Wyrok z dnia 1985-04-11 sygn. II KR 60/85

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KR 60/85

Wyrok z dnia 11 kwietnia 1985 r.

Do przyjęcia współsprawstwa konieczne jest ustalenie porozumienia osób współdziałających ze sobą w realizacji ustawowych znamion określonego przestępstwa oraz określony współudział każdej z tych osób w jego dokonaniu. Każdy ze współsprawców odpowiada jednak w granicach swego zamiaru i nie może ponosić odpowiedzialności za eksces innego współsprawcy, a więc za takie jego zachowanie i skutek, które nie były objęte jego zamiarem i którego nie mógł przewidzieć.

Przewodniczący: sędzia J. Borodej (sprawozdawca). Sędziowie: Z. Bartnik, K. Jarząbek.

Prokurator Prokuratury Generalnej: K. Borkowska-Grabiec.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 1985 r. sprawy Kazimierza S. i Piotra H., oskarżonych z art. 148 § 1 k.k. i innych, z powodu rewizji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego w W. z dnia 13 grudnia 1984 r.

uchylił zaskarżony wyrok co do oskarżonego Piotra H. i sprawę jego przekazał Sądowi Wojewódzkiemu w W. do ponownego rozpoznania, a utrzymał w mocy ten wyrok w stosunku do Kazimierza S. (...).

 Uzasadnienie

 Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w W. oskarżeni Kazimierz S. i Piotr H. uznani zostali za winnych tego, że w dniu 29 kwietnia 1983 r. w K., działając wspólnie, przy czym Piotr H. z rozeznaniem, w celach rabunkowych pozbawili życia Stanisława J. w ten sposób, że po uprzednim uderzeniu go przez Kazimierza S. w głowę narzędziem tępym w postaci metalowej rurki wręczonej mu przez Piotra H. doprowadzili do rozległego urazu mózgu i zgonu pokrzywdzonego, a następnie zabrali w celu przywłaszczenia złoty sygnet oraz zegarek marki "Atlantic" wartości ogólnej około 60.000 zł, i za czyn ten skazani:

1) Kazimierz S. - na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 10 § 3 i art. 36 § 3 k.k. oraz art. 40 § 1 pkt 1 k.k. - na 25 lat pozbawienia wolności i 50.000 zł grzywny oraz pozbawienie praw publicznych na okres 10 lat;

2) Piotr H. - na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 10 § 3, art. 9 § 2, art. 36 § 3 i art. 40 § 1 pkt 3 k.k. - na 10 lat pozbawienia wolności, 30.000 zł grzywny oraz pozbawienie praw publicznych na okres 5 lat (...).

 Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

(...) Co do rewizji oskarżonego Piotra H. - to nie jest ona pozbawiona słuszności. Sąd Wojewódzki ustalenia o współudziale oskarżonego w zabójstwie Stanisława J. oparł przede wszystkim na wyjaśnieniach oskarżonego Kazimierza S. ze śledztwa. Ocena tych wyjaśnień i wyciągnięte na jej podstawie wnioski nasuwają uzasadnione wątpliwości. Odnoszą się one do tego, w jakim zakresie obaj oskarżeni działali istotnie wspólnie oraz w porozumieniu i czy oskarżony Piotr H. obejmował swoim zamiarem - nawet ewentualnym - również urzeczywistnienie podmiotowych znamion przypisanego mu czynu określonego w art. 148 § 1 k.k.

Z wyjaśnień obu oskarżonych złożonych w śledztwie wynika, że zasadniczym celem ich działania było dokonanie rozboju na osobie Stanisława J. W tym zakresie działali oni niewątpliwie wspólnie i w porozumieniu.

Z wyjaśnień tych natomiast nie wynika wyraźnie, czy istotnie oskarżony Piotr H. podżegał Kazimierza S. do zabójstwa Stanisława J.

Sąd Wojewódzki ustalił, że oskarżony Piotr H. podał Kazimierzowi S. metalową rurkę i zachęcił go okrzykiem ("Kazik, wal go!") do uderzenia Stanisława J. Ustalenia te opiera Sąd na wymienionych wyjaśnieniach Kazimierza S. Oskarżony Kazimierz S. natomiast twierdzi w nich, że nie wie, kiedy i w jaki sposób znalazła się w jego ręku metalowa rurka. Zauważył ją dopiero, gdy zachęcony okrzykiem Piotra H. podniósł rękę do uderzenia Stanisława J.

Nie bez znaczenia zatem jest w tej sprawie to, czy oskarżony Piotr H. zachęcał Kazimierza S. do dalszego bicia Stanisława J. wtedy, gdy zauważył już w jego ręku rurkę, czy też przedtem. Okoliczność ta nie została przez sąd wyjaśniona.

Brak ustaleń w tym zakresie uniemożliwia kontrolę rewizyjną trafności ustaleń sądu, a przede wszystkim tego, do czego Piotr H. zachęcał Kazimierza S. - do dalszego bicia Stanisława J., czy też do bicia go metalową rurką. Ustalenia w tym zakresie mają decydujące znaczenie dla możliwości przypisania Piotrowi H. współsprawstwa w zabójstwie Stanisława J.

Zakładając, że Piotr H. zachęcał Kazimierza S. do dalszego bicia Stanisława J. już po zauważeniu w jego ręku metalowej rurki, czy też po wręczeniu mu jej, należałoby także rozważyć, czy przewidywał on i godził się również na to, że Kazimierz S. może uderzyć nią Stanisława J. w głowę i spowodować jego śmierć.

Do przyjęcia współsprawstwa konieczne jest ustalenie porozumienia osób współdziałających ze sobą w realizacji ustawowych znamion określonego przestępstwa oraz określony współudział każdej z tych osób w jego dokonaniu. Każdy ze współsprawców odpowiada jednak w granicach swego zamiaru i nie może ponosić odpowiedzialności za eksces innego współsprawcy, a więc za takie jego zachowanie i skutek, które nie były objęte jego zamiarem i którego nie mógł przewidzieć.

Nierozważenie przez Sąd Wojewódzki tych wszystkich istotnych okoliczności uzasadnia uwzględnienie wniosku prokuratora złożonego na rozprawie rewizyjnej o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania

OSNKW 1985 r., Nr 11-12, poz. 91