Wyrok z dnia 1986-05-20 sygn. III CRN 82/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 82/86

Wyrok z dnia 20 maja 1986 r. 

Umowa z pralnią chemiczną o czyszczenie odzieży ma charakter umowy o dzieło (art. 627-646 k.c.). Przyjmujący zamówienie, będący zakładem wyspecjalizowanym, ma obowiązek ustalenia w momencie zawierania umowy o dzieło, czy powierzana mu rzecz (garderoba) nie wykazuje właściwości wyłączających prawidłowe wykonanie usługi (por. art. 634 k.c.). Powinien on wykazywać się znawstwem w zakresie materiałów, ich właściwości tak, aby nie dopuścić do zniekształcenia rzeczy, jej fizycznego uszkodzenia czy zniszczenia. W związku z tym na przyjmującym zamówienie ciąży - stosownie do okoliczności - obowiązek poinformowania zamawiającego klienta o tym, że nietypowość rzeczy, jej cechy nie gwarantują osiągnięcia pewnego, zamierzonego rezultatu usługi. Podjęcie się wykonania usługi (zamówienia) bez wyraźnego zastrzeżenia co do ryzyka usługi, nie zwalnia przyjmującego zamówienie od odpowiedzialności (art. 471 k.c.) za zniekształcenie rzeczy, uszkodzenie albo pozbawienie jej walorów estetycznych.

Przewodniczący: sędzia SN K. Piasecki (sprawozdawca). Sędziowie SN: Z. Marmaj, M. Sychowicz.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Janiny J. przeciwko Spółdzielni Pracy Pralnie (...) i Stefanowi W. o zapłatę na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 10 października 1985 r.:

uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu dla m.st. Warszawy do ponownego rozpoznania i orzeczenia o wpisie należnym od rewizji nadzwyczajnej.

Uzasadnienie

W powództwie wytoczonym pierwotnie tylko przeciwko Spółdzielni Pracy Pralnie (...) w W. powódka Janina J. żądała zasądzenia od pozwanej kwoty 18.375 zł z odsetkami. Dla uzasadnienia tego żądania powódka przytoczyła, że w lutym 1984 r. oddała do prania pelisę. Pelisa została zniszczona w ten sposób, że sztuczne futro uległo skurczeniu w porównaniu do pokrycia futra. W związku z opiniami biegłych do udziału w sprawie został wezwany Stefan W., będący krawcem, który szył futro, a to wobec zarzutu wadliwego skonfekcjonowania futra. Pozwani wnosili o oddalenie powództwa - że jest nieuzasadnione.

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy wyrokiem z dnia 10 października 1985 r. uwzględnił powództwo w stosunku do pozwanej Spółdzielni, zasądzając dochodzoną kwotę, oddalił natomiast powództwo w stosunku do Stefana W. Rewizja pozwanej Spółdzielni od tego wyroku została odrzucona. Wyrok nie zawiera uzasadnienia.

W rewizji nadzwyczajnej Minister Sprawiedliwości wnosi o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy od ponownego rozpoznania. Rewizja nadzwyczajna opiera się na zarzucie rażącego naruszenia art. 471 i 627 k.c. "oraz art. 368 pkt 4 k.p.c.".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Za uzasadniony należy uznać zawarty w wywodach rewizji nadzwyczajnej zarzut sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału. Istotnie, wypowiedzi rzeczoznawców i biegłych nie są w zasadniczych kwestiach zgodne ze sobą. Wynika z nich, że przyczyną deformacji pelisy było wadliwe jej skonfekcjonowanie, a nie wadliwe pranie chemiczne, oraz że pelisa nie wykazuje zmian świadczących o zastosowaniu niewłaściwej obróbki pralniczej. Natomiast opinia biegłych do spraw odzieży zawiera stwierdzenie, że pozwani wspólnie ponoszą odpowiedzialność za deformację pelisy, a mianowicie pozwany Stefan W. jako krawiec za nieprawidłowe jej uszycie, a pozwana Spółdzielnia - za niedokładne pranie i prasowanie. Już z tych przyczyn zaskarżony wyrok podlega uchyleniu i sprawa przekazaniu do ponownego rozpoznania. Należy przy tym wyjaśnić, że Sąd Rejonowy nie mógł uchybić przepisowi art. 368 k.p.c. Przepis ten wskazuje, na jakich podstawach można oprzeć rewizję. Do zarzutu zaś sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego materiału należy, gdy chodzi o kwalifikację prawną, odnieść w szczególności art. 3 i 233 § 1 oraz art. 316 § 1 i art. 328 § 2 k.p.c. (por. W. Siedlecki: Podstawy rewizji cywilnej, Warszawa 1959, s. 156; tenże: Podstawy rewizji cywilnej, ZNUJ - Prace Prawnicze, z. 108, s. 124).

Najistotniejsze jednak znaczenie dla ostatecznego wyniku sporu ma zagadnienie podstawy materialnoprawnej dochodzonych roszczeń. Trafnie skarżący zaznacza, że umowa z pralnią chemiczną o czyszczenie odzieży ma charakter umowy o dzieło (art. 627-646 k.c.). Z punktu widzenia klasyfikacji umów zaliczana jest ona do umów rezultatu. Treścią świadczenia jest osiągnięcie określonego rezultatu. W wypadku oddania garderoby do czyszczenia w pralni chemicznej rezultat usługi powinien wyrażać się w "wypraniu", tj. na usunięciu brudu z bielizny, odzieży itp., oczywiście bez zmiany właściwości materiału. Ponieważ nie chodzi o umowę typu umowy starannego działania, nie ekskulpuje "przyjmującego zamówienie" powoływanie się na to, że zastosował odpowiednie środki chemiczne i techniczne oraz przestrzegał przyjętych zasad technologii. Przyjmujący zamówienie, będący zakładem wyspecjalizowanym, ma obowiązek ustalenia w momencie zawierania umowy o dzieło, czy powierzana mu rzecz (garderoba) nie wykazuje właściwości wyłączających prawidłowe wykonanie usługi (por. art. 634 k.c.). Powinien on wykazywać się znawstwem w zakresie materiałów, ich właściwości tak, aby nie dopuścić do zniekształcenia rzeczy, jej fizycznego uszkodzenia czy zniszczenia. W związku z tym na przyjmującym zamówienie ciąży stosownie do okoliczności obowiązek poinformowania, uprzedzenia zamawiającego (klienta) o tym, że nietypowość rzeczy, jej cechy nie gwarantują osiągnięcia pewnego, zamierzonego rezultatu usługi. Podjęcie się wykonania usługi (zamówienia) bez wyraźnego zastrzeżenia co do ryzyka usługi, nie zwalnia przyjmującego zamówienie od odpowiedzialności (art. 471 k.c.) za zniekształcenie rzeczy, uszkodzenie albo pozbawienie jej walorów estetycznych. W takim bowiem wypadku nie chodzi o okoliczność, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Z uwzględnieniem powyższej wykładni niezbędne będzie dokonanie odpowiednich ustaleń. Niezależnie od tego wymagać będzie wyjaśnienia i rozważenia kwestia współodpowiedzialności pozwanego Stefana W., w szczególności zagadnienie jego gotowości do przywrócenia stanu poprzedniego.

Z tych wszystkich względów należało orzec jak w sentencji niniejszego wyroku.

OSNC 1987 r., Nr 8, poz. 125