Uchwała z dnia 1986-04-15 sygn. VI KZP 3/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 3/86

Uchwała z dnia 15 kwietnia 1986 r.

O wymiarze opłaty w wypadku łączenia grzywien różnego rodzaju decyduje fakt równoczesnego skazania za zbiegające się przestępstwa na karę bezwzględnego pozbawienia wolności; w takim wypadku wymierza się opłatę w wysokości 20% łącznej kwoty grzywny.

Przewodniczący: sędzia W. Ochman. Sędziowie: R. Bodecki (sprawozdawca), J. Borodej.

Prokurator Prokuratury Generalnej: H. Minarczuk.

Sąd Najwyższy w sprawie Józefa i Heleny G., oskarżonych z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu niedozwolonego wyrobu spirytusu (Dz. U. Nr 27, poz. 169) i art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 28 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230; zm.: Dz. U. z 1984 r. Nr 34, poz. 184), po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Krośnie - postanowieniem z dnia 20 stycznia 1986 r. - zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"1. Czy wypadku wymierzenia oskarżonemu łącznej kary grzywny, w skład której wchodzą grzywny orzeczone obok kary pozbawienia wolności i grzywny orzeczone na podstawie art. 36 § 1 k.k., ewentualnie grzywny orzeczone na podstawie art. 75 § 1 k.k., opłatę od łącznej kary grzywny należy wymierzyć na podstawie art. 3 ust. 1 lub art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (jednolity tekst: Dz. U. z 1982 r. Nr 49, poz. 223) - w wysokości 10%, czy też na podstawie art. 3 ust. 1 in fine cytowanej ustawy o opłatach w sprawach karnych - w wysokości 20%.

Czy na wysokość opłaty wymierzonej od łącznej kary grzywny ma wpływ zakres zastosowania zasad kumulacji i absorpcji przy wymierzaniu łącznej kary grzywny?"

uchwalił udzielić odpowiedzi na pytanie pierwsze jak wyżej, a odmówić udzielenia odpowiedzi na pytanie drugie.

 Uzasadnienie

Przepisy ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (jednolity tekst: Dz. U. z 1982 r. Nr 49, poz. 223) różnicują wysokość opłat zasądzonych od osób skazanych na karę grzywny w zależności od rodzaju orzeczonej grzywny: opłata w wysokości 10% przewidziana została przy skazaniach na grzywnę wymierzoną samoistnie (art. 3 ust. 1 zdanie pierwsze powołanej ustawy o opłatach w sprawach karnych) i przy skazaniach na karę grzywny określoną w art. 75 § 1 k.k. (art. 3 ust. 2 tej ustawy), natomiast przy skazaniach na grzywnę orzekaną obok kary pozbawienia wolności opłata wynosi 20% od kwoty wymierzonej grzywny (art. 3 ust. 1 zdanie drugie wymienionej ustawy). Z tego wynika, że - niezależnie od wymiaru grzywny danego rodzaju - o wysokości opłaty decyduje okoliczność skazania na karę bezwzględnego pozbawienia wolności, powodująca wymierzenie opłaty za równocześnie orzeczoną grzywnę w wysokości 20% od kwoty wymierzonej grzywny.

Tę samą zasadę odnieść należy do łącznej kary grzywny. Artykuł 6 cyt. ustawy postanawia, że "w razie orzeczenia kary łącznej opłatę wymierza się od tej kary (...)". Zgodnie z zasadami wyrażonymi w części ogólnej kodeksu karnego (art. 66 i dalsze rozdziału IX), w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i grzywny, osobno wymierza się kary łączne pozbawienia wolności i grzywny. W sprawie, na tle której wyłoniło się pytanie prawne, za jedno ze zbiegających się przestępstw wymierzona została kara pozbawienia wolności (i obok niej grzywna), za drugie natomiast przestępstwo wymierzono grzywnę samoistną - na podstawie art. 36 § 1 k.k. Rezultatem łączenia obu rodzajów grzywny jest wymierzenie grzywny obok kary pozbawienia wolności, która to kara - choć dotyczyła jednego tylko ze zbiegających się przestępstw - decyduje o ostatecznym kształcie łącznej kary grzywny. W ten sposób grzywna samoistna zostaje "wchłonięta" przez grzywnę orzeczoną obok kary pozbawienia wolności. Nie ma przy tym znaczenia wartość kwotowa poszczególnych rodzajów grzywien, a w szczególności np. to, że wymierzona za poszczególne zbiegające się przestępstwa samoistna grzywna jest wyższa niż grzywna orzeczona obok kary pozbawienia wolności. Jak już bowiem podniesiono, zgodnie z przepisami ustawy o opłatach w sprawach karnych, okoliczność ta nie jest kryterium różnicującym wysokość opłat.

Konkludując, należy zatem przyjąć, że o wymiarze opłaty w wypadku łączenia grzywien różnego rodzaju decyduje fakt równoczesnego skazania za zbiegające się przestępstwa na karę bezwzględnego pozbawienia wolności; w takim wypadku wymierza się opłatę w wysokości 20% łącznej kwoty grzywny.

Pogląd ten znajduje także uzasadnienie w przewidzianych w kodeksie karnym zasadach łączenia kary pozbawienia wolności i kary ograniczenia wolności (art. 70 § 2 k.k.). Analogicznie bowiem do stanowiska wyrażonego w niniejszej sytuacji kara ograniczenia wolności w wypadku jej łączenia przy zbiegających się przestępstwach z karą pozbawienia wolności "zamienia się" w karę pozbawienia wolności, tracąc swój uprzedni charakter.

Wobec takiej treści rozstrzygnięcia pierwszego pytania nie ma potrzeby udzielenia odpowiedzi na pytanie prawne sformułowane w pkt 2.

OSNKW 1986 r., Nr 9-10, poz. 76