Postanowienie z dnia 2019-05-15 sygn. II AKzw 373/19

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II AKzw 373/19

POSTANOWIENIE

Dnia 15 maja 2019 roku Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Długosz

Protokolant: st. sekr. sądowy Barbara Zembala

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Krakowie Marty Gdańskiej-Kusior po rozpoznaniu w sprawie A. K. skazanego z art. 207 § 1 k.k. i inne zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 marca 2019 roku, sygn. akt V Kow 60/19 w przedmiocie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 634 k.pk. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.

p o s t a n a w i a

1. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2. zwolnić skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Powołanym na wstępie postanowieniem Sąd Okręgowy w Krakowie uwzględnił wniosek kuratora i na podstawie art. 160 § 1 pkt 4 k.k.w. odwołał warunkowe zwolnienie udzielone skazanemu A. K. postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 14 listopada 2017 roku (sygn. akt (...) jednocześnie zarządzając wykonanie reszty nieodbytej kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla K. wK. z dnia 12 sierpnia 2015 roku (sygn. akt(...)Na uzasadnienie Sąd Okręgowy podniósł, że skazany w okresie próby nie wywiązywał się z nałożonego na niego obowiązku w postaci powstrzymania się od nadużywania alkoholu, a ponadto nagannie zachowywał się wobec rodziny, co spowodowało wszczęcie procedury Niebieskiej Karty. Powyższe postanowienia zaskarżył zażaleniem skazany i zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, a to art. 160 § 3 i 4 k.k.w., poprzez błędne przyjęcie, że w okresie próby rażąco naruszył porządek prawny uchylając się od wykonywania nałożonych obowiązków, a także nieuwzględnienie, że przeciwko odwołaniu warunkowego zwolnienia przemawiają ważne względy.

W oparciu o powyższe zarzuty skazany wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i umorzenie postępowania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Krakowie i nieobciążanie go kosztami postępowania odwoławczego.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Trafnie Sąd Okręgowy uznał, że zaistniały podstawy do odwołania udzielonego skazanemu warunkowego przedterminowego zwolnienia z reszty kary pozbawienia wolności. Przepis art. 160 § 1 pkt 3 k.k.w. stanowi, iż sąd penitencjarny odwołuje warunkowe zwolnienie jeżeli skazany uchyla się od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych. Przypomnieć należy, że udzielając skazanemu warunkowego przedterminowego zwolnienia Sąd Okręgowy nałożył na niego obowiązek powstrzymania się od używania alkoholu i kontytuowania leczenia odwykowego, podjęcia i wykonywania stałej pracy zarobkowej oraz bieżącego wykonywania obowiązku alimentacyjnego. Z akt prowadzonego przez kuratora dozoru nad skazanym wynika, iż w początkowym okresie próby jego zachowanie było poprawne. Pierwsze sygnały o nadużywaniu przez skazanego alkoholu pojawiły się początkiem grudnia 2017 roku, a w dniu 28 grudnia 2017 roku skazany wszczął awanturę domową. W następstwie tego postąpienia kurator pouczył skazanego o konsekwencjach niestosowania się do obowiązku powstrzymania się od używania alkoholu. Następnie skazany zachowywał się co do zasady poprawnie, ale ponownie w czerwcu 2018 roku zaczął sięgać po alkohol, a w dniu 10 czerwca 2018 roku będąc pod jego wpływem awanturował się w domu, co skutkowało interwencją Policji i odwiezieniem skazanego do izby wytrzeźwień, wszczęto również wobec niego procedurę Niebiskiej Karty. W dniu 10 lipca 2018 roku kurator udzielił skazanemu upomnienia, zaś skazany zobowiązał się zmienić postępowanie i do października 2018 roku respektował warunki okresu próby, kiedy to ponowie zaczął spożywać alkohol, pod wpływem alkoholu stawił się u kuratora. Nadto, na przełomie maja i czerwca 2018 roku, skazany przerwał leczenie odwykowe i do sierpnia 2018 roku nie kontynuował go. Ponownie zaczął zgłaszać się do Oddziału(...) Terapii (...)w K. od lutego 2019 roku, ale już pod koniec marca 2019 roku leczenie przerwał, ponownie również zachowywał się niepoprawnie, co wynika z ustaleń kuratora (k. 25 akt sprawy). W świetle powyższych okoliczności należy podzielić zapatrywanie Sądu Okręgowego, że skazany nie wytrwał w deklarowanej przez siebie postawie poszanowania porządku prawnego i nadużył zaufania, którym został obdarzony przez sąd przy podejmowaniu decyzji w przedmiocie udzielenia mu warunkowego zwolnienia. Rację ma Sąd Okręgowy, że w okresie próby skazany naruszył obowiązek powstrzymania się od używania alkoholu oraz okresowo niewłaściwie zachowywał się w stosunku do osób mu najbliższych, a choć uczestniczył w terapii przeciwalkoholowej, to czynił to z wielomiesięcznymi przerwami. Tym samym zasadne jest ustalenie, że uchylał się od wykonania obowiązków nałożonych na niego w związku z warunkowym zwolnieniem. Takie postępowanie skazanego, nakierowane na nieprzestrzeganie obowiązków ustalonych w okresie próby, nie znajduje żadnego usprawiedliwienia w okolicznościach rozpatrywanej sprawy i stanowi oczywisty przejaw lekceważenia przez niego zasad warunkowego zwolnienia. Nie można zgodzić się ze skazanym, że sięgał po alkohol incydentalnie, gdy znajdował się trudnej sytuacji emocjonalnej, a w związku z tym nie jest uzasadnione odwołanie mu warunkowego zwolnienia. Uszło uwadze skazanego, że został zobowiązany w okresie próby do powstrzymania się od używania alkoholu, a z akt dozoru wynika, że sięgał po tę używkę nie tylko w tych dniach, w których doprowadził do awantury w domu (k. 49, 59 akt dozoru). Należy również zauważyć, że podstawą decyzji Sądu Okręgowego był całokształt postępowania skazanego w okresie próby. Sąd Okręgowy uwzględnił bowiem również, że skazany nie kontynuował leczenia odwykowego. Analiza akt dozoru przekonuje o tym, że skazany nie ma właściwego stosunku do alkoholu o czym świadczy to, że alkohol spożywa w nadmiernych ilościach, pod jego wpływ zachowuje się nagannie, a następnie poprawia swoje zachowanie, by ponownie za pewien czas postąpić w takim sam naganny sposób i nie przywiązuje większej wagi do leczenia odwykowego, które okresowo podejmuje tylko dlatego, że ma taki obowiązek. W ocenie Sądu odwoławczego nierozwiązany problem z alkoholem nie powala na przyjęcie, że skazany będzie należycie funkcjonował na wolności. Potwierdza to ostanie sprawozdanie kuratora, z którego wynika, że od końca marca br. skazany ponownie zachowuje się niewłaściwe, nie pracuje, a nawet opuścił rodzinny dom (k 25 akt sprawy).

Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 160 § 3 i 4 k.k.w., ponieważ warunkowe zwolnienie odwołano skazanemu po tym jak kurator udzielił mu pisemnego upomnienia, co miało miejsce w dniu 10 lipca 2018 roku (k. 71 akt dozoru). Wbrew temu, co podniósł skazany warunkowe zwolnienie zostało mu odwołanie dlatego, że po uzyskanym upomnieniu ponowił naganne zachowanie. We wskazanym w zażaleniu skazanego postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie akcentowano jedynie, iż podstawą odwołania warunkowego zwolnienia nie może być zachowanie jakie miało miejsce przed upomnieniem w sytuacji, gdy po nim skazany poprawił swoje postępowanie. Tymczasem w niniejszej sprawie skazany także po upomnieniu postępował wbrew warunkom wcześniejszego zwolnienia. Należy także podkreślić, że decyzję w przedmiocie odwołania skazanemu warunkowego zwolnienia motywował Sąd Okręgowy nie tylko zgłoszeniem się skazanego do kuratora pod wpływem alkoholu. Sąd Okręgowy nie kwestionował realizacji obowiązku wykonywania pracy zarobkowej, ani łożenia na potrzeby dzieci, w związku z tym wywody skazanego wskazujące na trudności w znalezieniu stałej pracy, a to z uwagi na konieczność leczenia odwykowego, nie przemawiały za zmianą zaskarżonego postanowienia. Nie ma również podstaw, aby zakwestionować, że skazany podjął prace remontowe w celu przygotowania pokoi dla dzieci, jednak okoliczność to w żadnym stopniu nie podważa trafności poczynionego ustalenia dotyczącego uchylania się przez skazanego od obowiązku kontynuowania terapii i powstrzymania się od używania alkoholu. Tak samo należy ocenić zawarcie umowy o pożyczkę przez żonę skazanego. W związku z zarzutami skazanego, że nie dopuścił się w okresie próby przestępstwa za celowe uznał Sąd odwoławczy przypomnienie, że pojęcia "porządku prawnego" używanego na gruncie prawa karnego jako przesłanki nawiązującej do postawy sprawcy nie należy sprowadzać wyłącznie do porządku w znaczeniu karnoprawnym. Popełnienie przestępstwa jest tylko jedną z form naruszenia tego porządku. Może to być również popełnienie wykroczenia, jak i dopuszczenie się zachowania niebędącego czynem zabronionym pod groźbą kary, np. naruszenie innych obowiązków cywilnoprawnych, pracowniczych. Naruszeniem porządku prawnego jest zatem zachowanie się skazanego wbrew zakazom lub nakazom prawa karnego (popełnienie przestępstwa), administracyjnego (popełnienie wykroczenia), a także wbrew regułom, których przestrzeganie mieści się w granicach zadań i celów, które prawo karne wiąże z takimi instytucjami, jak: warunkowe zwolnienie, warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe umorzenie postępowania karnego czy też odroczenie lub przerwa w wykonywaniu kary (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 czerwca 2013 roku, II AKzw 631/13, KZS 2013/7-8/43 oraz glosę do tego postanowienia Kazimierza Postulskiego). Nie miał natomiast racji Sąd Okręgowy przyjmując, że skazany uchylał się od dozoru kuratora, gdyż nie miało to oparcia ani w treści akt dozoru, ani we wniosku kuratora. Usterka ta nie oddziaływała na zaskarżone postanowienie wobec prawidłowego ustalenia naruszania innych obowiązków okresu próby. W tym stanie rzeczy, skoro skazany w okresie próby nie wywiązywał się z obowiązku powstrzymania się od używania alkoholu i kontynuowania terapii przeciwalkoholowej, należało odwołać udzielone mu warunkowe zwolnienie z reszty kary pozbawienia wolności. Naganne postępowanie skazanego nie było jednorazowym przekroczeniem zasad warunkowego zwolnienia i obejmowało wiele niewłaściwych zachowań o znacznym stopniu społecznej szkodliwości, pomimo, że skazany miał szansę zmienić swoje postępowanie, z czego nie skorzystał mimo odbytych z kuratorem rozmów ostrzegawczych i dyscyplinujących. Przyjąć zatem należało, że w niniejszej sprawie nie zachodzą szczególne względy uzasadniające odstąpienie od odwołania warunkowego zwolnienia. Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak na wstępie oraz zwolniono skazanego ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze przy uznaniu, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe.