Wyrok z dnia 2007-03-22 sygn. V KK 190/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KK 190/06

Wyrok z dnia 22 marca 2007 r.

Przewodniczący: Sędzia H. Gradzik.

Sędziowie: J. Steckiewicz (spraw.), D. Świecki (del.).

Sąd Najwyższy w sprawie A. K. skazanego z art. 177 § 2 k.k. po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 22 marca 2007 r. kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 22 grudnia 2005 r., sygn. akt IV Ka (...) zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 30 września 2005 r., sygn. akt II K (...)

- uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w G. do ponownego rozpoznania,

- zarządza zwrot uiszczonej przez skazanego opłaty od kasacji w kwocie 750 (siedemset pięćdziesiąt) złotych.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w S. wyrokiem z dnia 30 września 2005 r., sygn. akt II K (...) uznał A. K. za winnego popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 k.k. za co wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 lat, orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat oraz zobowiązał oskarżonego do naprawienia w części szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę na rzecz oskarżycielki posiłkowej kwoty 6.000 złotych.

Apelację od tego orzeczenia na niekorzyść oskarżonego wniósł prokurator, w której zarzucił rażącą niewspółmierność - łagodność kary zasadniczej i środka karnego, postulując ich zmianę przez wymierzenie kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na okres 6 lat.

Sąd Okręgowy w G. wyrokiem z dnia 22 grudnia 2005 r., sygn. akt IV Ka (...) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności i złagodził ją do jednego roku. Wyrok ten zaskarżony został kasacją obrońcy skazanego, w której zarzucono:

rażące naruszenie prawa materialnego, art. 53 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 3 k.k. przez "pominięcie czynników mających wpływ na stopień społecznej szkodliwości czynu, a co za tym idzie na wymiar kary...",

rażące naruszenie prawa procesowego:

art. 6 k.p.k. "przez pozbawienie oskarżonego możności obrony swych praw z uwagi na rozpoznanie sprawy pod nieobecność oskarżonego obywatela Rosji, nieznającego w mowie ani piśmie języka polskiego i jego obrońcy, który wnosił o odroczenie rozprawy...",

art. 72 § 3 k.p.k. "przez niedoręczenie oskarżonemu wyroku Sądu Rejonowego w S. apelacji Prokuratury Rejonowej w S. oraz wyroku Sądu Okręgowego w G. wraz z tłumaczeniem na język rosyjski...",

art. 454 k.p.k. "poprzez naruszenie zakazu reformationis in peius".

Podnosząc te zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w G.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Autor kasacji trafnie stawia zarzuty rażącej obrazy art. 6 k.p.k. i art. 72 § 3 k.p.k. Artykuł 6 k.p.k. statuuje jedną z podstawowych gwarancji procesowych oskarżonego, jaką jest prawo do obrony. Może ono być realizowane zarówno w sensie materialnym, jak i formalnym; przy czym to drugie rozumiane jest jako prawo do korzystania z pomocy obrońcy.

Rozprawa przed Sądem odwoławczym, którym był Sąd Okręgowy w G. odbyła się bez udziału obrońcy oskarżonego, mimo że ten dwukrotnie wnosił o odroczenie rozpoznania apelacji z uwagi na (udokumentowaną) "kolizję terminów". Rozpoznanie sprawy pod nieobecność obrońcy była tym bardziej rażącym naruszeniem prawa oskarżonego do obrony, że A. K., jako cudzoziemiec, nie władał językiem polskim. Nawet, gdyby przyjąć, jak czyni to prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację, że obrońca uchybił obowiązkowi wynikającemu z art. 37a ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, to i tak okoliczność ta nie mogła szkodzić oskarżonemu, który przecież nie ponosił żadnej winy za nieustanowienie przez jego obrońcę pełnomocnika. (patrz postanowienie SN z dnia 24 listopada 1973 r., sygn. akt II KZ 220/73, OSNKW 1974, z. 3, poz. 56).

Bezsporne jest, że skazanemu, który nie władał językiem polskim, nie doręczono odpisów dokumentów wymienionych w kasacji wraz z tłumaczeniem; uzasadniony jest zatem zarzut rażącej obrazy art. 72 § 3 k.p.k.

Powołany przepis, jak słusznie podkreśla się w doktrynie spełnia rolę gwarancyjną oraz stanowi realizację minimalnych standardów demokratycznego systemu prawnego, zapewniającego osobie niewładającej językiem danego kraju udostępnienie jej podstawowych dokumentów procesowych w znanym jej języku (patrz T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Zakamycze 2003, s. 261 oraz Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz pod red. P. Hofmańskiego, Warszawa 2004, s. 371-373).

Można też powiedzieć, że niedopełnienie przez Sąd obowiązku wynikającego z omawianego przepisu było naruszeniem istotnego elementu prawa do rzetelnego procesu.

Z powyższych powodów zaskarżone kasacją orzeczenie należało uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym, po to by można było usunąć błędy prawne, które omówiono.

W pozostałym zakresie kasacja okazała się oczywiście bezzasadna.

Artykuł 53 § 1 i 2 k.k. określa ogólne dyrektywy wymiaru kary, które adresowane są do Sądu i przepis ten nie może być skuteczną podstawą kasacji. Powoływanie się na ten przepis uznać zatem należało za omijanie zakazu wynikającego z treści art. 523 § 1 k.p.k. (in fine).

Zarzut obrazy art. 454 k.p.k. (jak należy wnosić z uzasadnienia kasacji, chodzi o § 2 tego przepisu), ograniczony został do arbitralnego stwierdzenia, że Sąd odwoławczy zmienił ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji.

Jest to stwierdzenie gołosłowne i nie ma żadnego potwierdzenia w faktach, bowiem lektura zaskarżonego wyroku nie pozostawia żadnych wątpliwości, że Sąd Okręgowy zaostrzając wymierzoną karę, ograniczył się do podania argumentów przemawiających przeciwko warunkowemu zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności.

Oskarżony wniósł zawyżoną opłatę od kasacji i dlatego zarządzono jej zwrot w kwocie 750 złotych.