie wysokość wyrządzonej w mieniu społecznym szkody, a także okoliczności popełnienia czynu. Nie można także pomijać tego, czy w wyniku popełnienia występku określonego w art. 199 k.k. nadal istnieje w dacie wyrokowania szkoda w mieniu społecznym, czy też - jak to się zdarzyło w niniejszej sprawie - już została naprawiona.

Wreszcie - w dalszej kolejności - przy ocenie znamienia "wypadek mniejszej wagi" nie można pomijać wskazań zawartych w art. 50 § 1 i 3 k.k., które mogą i z reguły prowadzić będą do wniosku, że popełnienie kradzieży określonej w art. 199 k.k. w warunkach recydywy ograniczać będzie uznanie kradzieży za wypadek mniejszej wagi. Brak uzasadnienia tego wyroku oraz ograniczenie przez sąd pierwszej instancji postępowania dowodowego do wyjaśnień Marii N., zresztą ander lakonicznych co do jej osobowości, utrudnia w dużym stopniu ocenę okoliczności, na podstawie których należy ustalać istnienie albo nieistnienie podstaw do zakwalifikowania czynu jako wypadku mniejszej wagi, a w dalszej kolejności - jeżeli kwalifikację z art. 199 § 2 k.k. uznano by za zasadną - ocenę zasadności wyboru kary ograniczenia wolności, a więc jednej z trzech wchodzących w rachubę kar zasadniczych przewidzianych w tym przepisie. Wymierzenie właściwej co do rodzaju oraz wysokości kary powinno być uwarunkowane także zebraniem i uwzględnieniem niezbędnych danych osobopoznawczych w myśl art. 8 k.p.k., ukaraniu bowiem podlega sprawca o konkretnych cechach osobowości, o konkretnym charakterze, a także o konkretnym zachowaniu się przed popełnieniem czynu, w czasie jego popełnienia i po jego popełnieniu.

W sprawie niniejszej - poza danymi o karalności, decyzją o warunkowym przedterminowym zwolnieniu oraz opinią - nie dążono do zebrania tak istotnych danych, jak aktualna sytuacja rodzinna Marii N., jej stan zdrowia. Było to tym bardziej niezbędne, że w nie ujawnionych przez sąd pierwszej instancji wyjaśnieniach złożonych w czasie dochodzenia Maria N. podała, że w jej życiu osobistym nastąpiły istotne zmiany być może rokujące zmianę jej postępowania, czego nie należało pozostawić bez wyjaśnienia.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy uznał, że bez wyjaśnienia wyżej wymienionej kwestii nie jest możliwa ostateczna ocena ani zasadności kwalifikacji prawnej, ani też zasadności wymiaru kary, i dlatego uchylił powyższy wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania.

 OSNKW 1978 r., Nr 12, poz. 142