Postanowienie z dnia 1981-10-30 sygn. V KRN 163/81

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KRN 163/81

Postanowienie z dnia 30 października 1981 r.

Fakt uzyskania zgody pokrzywdzonej jednostki na ratalne naprawienie wyrządzonej szkody nie pozwala na stwierdzenie, że skazany uchyla się od wykonania obowiązku naprawienia szkody, a tym samym nie pozwala na zarządzenie wykonania zawieszonej kary pozbawienia wolności.

Przewodniczący: sędzia W. Sutkowski (sprawozdawca). Sędziowie: H. Kempisty, J. Cieślak.

Prokurator Prokuratury Generalnej: S. Kołodziej.

Sąd Najwyższy w sprawie Leonarda K., oskarżonego z art. 200 § 1 k.k., po rozpoznaniu rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL na korzyść skazanego od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 13 grudnia 1979 r. oraz od postanowienia Sądu Rejonowego w S. - jako odwoławczego - z dnia 5 marca 1980 r. i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

postanowił uchylić te postanowienia

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 14 lipca 1976 r. Sąd Rejonowy w S. skazał Leonarda K. na podstawie art. 200 § 1 k.k. w związku z art. 36 § 3 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności i 50.000 zł grzywny. Wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 lat, zobowiązując skazanego do odpracowania 20 godzin na cele społeczne oraz naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zwrócenie pokrzywdzonej instytucji 45.678 zł. Leonard K. wywiązał się z obowiązku pracy na cele społeczne, spłacił również wymierzoną mu grzywnę. Jedynie szkoda wyrządzona przestępstwem, mimo że w dniu 23 lipca 1979 r. upłynął okres, na jaki zawieszono wykonanie kary pozbawienia wolności, nie została przez niego naprawiona.

W związku z tym Sąd Rejonowy w S. postanowieniem z dnia 13 grudnia 1979 r. zarządził wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w stosunku do Leszka K.

Postanowienie to, zaskarżone przez skazanego, utrzymane zostało w mocy postanowieniem Sądu Rejonowego w S. - jako odwoławczego - z dnia 5 marca 1980 r.

Postanowienia te zaskarżył rewizją nadzwyczajną Prokurator Generalny PRL.

Rewizja nadzwyczajna, zarzucając obrazę art. 78 § 1 k.k. przez wyrażenie błędnego poglądu, że uchylenie się od wykonania obowiązku naprawienia szkody w wypadku określonym w art. 75 § 3 k.k. jest jednoznaczne z faktem niewykonania tego obowiązku, wskutek czego, podjęto bezzasadną decyzję o zarządzeniu wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności orzeczonej w stosunku do Leonarda K., wnosiła o uchylenie zaskarżonych postanowień.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Z uzasadnień zaskarżonych postanowień wynika, że sądy obu instancji uznały, iż niewywiązanie się z obowiązku naprawienia szkody obliguje sąd do zarządzenia wykonania kary, przy czym próby usprawiedliwienia przez skazanego zwłoki w wykonaniu tego obowiązku pogorszeniem stanu jego zdrowia (udokumentowane zaświadczenie o przyznaniu drugiej grupy inwalidzkiej) i brakiem w związku z tym możliwości zarobkowania nie mogą mieć wpływu na tę decyzję.

Stanowisko zajęte przez sądy obu instancji jest - ze względu na treść art. 78 § 1 k.k. - oczywiście niesłuszne. Z przepisu tego bowiem wyraźnie wynika, że do zarządzenia wykonania kary sąd zobowiązany jest jedynie w wypadku stwierdzenia uchylenia się przez skazanego od wykonania obowiązku naprawienia szkody.

Wymaga to jednak uprzedniego wyjaśnienia wszystkich okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny podmiotowego nastawienia skazanego wobec nałożonego obowiązku. Konieczne bowiem jest ustalenie nie tylko obiektywnego faktu niewykonania obowiązku, ale także i tego, że sprawca mógł obowiązek ten wykonać. Dopiero takie stwierdzenia upoważniają do uznania, że skazany uchyla się od jego wykonania. Tymczasem w sprawie tej nie podjęto nawet próby sprawdzenia powodów nienaprawienia szkody, mimo że skazany już na posiedzeniu Sądu Rejonowego w dniu 13 grudnia 1979 r. podnosił, iż ze względu na trudną sytuację materialną nie był w stanie spłacić jednocześnie grzywny i kosztów sądowych oraz odszkodowania na rzecz pokrzywdzonej instytucji. Leonard K. stwierdził ponadto, że w styczniu 1979 r. uległ wypadkowi i przez dłuższy czas później utrzymywał się jedynie z zasiłku chorobowego, a następnie od grudnia 1979 r. otrzymuje jako inwalida drugiej grupy rentę inwalidzką. Uzyskał w związku z tym zgodę pokrzywdzonej instytucji na ratalne naprawienie szkody (pismo z dnia 15 grudnia 1979 r.).

Już sam fakt uzyskania zgody pokrzywdzonej jednostki na ratalne naprawienie wyrządzonej szkody nie pozwala na stwierdzenie, że skazany uchyla się od wykonania obowiązku naprawienia szkody, a tym samym nie pozwala na zarządzenie wykonania zawieszonej kary pozbawienia wolności.

Z tych względów Sąd Najwyższy uwzględnił rewizję nadzwyczajną, i dlatego postanowił jak na wstępie.

OSNKW 1982 r., Nr 1, poz. 6