Postanowienie z dnia 1980-02-09 sygn. IV KO 72/79

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KO 72/79

Postanowienie z dnia 9 lutego 1980 r.

Jeżeli sąd prawomocnym orzeczeniem oddalił wniosek o wznowienie postępowania, to ponowny wniosek co do tego samego oskarżonego i w tej samej sprawie musi opierać się na innych faktach lub dowodach, nie znanych przedtem sądowi i wskazujących na to, że skazany jest niewinny lub że skazano go za inne przestępstwo zagrożone karą surowszą niż to, które popełnił, a nie na tych faktach i dowodach, które stanowiły podstawę prawomocnego rozstrzygnięcia w tym szczególnym postępowaniu.

 Przewodniczący: sędzia J. Polony. Sędziowie: Z. Kwiecień, R. Młynkiewicz (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: W. Flatt-Ferenc.

 Sąd Najwyższy w sprawie Antoniego P., skazanego z art. 201 k.k., po rozpoznaniu wniosku obrońcy skazanego o wznowienie na jego korzyść postępowania karnego, zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 26 kwietnia 1974 r., i po wysłuchaniu wniosku Prokuratora Prokuratury Generalnej

postanowił wniosek obrońcy pozostawić bez rozpoznania.

 Uzasadnienie

 Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 26 kwietnia 1974 r. Antoni P. został skazany - między innymi na podstawie art. 201 w związku z art. 58 k.k. - na karę 6 lat pozbawienia wolności, 30.000 zł grzywny, pozbawienia praw publicznych na okres 3 lat oraz konfiskaty całego mienia za zagarnięcie w okresie od jesieni 1965 r. do lutego 1971 r. co najmniej 240.875 zł na szkodę Jednostki Wojskowej w N. i 96 jednostek gospodarki uspołecznionej w następstwie wyprodukowania w punktach usługowych powiatowych spółdzielni pracy, usług wielobranżowych w K. i J. oraz własnym zakładzie usługowym, a następnie zbycia po zawyżonych cenach 602 sztuk ogrzewaczy wodno-elekrycznych i akumulacyjnych, a ponadto - na podstawie art. 225 § 1 k.k. na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności i 5.000 zł grzywny za zbycie w okresie od października 1970 r. do stycznia 1971 r. po zawyżonych cenach na rzecz instytucji dozoru cmentarzy rzymsko-katolickich w L. 11 sztuk elektrycznych urządzeń ogrzewczych wyprodukowanych we własnym warsztacie.

Sąd Najwyższy - rozpoznając sprawę na skutek rewizji oskarżonego - wyrokiem z dnia 25 lutego 1975 r. darował oskarżonemu karę pozbawienia wolności orzeczoną za czyn określony w art. 225 § 1 k.k. oraz umorzył postępowanie karne o czyny przewidziane w art. 265 § 1 k.k. na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o amnestii, a w pozostałym zakresie utrzymał wyrok sądu pierwszej instancji w mocy.

W dniu 30 marca 1979 r. wpłynął do Sądu Najwyższego wniosek obrońcy skazanego o wznowienie na jego korzyść postępowania karnego, zakończonego prawomocnym wyrokiem wymienionego Sądu Wojewódzkiego, i przekazanie temuż Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę tegoż wyroku przez uniewinnienie skazanego od popełnienia przypisanych mu czynów określonych w art. 201 i 225 § 1 k.k. W uzasadnieniu wniosku powołano się na opinię inżyniera Stanisława P. z dnia 28 grudnia 1978 r., opracowaną już po wydaniu prawomocnego wyroku, według której przyjęta w kwestionowanym wyroku cena wytworzenia 1 egzemplarza obu typów ogrzewaczy (wodno-elektrycznego i akumulacyjnego) została znacznie zawyżona w następstwie zastosowania niewłaściwych wskaźników w zakresie kosztów, materiałów i robocizny, i podano, że skazany Antoni P. nie dopuścił się żadnego z przypisanych mu przestępstw.

Przed wydaniem orzeczenia w kwestii wznowienia Sąd Najwyższy - w trybie art. 89 k.p.k. - zlecił biegłemu sądowemu inżynierowi Janowi O., na którego opinii między innymi oparty został wyrok skazujący Antoniego P., ustosunkowanie się do pozasądowej opinii inżyniera Stanisława P. Podzielając zaś krytyczne uwagi wymienionego biegłego, zwłaszcza co do wyliczonej przez inżyniera Stanisława P. wartości nakładu pracy oraz kosztów wytwarzania ogrzewaczy z zastosowaniem metody chronometrażu i w warunkach odbiegających od rzeczywiście istniejących w czasie produkcji tych ogrzewaczy w warsztacie skazanego oraz na podstawie dokumentacji techniczno-technologicznej sporządzonej przez Antoniego P. w toku procesu, Sąd ten doszedł do wniosku, że dokonane przez inżyniera Stanisława P. wyliczenie innej ceny wytwarzania urządzeń ogrzewczych od ustalonej w postępowaniu karnym nie może świadczyć o tym, że wcześniejsze opinie w tym zakresie zostały opracowane nieprawidłowo na niekorzyść skazanego. W związku z tym oraz mając na względzie całokształt dowodów, na których oparty został kwestionowany wyrok, Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 29 września 1979 r. oddalił wniosek o wznowienie na korzyść Antoniego P. postępowania sądowego, uznając, że wskazane we wniosku okoliczności nie dają podstawy do graniczącego z pewnością przypuszczenia o błędności prawomocnego wyroku lub uzasadnionego prawdopodobieństwa uniewinnienia Antoniego P. w razie ponowienia postępowania sądowego lub też możliwości skazania go za przestępstwo łagodniej karane.

W dniu 12 grudnia 1979 r. wpłynął do Sądu Najwyższego ponowny wniosek obrońcy wymienionego skazanego o wznowienie na jego korzyść postępowania sądowego, oparty na tej samej podstawie faktycznej (tj. z powołaniem się na pozasądową opinię inżyniera Stanisława P. z dnia 28 grudnia 1978 r.) oraz o uchylenie prawomocnego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu w Lublinie do ponownego rozpoznania, ewentualnie uniewinnienie skazanego od popełnienia przypisanych mu przestępstw, a ponadto o sprawdzenie danych zawartych w opinii inżyniera Stanisława P. w drodze dopuszczenia dowodu z opinii nowego biegłego elektryka mechanika ze znajomością branży ogrzewnictwa. W uzasadnieniu wniosku podano, że Sąd Najwyższy, oddalając wcześniejszy wniosek w tej kwestii, niesłusznie zażądał od biegłego inżyniera Jana O. ustosunkowania się do opinii inżyniera Stanisława P., zamiast dopuścić dowód z opinii nowego biegłego. Przedstawione zaś przez biegłego uwagi nie mogą być - zdaniem autora wniosku - uznane za sprawdzenie dowodu w trybie art. 89 k.p.k., w związku z czym rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego w kwestii wznowienia zapadło przedwcześnie, z naruszeniem art. 155 k.p.k.

 Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W polskiej procedurze karnej obowiązuje ogólna zasada, że podważanie stanu prawnego określonego w decyzji procesowej może nastąpić tylko w wypadku i w granicach przewidzianych w ustawie. Jest to zasada określona pojęciem prawomocności materialnej (zasada ne bis in idem).

Z treści art. 481 § 1 k.p.k. wynika, że zasada ta - prawomocności materialnej - obowiązuje również w postępowaniu szczególnym, jakim jest postępowanie o wznowienie prawomocnie zakończonego procesu. Oznacza to, że jeżeli sąd prawomocnym orzeczeniem oddalił wniosek o wznowienie postępowania, to ponowny wniosek co do tego samego oskarżonego i w tej samej sprawie musi opierać się na innych faktach lub dowodach, nie znanych przedtem sądowi i wskazujących na to, że skazany jest niewinny lub że skazano go za inne przestępstwo zagrożone karą surowszą niż to, które popełnił, a nie na tych faktach i dowodach, które stanowiły podstawę prawomocnego rozstrzygnięcia w tym szczególnym postępowaniu.

Ze względu na to, że wniosek obrońcy skazanego powołuje się na tę samą podstawę oraz na te same dowody, które poprzednio - w dniu 29 września 1979 r. - były przedmiotem rozpoznania Sądu Najwyższego, i stanowi jedynie polemikę ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, przeto należy stwierdzić, że ponowienie wniosku o wznowienie postępowania na tych samych podstawach i na tych samych dowodach jest niedopuszczalne.

Z powyższych względów wniosek obrońcy pozostawiono bez rozpoznania.

OSNKW 1980 r., Nr 4, poz. 40