Wyrok z dnia 2020-06-09 sygn. II SA/Bk 158/20

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marek Leszczyński, Sędziowie asesor sądowy WSA Marcin Kojło (spr.), sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 czerwca 2020 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] grudnia 2019 roku numer [...]

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego

w B. z dnia [...] stycznia 2020 r. nr [...], utrzymująca w mocy decyzję z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...], wydaną z up. Prezydenta B., w której odmówiono J. K. (dalej również jako "skarżący") umorzenia w całości kwoty należności dłużnika alimentacyjnego w wys. 9643,62 zł z tytułu wypłaconych: J. K.i M. K. zaliczek alimentacyjnych (tym 5% przewidzianej do zwrotu kwoty wypłaconych zaliczek alimentacyjnych).

Z akt sprawy wynika, że skarżący w piśmie z dnia [...] września 2019 r. zwrócił się do Burmistrza S. o wydanie decyzji umarzającej należności z tytułu zaliczki alimentacyjnej w kwocie 9.643,62 zł i wydatków gotówkowych komornika wraz z karą administracyjną.

Burmistrz S., przy piśmie z dnia [...] października 2019 r. przekazał powyższy wniosek zgodnie z właściwością do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B., z uwagi na treść art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 670 z późn. zm.) i w związku z ustaleniem, że skarżący zamieszkuje w B.

Rozpatrując odmownie wniosek J. K., MOPR w B. działając z upoważnienia Prezydenta Miasta B. powołał się na treść art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów i stwierdził, że nie zostało spełnione podstawowe kryterium dotyczące minimalnej wysokości wpłat w wyznaczonym okresie. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami, umorzenie należności z tytułu zaliczek alimentacyjnych uzależnione jest od okresu, w jakim egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego była skuteczna w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów. Jednocześnie organ podniósł, że przepis art. 30 ust. 1 ustawy nie pozwala na umorzenie należności z tytułu zaliczek alimentacyjnych z powodu trudnej sytuacji dochodowej i rodzinnej dłużnika alimentacyjnego.

Organ I instancji wskazał, że decyzją z dnia [...] listopada 2005 r., decyzją z dnia [...] października 2006 r. oraz decyzją z dnia [...] października 2007 r. ustalono J. K. i M. K. prawo do zaliczki alimentacyjnej na okres od 1 września 2005 r. do 30 września 2008 r. W okresie pobierania przez osoby uprawnione zaliczek alimentacyjnych (alimenty w łącznej kwocie 500 zł), egzekucja świadczeń alimentacyjnych prowadzona na podstawie: wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia [...] kwietnia 2003 r. sygn. akt [...], wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] marca 2010 r. sygn. akt [...] - była bezskuteczna. Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego na rzecz J. K. było prowadzone do dnia [...] października 2010 r., a na rzecz M. K. - do dnia [...] października 2010 r.

Zdaniem organu dołączone przez wnioskodawcę zaświadczenia potwierdzają, że z wynagrodzenia uzyskiwanego podczas zatrudnienia w Polskim Związku Działkowców Okręgowym Zarządzie P. w B., były dokonywane potrącenia komornicze w okresie od 2008 r. do 2011 r.

Natomiast na podstawie zaświadczenia o dokonanych wpłatach z dnia [...] listopada 2019 r. wystawionego przez Komornika Sądowego w B. wynika, że podczas trwania egzekucji wpłaty kwot pieniężnych wyegzekwowanych od dłużnika – J. K. z tytułu alimentów na rzecz osób uprawnionych: J. i M. K.w okresie od dnia 10 sierpnia 2009 r. do dnia 17 kwietnia 2012 r., tj. przez okres 27 miesięcy - 2 lata i 3 miesiące, wyegzekwowano kwotę w łącznej wys. 16.052,83 zł. Niemniej wpłaty nie były dokonywane w każdym miesiącu w wysokości zasadzonych alimentów, tj. 500 zł: 10 sierpnia 2009 r. - 0 zł, przez pozostały okres od 106,18 zł do 497,83 zł.

Utrzymując w mocy powyższe rozstrzygnięcie organu I instancji, SKO w B. wskazało, że wniosek o umorzenie został złożony w dniu [...] września 2019 r. - już pod rządami nowej ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, która weszła w życie z dniem 1 października 2008 r. Nowa ustawa, kwestię umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego uregulowała inaczej niż dotychczasowa ustawa o zaliczce, zawiera jednak przepisy przejściowe wyraźnie regulujące granice stosowania przepisów dotychczasowych. Obejmują one sprawy o zaliczki alimentacyjne, do których prawo powstało do dnia wejścia w życie ustawy (art 41), sprawy o nienależnie pobrane zaliczki alimentacyjne (art 42 ust 2) i egzekucję należności z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych (art. 43 ust 1). W ocenie Kolegium, już to wyodrębnienie poszczególnych kategorii spraw w kolejnych trzech artykułach wskazuje wyraźnie, że pod pojęciem spraw o zaliczki alimentacyjne, użytym w art 41 ustawy o pomocy, nie mieszczą się wszystkie sprawy uregulowane w rozdziale trzecim ustawy o zaliczce, lecz wyłącznie sprawy o zaliczki alimentacyjne, a więc o ustalenie prawa do zaliczki i jej wysokości. Ponadto art. 41 ustawy o pomocy, nie uzależnia stosowania przepisów dotychczasowych od chwili wszczęcia postępowania administracyjnego, lecz od chwili powstania prawa do zaliczki alimentacyjnej. Ponieważ prawo to nie mogło powstać po wejściu w życie ustawy o pomocy, nieprzewidującej już tego rodzaju świadczenia, to art. 30 ust. 1 tej ustawy nie miałby nigdy zastosowania do należności wymienionych w art. 28 ust 1 pkt 2 tej ustawy. Byłoby to sprzeczne z treścią art 30 ust 1, który właśnie wymienia należności, o których mowa m.in. w art. 28 ust. 1 pkt 2. Powyższe oznacza, że jednoznaczne uregulowanie w nowej ustawie problematyki międzyczasowej nie stanowi podstaw do odwoływania się do reguł interpretacyjnych, pozwalających na wybór prawa w przypadku braku w nowym akcie prawa tego rodzaju przepisów przejściowych.

Kolegium wskazało dalej, że zgodnie z art. 30 ust 1 ustawy - organ właściwy dłużnika może umorzyć należności, o których mowa w art. 28 ust 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy, w łącznej wysokości;

1) 30%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 3 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;

2) 50%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 5 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;

3) 100%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 7 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów.

Organem właściwym dla dłużnika jest wójt, burmistrz lub prezydenta miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego. Wniosek o umorzenie należności złożony został do Burmistrza S., jednak mając na uwadze fakt, że skarżący zamieszkuje w B., organem właściwy jest Prezydent B..

Organ odwoławczy wskazał następnie, że w okresie pobierania przez osoby uprawnione; J. K. i M. K. zaliczek alimentacyjnych, egzekucja świadczeń alimentacyjnych prowadzona na podstawie wyroków sądowych była bezskuteczna. Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego na rzecz J. K. było prowadzone do dnia [...] października 2010 r., a na rzecz M. K. - do dnia [...] października 2010 r.

Kolegium zauważyło, że organ właściwy dłużnika wystąpił do komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne z zapytaniem czy w okresie ostatnich 3, 5, czy 7 lat egzekucja świadczeń alimentacyjnych była skuteczna

w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów.

Na podstawie zaświadczenia o dokonanych wpłatach z dnia [...] listopada 2019 r. wystawionego przez Komornika Sądowego w B. wynika, że podczas trwania egzekucji wpłaty kwot pieniężnych wyegzekwowanych od dłużnika – J. K., z tytułu alimentów na rzecz osób uprawnionych: J. i M. K.o w okresie od dnia 10 sierpnia 2009 r. do dnia 17 kwietnia 2012 r., tj. przez okres 27 miesięcy - 2 lata i 3 miesiące, wyegzekwowano kwotę w łącznej wys. 16.052,83 zł. Należności nie były dokonywane w każdym miesiącu w wysokości zasądzonych alimentów., tj. 500 zł. W miesiącu 10 sierpnia 2009 r. - 0 zł, przez pozostały okres od 497,83 zł do 480,27 zł, i 30 czerwca 2011 r. - 106,18 zł.

W ocenie organu odwoławczego, nawet gdyby uznać, że z wynagrodzenia skarżącego nie można było potrącać więcej niż 60 % wynagrodzenia - chociaż przepis nie uzależnia w tym zakresie prawa do skorzystania z umorzenia od innych niż przewidziane w nim okoliczności - to i tak można wskazać okresy, w których wpłaty były na niższym poziomie niż wymagane minimum i niższym niż 60 % wynagrodzenia.

Biorąc pod uwagę, że nie zostało spełnione podstawowe kryterium dotyczące minimalnej wysokości wpłat w wyznaczonym okresie, Kolegium stwierdziło, że nie jest możliwe spełnienie żądania strony, gdyż zgodnie z obowiązującymi przepisami, umorzenie należności z tytułu zaliczek alimentacyjnych uzależnione jest od okresu, w jakim egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego była skuteczna w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów.

Poza tym organ odwoławczy stanął na stanowisku, że przepis art 30 ust. 2 ustawy pozwalający organom na umorzenie należności dłużnikowi alimentacyjnemu (w całości lub części) z powodu jego sytuacji dochodowej i rodzinnej dotyczy tylko "należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego", a nie "należności powstałych z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz o zaliczce alimentacyjnej". Z powyższego względu organy administracyjne nie mogą kierować się sytuacją dochodową, zdrowotną, ani rodzinną strony (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 maja 2019 r. sygn. III SA/Kr 311/19).

Z takim rozstrzygnięciem nie zgodził się J. K. i złożył skargę do tut. Sądu. Skarżący wniósł o uchylenie decyzji SKO i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Skarżący wskazał, że nie została ustalona w formie decyzji kwota zaliczki alimentacyjnej. Dodał, że decyzja SKO nie zawiera uzasadnienia w kwestii różnic regulacji z art. 16 ustawy z 2005 r. do art. 30 ust. 1 i 2 nowej ustawy (w związku z art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 28 ust. 2 pkt 2 i 3), a więc różnicowania sytuacji osób, które mogą skorzystać z umorzenia należności pod rządami ustawy z 2005 r. z sytuacją osób, które wniosły o umorzenie należności po dniu 1 października 2008 r. Skarżący podniósł ponadto niezgodność ustaleń w zakresie kwot przekazanych komornikowi.

Odpowiadając na skargę organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wniósł o jej oddalenie.

Podczas rozprawy w dniu 9 czerwca 2020 r. skarżący wyjaśnił, że jego wniosek dotyczył sytuacji z art. 30 ust. 2 ustawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że do spraw dotyczących umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych zaliczek na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. z 2005 r. nr 86, poz. 732 ze zm.) zastosowanie znajdują aktualnie obowiązujące przepisy, to jest ustawa z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Stanowisko w tym względnie zaprezentowane przez Kolegium zasługuje na aprobatę. Wynika bowiem z wykładni przepisów przejściowych: art. 41, 42 i art. 43 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, które wskazują do jakich rodzajów spraw mają zastosowanie dotychczasowe przepisy, a są to: sprawy o zaliczki alimentacyjne (art. 41), sprawy o nienależnie pobrane zaliczki alimentacyjne (art. 42) , sprawa egzekucji należności z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych (art. 43). Tym samym zakres przepisu art. 41 określony jako "sprawy o zaliczki alimentacyjne" nie może być interpretowany w sposób rozszerzający obejmujący między innymi sprawy należności dłużnika alimentacyjnego. Gdyby bowiem ustawodawca chciał zakresem tego przepisu objąć wszelkie sprawy, jakie mogą powstać w związku z zaliczkami alimentacyjnymi, wówczas wskazanie w kolejnych przepisach rodzajów spraw i reguł intertemporalnych byłoby zbędne. W przepisach art. 41, art. 42 i art. 43 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, wśród wymienionych rodzajów spraw nie ma spraw dotyczących należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych zaliczek, zatem uznać należy, że do tych spraw nie mają zastosowania przepisy dotychczasowe, tylko aktualnie obowiązujące przepisy (por. np. wyrok NSA z dnia 6 sierpnia 2013 r. sygn. I OSK 534/12, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Przepisy odnoszące się do umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego zawarte zostały w art. 30 ust. 1-3 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Zgodnie z art. 30 ust. 1 tej ustawy, organ właściwy dłużnika może umorzyć należności, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy, w łącznej wysokości:

1) 30%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 3 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;

2) 50%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 5 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;

3) 100%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 7 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów.

Należności, o których mowa w tym przepisie to: należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy, należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, oraz należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym. Wysokość umorzenia należności uzależniona została w tym przypadku od stopnia skuteczności egzekucji wobec dłużnika alimentacyjnego.

Stosownie natomiast do treści art. 30 ust. 2 ww. ustawy, organ właściwy wierzyciela może na wniosek dłużnika alimentacyjnego umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną.

Opierając się na literalnym brzmieniu art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w orzecznictwie zaprezentowano pogląd, że trudna sytuacja materialna dłużnika alimentacyjnego nie stanowi samodzielnej ani dodatkowej przesłanki umorzenia należności powstałych z tytułu zaliczek alimentacyjnych. Za takim kierunkiem wykładni opowiedziały się w rozpatrywanym przypadku organy.

Sąd podziela jednak odmienny kierunek wykładni tego przepisu, zgodnie z którym norma art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów pod pojęciem "z funduszu alimentacyjnego" obejmuje również należności powstałe pod rządami ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.

W wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2011 r. sygn. I OSK 1095/11, z dnia 6 sierpnia 2013 r. sygn. I OSK 534/12, z dnia 17 października 2017 r. sygn. I OSK 3340/15, czy też z dnia 25 czerwca 2019 r. sygn. I OSK 2087/17 (dostępne w CBOSA), dokonano wykładni prokonstytucyjnej, opierającej się na treści art. 2 i art. 32 Konstytucji RP i przyjęto, że inne rozumienie przepisu art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, powodowałoby nieuzasadnione pozbawienie dłużników alimentacyjnych, których należności powstały w związku z wypłatą zaliczek alimentacyjnych, możliwości ubiegania się o umorzenie powstałych należności z uwagi na sytuację życiową i dochodową dłużnika, w sytuacji, w której pozostali dłużnicy alimentacyjni (których należności powstały pod rządami ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów) nadal taką możliwość posiadają.

Powyższe stanowisko i argumentację na jego poparcie aprobował już także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w prawomocnym wyroku z dnia 19 maja 2016 r. sygn. II SA/Bk 214/16.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanego przypadku wskazać trzeba, że w toku kontrolowanego postępowania organy dokonały analizy wniosku skarżącego pod kątem przesłanek wskazanych w art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, wychodząc z błędnego przekonania, że art. 30 ust. 2 ustawy nie ma zastosowania do zaliczek alimentacyjnych wypłaconych na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.

Przyjęcie natomiast, że możliwym jest rozpoznanie wniosku o umorzenie należności powstałych jeszcze przed wejściem w życie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w oparciu o art. 30 ust. 2 tej ustawy (tj. z uwzględnieniem sytuacji dochodowej i rodzinnej), powinno zaś prowadzić do konieczności rozważenia, czy warunki rozpoznawanej sprawy pozwalały przeprowadzenie postępowaniu w oparciu o ów przepis.

Analizując akta sprawy Sąd doszedł do przekonania, że wniosek i pisma skarżącego mogły wskazywać na intencję oparcia wniosku również na sytuacji jego materialnej. Wniosek w tym zakresie skierowany pierwotnie do Burmistrza S. nie był wystarczająco precyzyjny. Oprócz zasygnalizowania kwestii celowości prowadzenia egzekucji skarżący podnosił w nim, że od 7 lat poszukuje zatrudnienia i pozostaje pod kuratelą Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. Wprawdzie, kiedy prośba skarżącego wyrażona w piśmie z dnia 24 września 2019 r. została przekazana przez Burmistrza S. według właściwości do Prezydenta Miasta B., skarżący w piśmie z dnia [...] listopada 2019 r. skierowanym już do MOPR w B. wskazał, że zwraca się z prośbą o umorzenie z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych w wysokości 9.643,62 zł na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Tym niemniej pismo to skarżący wystosował w odpowiedzi na wyjaśnienia Burmistrza z [...] października 2019 r., tj. informacje zawarte w piśmie przekazującym sprawę do rozpatrzenia według właściwości do MOPR w B. z przytoczeniem jedynie treści art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Przypuszczać zatem można, że argumenty skarżącego podnoszącego, że przez wiele lat nie była w ogóle kwestionowana skuteczność egzekucji wobec dłużnika alimentacyjnego, wyrażone zostały właśnie w związku z przytoczeniem przez organ przekazujący sprawę treści art. 30 ust. 1 ustawy. Zważywszy natomiast na zarzuty podniesione w skardze – brak uzasadnienia różnicowania sytuacji osób, które mogą skorzystać z umorzenia należności pod rządami ustawy z 2005 r. z sytuacją osób, które wniosły o umorzenie należności po dniu 1 października 2008 r. oraz wyjaśnienia złożone na rozprawie, że jego wniosek dotyczył sytuacji z art. 30 ust. 2 ustawy, organ - kierując się słusznym interesem obywateli i sprawnością postępowania - powinien wyjaśnić, jakie intencje towarzyszyły skarżącemu, co do podstawy jego prośby o umorzenie kwoty należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobom uprawnionym.

Organ nie zwracając się o sprecyzowanie wniosku, dokonał samodzielnej kwalifikacji i rozpoznał żądanie strony w oparciu o przesłanki przewidziane w art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Skutkowało to przyjęciem dowolnej oceny zasadności wniosku o umorzenie należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej, co mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu istotne powinno być w pierwszej kolejności precyzyjne zbadanie intencji skarżącego, które w dalszej kolejności będzie skutkowało podjęciem odpowiednich działań w zakresie ustalenia miejscowej kompetencji organu, jako właściwego do rozpatrzenia prośby skarżącego zgodnie z jego wolą co do podstawy prawnej żądania. Nie ulega bowiem wątpliwości, że co do zasady wniosek oparty na art. 30 ust. 1 ustawy rozpatruje inny organ niż wniosek złożony na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy. W pierwszym przypadku - organ właściwy dłużnika, w drugim zaś - organ właściwy wierzyciela. Przy czym nie można wykluczyć, że dłużnik alimentacyjny i wierzyciel posiadają wspólny organ upoważniony do rozpatrzenia wniosku w oparciu o art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Organy mają obowiązek przeprowadzenia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego). Brak precyzji wniosku, który może wskazywać, że jest oparty również, albo tylko - na sytuacji dochodowej i rodzinnej, nakazuje aby organ wyjaśnił powyższe kierując się słusznym interesem obywateli i sprawnością postępowania.

W sytuacji zaś, gdy – tak jak w niniejszym przypadku – bez wyjaśnienia rzeczywistych intencji skarżącego, przyjęto arbitralnie, że wniosek został złożony jedynie na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy, doszło w istocie do dowolnej oceny zasadności tego wniosku, co mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że decyzje organów obu instancji nie mogą się ostać w obrocie prawnym, jako naruszające przepisy postępowania administracyjnego mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Organy błędnie zinterpretowały również przepis art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Ponownie rozpoznając sprawę organ I instancji przeprowadzi analizę wniosku skarżącego pod kątem ustalenia w oparciu o jaką podstawę został złożony i w zależności od wyników tej analizy podejmie czynności zmierzające do ustalenia organu właściwego do rozpatrzenia wniosku skarżącego z dnia [...] września 2019 r., które skutkować będą należytym rozpatrzeniem prośby o umorzenie kwoty należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).