Wyrok z dnia 1986-09-12 sygn. Rw 655/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt Rw 655/86

Wyrok z dnia 12 września 1986 r.

Jeżeli osoba pełniąca funkcję publiczną (art. 239 k.k.) nie przyjmuje oferowanej korzyści lub jej obietnicy, to działanie przekupującego skierowane bezpośrednio na udzielenie tej osobie korzyści lub jej obietnicy stanowi usiłowanie przestępstwa przekupstwa czynnego (art. 11 § 1 w zw. z art. 241 § 1 k.k. i w zw. z art. 239 § 1 k.k.), a nie dokonanie tego przestępstwa.

Przewodniczący: sędzia płk H. Kmieciak. Sędziowie: ppłk S. Kosmal (sprawozdawca), mjr B. Szerszenowicz.

Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: ppłk J. Obara.

 Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 10 września 1986 r. na rozprawie sprawy Eugeniusza Z. skazanego nieprawomocnie za przestępstwo określone w: 1) art. 231 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL na karę 1 roku pozbawienia wolności, 2) art. 241 § 3 w zw. z art. 239 § 3 k.k. z zastosowaniem art. 36 § 3 i 49 k.k. na kary 2 lat pozbawienia wolności, 500.000 zł grzywny oraz podania wyroku do publicznej wiadomości - łącznie na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, z powodu rewizji wniesionej przez obrońcę od wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego w N. z dnia 15 lipca 1986 r.:

1) na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca 1986 r. o szczególnym postępowaniu wobec sprawców niektórych przestępstw postępowanie karne o czyn określony w art. 231 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL, opisany w pkt 1 wyroku, umorzył,

2) natomiast w części skazującej za przestępstwo opisane w pkt 2 zaskarżony wyrok zmienił przez:

a) poprawienie kwalifikacji prawnej - na 11 § 1 k.k. w zw. z art. 241 § 3 w zw. z art. 239 § 3 k.k. oraz uzupełnienie podstawy wymiaru kary art. 12 § 1 k.k., z jednoczesnym wyeliminowaniem z niej art. 3 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o szczególnej odpowiedzialności karnej,

b) złagodzenie kary grzywny do 100.000 zł oraz odpowiednio kary zastępczej do 3 miesięcy i 10 dni,

c) złagodzenie na podstawie 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca 1986 r. o szczególnym postępowaniu wobec sprawców niektórych przestępstw kary pozbawienia wolności o połowę, tj. do 1 roku,

3) uchylił karę łączną

i z tymi zmianami utrzymał w mocy (...).

 Uzasadnienie  

(...) Obrońca w rewizji, podnosząc zarzuty:

- błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia wskutek bezpodstawnego uznania, że czyn przypisany oskarżonemu w pkt 2 wyroku stanowił przestępstwo dokonane, a nie usiłowane,

- obrazy przepisów prawa materialnego polegającej na niezastosowaniu w kwalifikacji prawnej tego czynu art. 11 § 1 k.k.,

- rażącej niewspółmierności kary,

domagał się na tej podstawie przyjęcia, że czyn oskarżonego opisany w pkt 2 wyroku stanowi usiłowanie przestępstwa, które powinno być zakwalifikowane z art. 11 § 1 k.k. w zw. z art. 241 § 3 i 239 § 3 k.k., i zastosowania art. 13 § 1 lub § 2 k.k. z uwagi na dobrowolne odstąpienie od czynu i dobrowolne staranie oskarżonego o zapobieżenie skutkom przestępstwa, ewentualnie zmiany zaskarżonego wyroku przez wydatne złagodzenie wymierzonych oskarżonemu kar jednostkowych oraz kary łącznej.

Po wysłuchaniu obrońcy, który popierał rewizję, oraz po wysłuchaniu przedstawiciela Naczelnej Prokuratury Wojskowej, który wnosił o jej nieuwzględnienie, postulując jednocześnie zastosowanie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca 1986 r. o szczególnym postępowaniu wobec sprawców niektórych przestępstw,

 Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodzić się trzeba ze skarżącym, że dokonana przez sąd pierwszej instancji ocena prawna czynu oskarżonego opisanego w pkt 2 wyroku nie jest trafna. Z nie budzących wątpliwości ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku wynika, że oskarżony Eugeniusz Z., dążąc do nakłonienia Andrzeja C. z WKU w N., aby ten odstąpił od zawiadomienia organów ścigania o popełnionym przez niego przestępstwie, polegającym na niezgłoszeniu się do odbycia zasadniczej służby wojskowej, postanowił wręczyć mu pieniądze w wysokości 50.000 zł, które włożył do napisanego wcześniej oświadczenia i położył na jego biurku. Andrzej C. zaś, widząc, że oskarżony chce go przekupić, zaoferowanych pieniędzy nie przyjął, powiadamiając telefonicznie o zdarzeniu swoich przełożonych.

Oferta oskarżonego nie została więc zaakceptowana i do przyjęcia łapówki przez funkcjonariusza publicznego nie doszło. Skoro tak, to można jedynie przyjąć, że oskarżony usiłował wręczyć Andrzejowi C. korzyść majątkową, której ten nie przyjął.

Przestępstwo przekupstwa należy do grupy przestępstw o tzw. wieloosobowej konfiguracji i do jego popełnienia (w podstawowym typie) (art. 239 § 1 i art. 241 § 1 k.k.) wymagane jest współdziałanie dwóch stron, z których jedna korzyści majątkowej i osobistej albo ich obietnicy udziela (przekupstwo czynne), natomiast drugą ową korzyść albo jej obietnicę przyjmuje (przekupstwo bierne).

Warunkiem uznania, że owo przestępstwo zostało dokonane, jest udzielenie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy po stronie czynnej i przyjęcie tej korzyści lub jej obietnicy po stronie biernej. Nie sposób przecież mówić o przekupieniu funkcjonariusza publicznego jako fakcie dokonanym w sytuacji, w której funkcjonariusz nie przyjął korzyści lub jej obietnicy. Dopóty zatem, dopóki działanie przekupującego skierowane bezpośrednio na udzielenie korzyści lub jej obietnicy nie osiągnie celu, można zasadnie przyjmować jedynie usiłowanie (art. 11 § 1 k.k.) przekupstwa (art. 241 § 1 k.k. w zw. z art. 239 § 1 k.k.)

OSNKW 1987 r., Nr 5-6, poz. 47