Uchwała z dnia 1989-12-21 sygn. V KZP 26/89

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KZP 26/89

Uchwała z dnia 21 grudnia 1989 r.

Zaliczeniu tymczasowego aresztowania na poczet kary pozbawienia wolności na podstawie art. 365 k.p.k. podlega okres tymczasowego aresztowania w innej, równocześnie toczącej się sprawie także wtedy, gdy w tej sprawie wyrokiem uniewinniającym albo umorzeniem postępowania objęto niektóre tylko czyny zarzucane, a w zakresie innych czynów zapadł wyrok skazujący na karę zasadniczą, na poczet której zaliczono część tymczasowego aresztowania, podczas gdy trwało ono dłużej niż okres kar wymierzonych tym wyrokiem.

Przewodniczący: sędzia W. Ochman. Sędziowie: J. Bratoszewski, M. Szczepański (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: H. Minarczuk.

Sąd Najwyższy w sprawie Michała G., skazanego z art. 200 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 1 i 25 § 2 k.k., po rozpoznaniu przedstawionego przez Sąd Wojewódzki w Radomiu na podstawie art. 390 § 1 k.p.k. - postanowieniem z dnia 9 sierpnia 1989 r. - zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"Czy warunkiem zaliczenia - w trybie art. 365 k.p.k. - na poczet kary pozbawienia wolności okresu tymczasowego aresztowania odbytego przez oskarżonego w innej sprawie, w której postępowanie toczyło się równocześnie, jest wydanie w tej sprawie wyroku uniewinniającego lub umorzenie postępowania obejmujące wszystkie zarzuty aktu oskarżenia, czy też wystarczające jest uniewinnienie lub umorzenie postępowania, chociażby co do jednego z zarzutów oskarżenia, z którym związane było zastosowanie tymczasowego aresztowania?"

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

 Uzasadnienie

 Przytoczone zagadnienie prawne powstało w sprawie, w której bezsporny jest pierwszy z warunków stosowania art. 365 k.p.k., tj. równoczesność postępowań, przy czym nie ma potrzeby wyjaśniania tego pojęcia, zwłaszcza że w orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało ono wszechstronnie wyjaśnione (por. m.in. uchwałę składu siedmiu sędziów SN z dnia 15 kwietnia 1976 r. - VII KZP 1/76, OSNKW 1976, z. 6, poz. 71).

Wyjaśnienia natomiast wymaga drugi zawarty w pytaniu z warunków stosowania art. 365 k.p.k., a mianowicie zakres uniewinnienia albo umorzenia postępowania.

Z brzmienia art. 365 k.p.k.: "(...) a zapadł w niej prawomocny wyrok uniewinniający lub umorzono postępowanie", można by wyprowadzać wniosek, że chodzi tu o rozstrzygnięcia obejmujące wszystkie zarzuty postawione oskarżonemu i że w razie np. skazania za jedno (lub więcej) przestępstwo i zaliczenia na poczet kary części tymczasowego aresztowania brak podstaw do zaliczenia tymczasowego aresztowania na poczet kary zasadniczej albo zastępczej w innej równocześnie toczącej się sprawie nawet wtedy, gdy we wspomnianej sprawie uniewinniono oskarżonego lub umorzono postępowanie w zakresie pozostałego (pozostałych) zarzutu, a po zaliczeniu tymczasowego aresztowania na poczet kary zasadniczej albo zastępczej pozostałby jeszcze pewien okres tymczasowego aresztowania. Pogląd ten nie byłby jednak trafny z następujących powodów:

Po pierwsze - za takim poglądem nie przemawia gramatyczna wykładnia art. 365 k.p.k.

Po drugie - za poglądem przeciwnym przemawia ratio legis art. 365 k.p.k. o konieczności zrekompensowania oskarżonemu w pełnym rozmiarze obiektywnie zbędnego okresu tymczasowego aresztowania w innej sprawie przez zaliczenie tego okresu na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie.

Po trzecie - okoliczność, że oskarżonemu zarzucono popełnienie kilku przestępstw w zbiegu realnym, nie może przesądzać o stosowaniu lub niestosowaniu art. 365 k.p.k., gdyż nie byłoby przecież żadnych wątpliwości co do tego, że jeżeliby owe przestępstwa rozpoznane zostały oddzielnie, to w razie uniewinnienia albo umorzenia postępowania co do niektórych czynów musiałoby nastąpić zaliczenie tymczasowego aresztowania na poczet kar orzeczonych.

Po czwarte - nie można aprobować takiej sytuacji, w której oskarżony odbyłby bez obiektywnego uzasadnienia część tymczasowego aresztowania, a taka sytuacja musiałaby nastąpić wtedy, gdy ów okres przekroczyłby rozmiar kary orzeczonej za jedno przestępstwo.

W takim stanie rzeczy należało udzielić odpowiedzi jak w uchwale.

OSNKW 1990 r., Nr 4-6, poz. 15