Wyrok z dnia 1985-02-26 sygn. IV KR 32/85

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KR 32/85

Wyrok z dnia 26 lutego 1985 r. 

Każde zachowanie się sprawcy usiłowania przestępstwa znamiennego skutkiem, które uruchomiło proces odwracania skutku i doprowadziło do tego, że skutek ten nie nastąpił, jest "zapobieżeniem skutkowi przestępnemu" (art. 13 § 1 k.k.), niezależnie od tego, czy w tym procesie brał udział tylko sprawca, czy także - z jego inicjatywy - inne osoby.

Przewodniczący: sędzia M. Mizio (sprawozdawca). Sędziowie: M. Szczepański, J. Tobera.

Prokurator Prokuratury Generalnej: K. Borkowska-Grabiec.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Haliny S., oskarżonej z art. 11 § 1 w zw. z art. 148 § 1 i art. 155 § 1 pkt 2 k.k., z powodu rewizji wniesionej przez obrońcę oskarżonej od wyroku Sądu Wojewódzkiego w K. z dnia 28 listopada 1984 r.

zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmując, iż zamierzony przez oskarżoną skutek śmiertelny nie nastąpił z powodu udzielenia pokrzywdzonemu skutecznej pomocy lekarskiej z inicjatywy oskarżonej, i stosując art. 13 § 1 k.k. czyn oskarżonej zakwalifikował z art. 155 § 1 pkt 2 k.k. i na podstawie tego przepisu skazał ją na 3 lata pozbawienia wolności, a na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 lipca 1984 r. o amnestii (Dz. U. Nr 36, poz. 192) karę tę złagodził o połowę, tj. do 1 roku i 6 miesięcy (...).

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w K. wyrokiem z dnia 28 listopada 1984 r. uznał Halinę S. za winną tego, że dnia 29 czerwca 1982 r. w O., działając w zamiarze pozbawienia życia swojego męża Stanisława S., zadała mu ostrzem noża kuchennego długości 17,5 cm uderzenie w okolicę podobojczykową po stronie lewej, powodując zazwyczaj zagrażające życiu: ranę drążącą w kierunku serca, przebicie płuca lewego, skaleczenie przedsionka lewego serca i gałęzi tętnicy wieńcowej, a w następstwie tego obfity krwotok do lewej jamy opłucnej, lecz zamierzonego skutku nie osiągnęła z powodu udzielenia pokrzywdzonemu niezwłocznej i fachowej pomocy medycznej w oddziale chirurgicznym miejscowego Zespołu Opieki Zdrowotnej - i za czyn ten skazał - na podstawie art. 11 § 1 w zw. z art. 148 § 1 i 155 § 1 pkt 2 k.k. - na karę 8 lat pozbawienia wolności.

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonej (...).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

(...) Niezależnie od zarzutów sformułowanych w rewizji, trzeba wskazać, że Sąd Wojewódzki, dokonując oceny prawnej działania oskarżonej, pominął bardzo istotne dla jej odpowiedzialności karnej zachowanie się oskarżonej bezpośrednio po zadaniu mężowi ciosu nożem.

Oskarżona mianowicie udała się do sąsiada Jerzego K. z prośbą o ratowanie męża (używając słów: "Jureczku ratuj, bo go przebiłam nożem"). Jerzy K. więc wezwał telefonicznie pogotowie ratunkowe, co w konsekwencji niezwłocznej i fachowej pomocy medycznej doprowadziło do uratowania Stanisławowi S. życia.

W związku z tym Sąd Najwyższy uznał, że ten ostatni fragment działania oskarżonej Haliny S. był działaniem zapobiegającym skutkowi przestępnemu w postaci śmierci w rozumieniu art. 13 § 1 k.k. i uchyla karalność usiłowania zabójstwa ["nie podlega karze (...)"].

Artykuł 13 § 1 k.k. bowiem nie wymaga, żeby sprawca osobiście (własnym zachowaniem się) "zapobiegł" skutkowi przestępnemu.

Każde więc zachowanie się sprawcy usiłowania przestępstwa znamiennego skutkiem, które uruchomiło efektywny proces odwracania tego skutki, jest "zapobieżeniem skutkowi przestępnemu", niezależnie od tego, czy w tym procesie brał udział tylko sprawca, czy także - zgodnie z jego wolą - inne osoby.

Ze względu jednak na fakt, że oskarżona usiłując pozbawić męża życia spowodowała u niego tak ciężkie obrażenia ciała, iż - według opinii biegłego - wywołały one chorobę zagrażającą życiu Stanisława S., działanie oskarżonej wyczerpało znamiona przestępstwa określonego w art. 155 § 1 pkt 2 k.k., za które odpowiedzialności karnej art. 13 k.k. nie wyłącza (jeden z obrońców oskarżonej na rozprawie rewizyjnej wniósł m.in. o zakwalifikowanie jej czynu z art. 155 § 1 pkt 2 k.k.).

Sąd Najwyższy, wymierzając oskarżonej za to przestępstwo karę 3 lat pozbawienia wolności, miał na uwadze te wszystkie okoliczności, które Sąd Wojewódzki ustalił w zaskarżonym wyroku i uwzględnił przy wymiarze kary. Wynika z nich - po pierwsze - wyraźna ilościowa przewaga okoliczności łagodzących nad obciążającymi; po drugie - znaczny ciężar gatunkowy okoliczności łagodzących.

Oskarżona mianowicie jest osobą o stosunkowo niskim poziomie ogólnym, ma dwoje dzieci, nie była dotychczas karana sądownie i spowodowała udzielenie pokrzywdzonemu skutecznej pomocy lekarskiej.

Ponadto Sąd Najwyższy uwzględnił wynikającą z materiału dowodowego sprawy tę okoliczność, że przed popełnieniem przestępstwa oskarżona doznała od pokrzywdzonego (wielokrotnie karanego sądownie i nadużywającego alkoholu) wielu krzywd fizycznych i moralnych.

OSNKW 1985 r., Nr 9-10, poz. 70