Wyrok z dnia 1980-06-12 sygn. I KR 99/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I KR 99/80

Wyrok z dnia 12 czerwca 1980 r.

Związek z pełnieniem funkcji publicznej, o której mowa w art. 239 § 1 k.k., zachodzić może bądź pomiędzy przyjęciem korzyści a konkretną czynnością służbową należącą do kompetencji osoby pełniącej funkcję publiczną (ta konkretna czynność stanowi wówczas motyw działania osoby udzielającej korzyści), bądź pomiędzy przyjęciem korzyści a całokształtem działalności służbowej osoby pełniącej funkcję publiczną (łapówka ma wówczas ogólny cel pozyskania względów kompetentnego funkcjonariusza).

Przewodniczący: sędzia J. Gaj (sprawozdawca). Sędziowie: L. Jax, F. Kozłowski.

Prokurator Prokuratury Generalnej: B. Kuśmierczyk.

 Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 1980 r. sprawy Henryka Mariana J. i innych oskarżonych z art. 240 pkt 1 i 2, art. 239 § 1, art. 241 § 3 k.k. w związku z art. 240 pkt 1 k.k., z powodu rewizji, wniesionych przez oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego w W. z dnia 19 października 1979 r.,

(...) utrzymał co do oskarżonych Wacława C., Krystyny S., Włodzimierza G. i Henryka Mariana J. zaskarżony wyrok w mocy, przy czym co do oskarżonego Henryka Mariana J. uznał, że wręczył on korzyść majątkową Wacławowi C. w celu pozyskania jego przychylności dla siebie (...).

 Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w W. wyrokiem z dnia 19 października 1979 r. uznał między innymi (...) Henryka Mariana J. za winnego tego, że w okresie od kwietnia 1973 r. do maja 1977 r. w W. - jako współwłaściciel zakładu cukierniczego - działając w warunkach przestępstwa ciągłego wręczył korzyść majątkową w wysokości 2500 zł i w postaci wyrobów cukierniczych wartości 2000 zł Wacławowi C. - dyrektorowi Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w W., pełniącemu funkcję związaną ze szczególną odpowiedzialnością między innymi w związku wydawaniem okresowych zezwoleń na wznowienie produkcji lodów, oraz korzyść majątkową w wysokości 1000 zł i w postaci wyrobów cukierniczych wartości 500 zł Marii Teresie S. - instruktorowi higieny Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w W. w związku z wykonywaną przez nią funkcją, tj. za winnego popełnienia przestępstwa określonego w art. 241 § 3 k.k. w związku z art. 240 pkt 1 k.k. i w związku z art. 58 k.k., i na podstawie tych przepisów oraz art. 73 § 1 k.k. skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 2 lat, a na podstawie art. 75 § 1 k.k. wymierzył temu oskarżonemu 15.000 zł grzywny (...).

Wyrok ten zaskarżyli Prokurator Wojewódzki w W. w części dotyczącej orzeczenia o karze w odniesieniu do Wacława C., a ponadto obrońcy wszystkich wymienionych oskarżonych (...).

Obrońca Henryka Mariana J. domagał się w rewizji zmiany wyroku przez:

a) uznanie, że oskarżony wręczył Wacławowi C. korzyść majątkową w wysokości 2500 zł i w postaci wyrobów cukierniczych wartości 2.000 zł, a Marii Teresie S. - w wysokości 500 zł i w postaci wyrobów cukierniczych wartości około 300 zł, oraz zakwalifikowanie czynu oskarżonego z 241 § 2 k.k. w związku z art. 239 § 1 i art. 58 k.k.,

b) warunkowe umorzenie postępowania na podstawie 27-29 k.k.

Treść rewizji sprowadza się do zarzutów:

1) naruszenia prawa materialnego, a w szczególności art. 241 § 3 k.k. w związku z art. 240 pkt 1 k.k. wskutek niewłaściwego zastosowania tych przepisów,

2) naruszenia przepisów postępowania, co miało wpływ na treść wyroku przez:

a) wyrażenie odmiennych ocen faktycznych i prawnych w sentencji i uzasadnieniu zaskarżonego wyroku,

b) niewskazanie dowodów, które dały podstawę do twierdzenia, że oskarżony przekazywał Wacławowi C. korzyści materialne w związku z wydawaniem okresowych zezwoleń na wznowienie produkcji lodów (...).

 Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Co do rewizji obrońcy oskarżonego Henryka Mariana J. pierwszy z zarzutów dotyczy oparcia ustaleń faktycznych na dowodzie z pomówienia Wacława C., chociaż nie zasługiwało ono - zdaniem wnoszącego rewizję - na wiarę ze względu na sprzeczności występujące w poszczególnych wersjach, jak również ze względu na własne interesy procesowe, które mogły dyktować takie czy inne wyjaśnienia. Zarzut ten jest niezasadny. Sąd Wojewódzki docenił w pełni kluczowe znaczenie pomówienia oskarżonego Wacława C. - pomówienia będącego osnową całej sprawy i jedynym dowodem winy niektórych oskarżonych.

W wyniku analizy wyjaśnień oskarżonego Wacława C. Sąd Wojewódzki uznał, że oskarżony ten relacjonował w śledztwie fakty zgodnie z rzeczywistym przebiegiem wydarzeń. Przekonanie Sądu Wojewódzkiego, że oskarżony Wacław C. nie ma żadnego interesu w tym, ażeby kogokolwiek nieprawdziwie oskarżać, jest logiczne, a dokonana ocena waloru dowodowego pomówień oskarżonego Wacława C. pozostaje pod ochroną art. 4 § 1 k.p.k. (...).

Niezasadny jest również zawarty w rewizji zarzut obrazy prawa materialnego.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przestępstwo przewidziane w art. 239 § 1 lub w art. 240 k.k. jest dokonane nie tylko wtedy, gdy sprawca przyjmuje korzyść majątkową w związku z aktualnie dokonywanymi czynnościami służbowymi, ale również wtedy, gdy takich czynności nie dokonuje, chociaż w związku z pełnieniem funkcji publicznej jest upoważniony do ich dokonania. Odnosi się to zwłaszcza do tych wypadków, gdy sprawca pełniący funkcję publiczną otrzymuje korzyść majątkową albo osobistą lub jej obietnicę za np. "życzliwy stosunek" do jednostki, która podlega jego kontroli (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1975 r. - III KR 309/74, OSNKW 1975, z. 7, poz. 90).

Odnosi się to również do art. 240 i 241 k.k., które określają dodatkowo jeszcze warunki odpowiedzialności.

Warunki te w odniesieniu do oskarżonych Wacława C. i Marii Teresy S. zostały spełnione. Przyjęcie bowiem od oskarżonego Henryka Mariana J. przez Wacława S. 2500 zł oraz wyrobów cukierniczych wartości 2000 zł, a przez Marię Teresę S. - 1000 zł oraz wyrobów cukierniczych wartości 500 zł, pozostawało w ścisłym związku z pełnionymi przez nich funkcjami w Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w W.

Wprawdzie z materiału dowodowego nie wynika, ażeby wręczanie korzyści majątkowych przez oskarżonego Henryka Mariana J. współoskarżonemu Wacławowi C. związane było z uzyskiwaniem okresowych zezwoleń na produkcję lodów, niemniej jednak bezsporne jest, że oskarżony ten wręczał wspomniane korzyści Wacławowi C. w celu pozyskania jego przychylności dla siebie.

Związek z pełnieniem funkcji publicznej, o której mowa w art. 239 § 1 k.k., zachodzić może bądź pomiędzy przyjęciem korzyści a konkretną czynnością służbową należącą do kompetencji osoby pełniącej funkcję publiczną (ta konkretna czynność stanowi wówczas motyw działania osoby udzielającej korzyści), bądź pomiędzy przyjęciem korzyści a całokształtem działalności służbowej osoby pełniącej funkcję publiczną (łapówka ma wówczas ogólny cel pozyskania względów kompetentnego funkcjonariusza).

Uznając więc oskarżonego Henryka Mariana J. za winnego popełnienia przestępstwa określonego w art. 241 § 3 k.k. w związku z art. 240 pkt 1 k.k., nie popełnił Sąd Wojewódzki błędu ani w ocenie dowodów, ani w ocenie prawnej działania tego oskarżonego

OSNKW 1980 r., Nr 12, poz. 93