Wyrok z dnia 1991-06-06 sygn. II CR 740/90

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 740/90

Wyrok z dnia 6 czerwca 1991 r.

Odpowiedzialność przechowawców, prowadzących strzeżone parkingi samochodowe, za utratę lub uszkodzenie znajdujących się w pojazdach przedmiotów innych niż ich wyposażenie, istnieje w ramach art. 835 i nast. k.c. wtedy tylko, gdy przechowawca przyjął pojazd wiedząc o umieszczeniu w nim rzeczy nie służących do jego zwykłego używania.

Przewodniczący: sędzia SN J. Majewska. Sędziowie SN: J. Suchecki (sprawozdawca), A. Wypiórkiewicz.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Izabeli W. przeciwko Wojewódzkiej Usługowej Spółdzielni Inwalidów w S. i Spółdzielczemu Zakładowi Ubezpieczeń (...) w S. o odszkodowanie na skutek rewizji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Szczecinie z dnia 30 kwietnia 1990 r.

uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo w stosunku do pozwanej Wojewódzkiej Spółdzielni Inwalidów oraz w zakresie orzeczenia o kosztach procesu dotyczącego tejże pozwanej (pkt II i IV) i spraw w tej części przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu w Szczecinie, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu w II instancji.

Uzasadnienie 

Sąd Wojewódzki zasądził od pozwanej Spółdzielni Inwalidów na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości 1.740.000 z ustawowymi odsetkami i 485.865 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu, a w całości w stosunku do pozwanego Zakładu Ubezpieczeń.

Sąd ten ustalił, że w dniu 27 października 1989 r. samochód ciężarowy powódki pozostawiono na parkingu strzeżonym w pozwanej Spółdzielni. Osoba wprowadzająca pojazd nie uprzedziła dozorcy parkingu, że jest on załadowany towarem znacznej wartości. W dniu 10 listopada 1989 r. stwierdzono przecięcie plandeki samochodu i widoczny ubytek ładunku (kartonów z tapetą). Zdaniem Sądu Wojewódzkiego, strony łączyła umowa przechowania dotycząca wyłącznie samochodu i odpowiedzialność pozwanej Spółdzielni ogranicza się do odszkodowania tylko za uszkodzenie plandeki w bezspornej kwocie 1.740.000 zł. Pozwanych nie łączyła umowa ubezpieczenia, stąd oddalenie powództwa w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń (...).

Wyrok powyższy powódka zaskarżyła rewizją z wnioskiem o jego zmianę w części oddalającej powództwo w stosunku do pozwanej Spółdzielni i zasądzenie od tej pozwanej dalszej kwoty 15.360.000 zł lub odpowiednio uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W rewizji kwestionowane są, jako sprzeczne z materiałem sprawy, ustalenia co do braku objęcia umową stron także towaru znajdującego się w samochodzie, wskazując zeznania świadków w tym zakresie, nie ocenione należycie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Pozwana Spółdzielnia twierdzi (patrz odpowiedź na pozew w aktach), że jej parkingi samochodowe nie są magazynami, służącymi do przechowywania wartościowych towarów, do czego nie są przystosowane, także i w zakresie wysokości pobieranych opłat. Pracownicy parkingów z reguły odmawiają przyjmowania pojazdów z wartościowym ładunkiem ze względu na wiążące się z tym niebezpieczeństwo, a pojazd, o którym mowa przyjęto dopiero po oświadczeniu osoby odprowadzającej, iż jest on pusty. W doktrynie przyjmuje się, że składający powinien zwrócić uwagę przechowawcy na zawartość zamkniętych w samochodzie przedmiotów, a odpowiedni zwyczaj ustalił się już w obrocie. Jeżeli składający nie uprzedził o szczególnej wartości przedmiotów oddanych na przechowywanie - osoba prowadząca parking nie ponosi odpowiedzialności z tego tytułu. Pogląd taki wyraża pozwana we wspomnianej odpowiedzi na pozew i podziela go Sąd Najwyższy.

Z powyższego wynika, że dla przyjęcia zasady odpowiedzialności pozwanej Spółdzielni także za znajdujący się w samochodzie towar konieczne jest ustalenie, czy przyjmujący pojazd jej pracownik został stosownie uprzedzony.

Sąd Wojewódzki ustalił brak takiego uprzedzenia na podstawie zeznań świadka E.P., które uznał za wiarygodne, jako uprawdopodobnione zeznaniami świadka J.M. i E.K., "którzy przyznali, że nie mówili o wartości ładunku, a tylko, że są tam tapety". W rzeczywistości jednak świadkowie ci zeznali o zadeklarowaniu dyżurującemu na parkingu świadkowi F.P. ładunku tapet "bardzo dużej" (świadek E.K.) lub "dużej" (świadek J.M.). wartości i o postawieniu samochodu w szczególnie dobranym - właśnie ze względu na wartość ładunku i ułatwienie obserwacji - miejscu.

Trafnie więc w rewizji zarzuca się brak należytego - w rozumieniu art. 328 §2 k.p.c. - przedstawienia oceny w istocie rzeczy sprzecznych ze sobą dowodów, co uniemożliwia Sądowi Najwyższemu kontrolę prawidłowości tej oceny, a tym samym skutkuje konieczność orzeczenia jak w sentencji z mocy art. 368 pkt 4 i 5 oraz art. 388 §1 k.p.c.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Wojewódzki powinien dokonać należytej - w ramach art. 328 §2 k.p.c. - oceny rozbieżnych zeznań świadków E.P., J.M. i E.K., po ich ewentualnym, ponownym, szczegółowym przesłuchaniu. Mogą tu być pomocne dodatkowe ustalenia, np. dotyczące miejsca ustawienia samochodu na parkingu, zasad regulaminowych strony pozwanej (jeżeli stosownie do art. 385 k.c., regulamin taki istniał) lub ogólnie przyjętej praktyki przyjmowania na parkingi strzeżone samochodów ciężarowych, w istotnym dla niniejszej sprawy zakresie.

Gdyby z prawidłowo ocenionego materiału dowodowego wynikać miało, że pracownik pozwanej przyjął samochód powódki mimo uprzedzenia o wartościowym ładunku to, stosownie do przytoczonej wyżej wykładni art. 835 i nast. k.c. w związku z art. 56 i art. 65 k.c., pozwana byłaby odpowiedzialna także za szkody w tym imieniu, i to mimo zasadniczego przystosowania parkingów do przechowania samochodów tylko z ich zwykłymi akcesoriami i wyposażeniem. Rzeczą powódki byłoby wtedy wykazanie wysokości poniesionych strat ponad kwotę prawomocnie już na jej rzecz zasądzoną.

OSNC 1993 r., Nr 3, poz.38