Wyrok z dnia 1985-04-25 sygn. I PRN 28/85

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 28/85

Wyrok z dnia 25 kwietnia 1985 r.

Przez stawkę osobistego zaszeregowania w rozumieniu art. 81 § 1 k.p. należy rozumieć wynagrodzenie zasadnicze, jak również dodatek funkcyjny.

Przewodniczący: sędzia SN B. Błachowska. Sędziowie SN: A. Grymaszewski, M. Rafacz-Krzyżanowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z wniosku Zdzisława B. przeciwko Wojewódzkiej Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej w O. o wynagrodzenie za pracę i wyrównanie premii na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 10 grudnia 1984 r.

uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej wniosek o zasądzenie dodatku funkcyjnego oraz premii za II i III kwartał 1983 r. wraz z odsetkami i w tym zakresie sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie.

Uzasadnienie

Wnioskodawca domagał się zasądzenia od pozwanego zakładu pracy wynagrodzenia za pracę za okres od 15-31 grudnia 1983 r., styczeń i luty 1984 r., a także wyrównania premii za I, II i IV kwartał 1983 r. twierdząc, że mimo prawomocnego orzeczenia z dnia 9 grudnia 1983 r. przywracającego go do pracy faktycznie nie dopuścił go do pracy na poprzednio zajmowane stanowisko.

Wnioskodawca przez wymieniony okres stawiał się do pracy, wyrażając gotowość jej podjęcia.

Terenowa Komisja Rozjemcza zasądziła od pozwanego zakładu pracy na rzecz wnioskodawcy dochodzoną kwotę 41 994 zł.

Od orzeczenia tego odwołała się pozwana Spółdzielnia.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżone orzeczenie, zasądził od pozwanej Spółdzielni kwotę 11.344 zł, w pozostałej zaś części wniosek oddalił.

Oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd Pracy stwierdził, że strona pozwana nie dopełniła obowiązku wykonania orzeczenia sądowego w przedmiocie przywrócenia wnioskodawcy do pracy. Wnioskodawcy zatem przysługuje na podstawie art. 81 k.p. wynagrodzenie za okres od 15 grudnia 1983 r. do dnia 28 lutego 1984 r., gdyż był gotów do wykonywania pracy, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Wyliczając przysługujące wnioskodawcy wynagrodzenie Sąd przyjął, że za okres od 15 grudnia 1983 r. do końca lutego 1984 r. wynagrodzenie wynosiło miesięcznie po 9.500 zł, czyli za 2 1/2 miesiąca wynosi ono kwotę 23.750 zł. Sąd Pracy wziął za podstawę tylko wynagrodzenie zasadnicze (9.500 zł miesięcznie), uznając, że w świetle art. 81 k.p. nie przysługuje wnioskodawcy otrzymywany przez niego dodatek funkcyjny. Od kwoty 23.750 zł Sąd odliczył wypłacone wnioskodawcy w tym okresie zasiłki chorobowe, które wyniosły kwotę 11.894 zł oraz kwotę 512 zł wypłaconą wnioskodawcy z tytułu wynagrodzenia za dzień 15 grudnia 1983 r. Tym samym należność wnioskodawcy wyniosła kwotę 11.344 zł, którą zasądził Sąd Pracy.

Sąd Pracy oddalając roszczenie wnioskodawcy o wypłatę premii za III kwartał 1983 r. przyjął, że zakład pracy ocenił negatywnie pracę wnioskodawcy na zajmowanym stanowisku, co spowodowało pozbawienie go premii za III kwartał 1983 r. Sąd Pracy podkreślił, że wnioskodawca nie wykonał polecenia przełożonego przekazania dokumentacji inwestycyjnej innej osobie i że taka postawa wnioskodawcy stała się przyczyną rozwiązania z wnioskodawcą stosunku pracy na podstawie art. 52 k.p. Sąd Pracy oddalił również pozostałe żądania wnioskodawcy o zasądzenie premii.

Wyrok ten w części oddalającej roszczenie o zasądzenie dodatku funkcyjnego oraz premii za II i III kwartał 1983 r. zaskarżył rewizją nadzwyczajną Prokurator Generalny PRL, zarzucając rażące naruszenie art. 81 k.p. Skarżący wnosi o uchylenie w tej części wyroku Sądu Pracy i przekazanie sprawy Sądowi Pracy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 81 § 1 k.p. w razie gotowości pracownika do wykonywania pracy oraz doznania w tym względzie przeszkód ze strony zakładu pracy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy, wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika, określone stawką godzinową lub miesięczną. W stosunku do wnioskodawcy może mieć zastosowanie tylko stawka miesięczna, o której wspomina cytowany art. 81 § 1 k.p. Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma zatem sprecyzowanie pojęcia "stawka osobistego zaszeregowania", użytego w § 1 art. 81 k.p. Ze stanowiska zajętego przez Sąd Pracy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd ten identyfikuje pojęcie "stawki osobistego zaszeregowania" z pojęciem "wynagrodzenia zasadniczego". Na takie rozumowanie Sądu wskazuje wyrażony w uzasadnieniu pogląd, że "przepis art. 81 k.p. wyraźnie stanowi, że za czas gotowości pracownika do pracy, który nie wykonuje pracy z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy - przysługuje jedynie wynagrodzenie zasadnicze". Z powyższym stanowiskiem nie można się zgodzić z następujących względów.

Przepis art. 81 k.p. nie zawiera bliższego sprecyzowania pojęcia "stawka osobistego zaszeregowania", a w szczególności brak jest w nim wskazań, jakie składniki wynagrodzenia mają charakter "stawki osobistego zaszeregowania". Zasady wykładni logicznej wskazują, że - w razie braku ustawowego określenia pojęcia "stawki osobistego zaszeregowania" - przez omawiane wynagrodzenie rozumieć należy wynagrodzenie o charakterze stałym i bezpośrednio związanym z funkcją wykonywaną przez pracownika lub zajmowanym przez niego stanowiskiem, a nie wynagrodzenie, którego uruchomienie jest uzależnione od spełnienia przez pracownika dodatkowych przesłanek, jak np. okresu pracy, świadczenia pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia, wykonania określonych zadań itp. Przy takim założeniu przez pojęcie "stawki osobistego zaszeregowania" rozumieć należy otrzymywane przez pracownika wynagrodzenie zasadnicze, jak również przypisany do danego stanowiska dodatek funkcyjny. Omawiany dodatek - w odróżnieniu od dodatku stażowego, dodatku za pracę świadczoną w warunkach szkodliwych dla zdrowia itp. - wiąże się bezpośrednio, tak jak wynagrodzenie zasadnicze, z funkcją wykonywaną przez pracownika. Powstanie po stronie pracownika prawa podmiotowego do otrzymania dodatku funkcyjnego nie jest uzależnione - jak to ma miejsce przy innych dodatkach - od dopełnienia przez pracownika wymaganych w tym względzie dodatkowych przesłanek. Sam fakt, iż pracownikowi powierzono określoną funkcję uzasadnia jego prawo nie tylko do wynagrodzenia zasadniczego związanego z wykonywaniem tej funkcji, lecz również do dodatku funkcyjnego, jeśli obowiązujące przepisy przewidują dla tego stanowiska dodatek funkcyjny. Dotychczasowe rozumowanie potwierdzają zawierane w praktyce umowy o pracę, które przewidują dla pracownika określoną grupę wynagrodzenia zasadniczego oraz określoną stawkę dodatku funkcyjnego.

W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że przez stawkę osobistego zaszeregowania w rozumieniu art. 81 k.p. należy rozumieć wynagrodzenie zasadnicze, jak również dodatek funkcyjny.

Z tych przeto względów stanowisko Sądu Pracy, że w pojęciu "stawki osobistego zaszeregowania" z art. 81 § 1 k.p. nie mieści się dodatek funkcyjny, uznać należy - zgodnie z zarzutami rewizji nadzwyczajnej - za wadliwe.

Rewizja nadzwyczajna trafnie kwestionuje oddalenie przez Sąd Pracy roszczeń wnioskodawcy dotyczących premii za II kwartał 1983 r., skoro w tej materii Sąd Pracy nie dokonał żadnych ustaleń.

Sąd Pracy, oddalając roszczenie wnioskodawcy o premię za III kwartał 1983 r. stanął na stanowisku, że zakład pracy negatywnie ocenił za ten okres pracę wnioskodawcy, a powodem pozbawienia tej premii było niewykonanie polecenia przełożonego, dotyczącego przekazania dokumentacji inwestycyjnej innej osobie, co nawet stało się przyczyną rozwiązania z wnioskodawcą stosunku pracy na podstawie art. 52 k.p.

Rewizja nadzwyczajna podnosi, że rozwiązanie z wnioskodawcą w tym trybie stosunku pracy zostało uznane za bezpodstawne, gdyż wnioskodawca prawomocnym orzeczeniem został przywrócony do pracy. Z punktu widzenia uprawnień premiowych za III kwartał 1983 r. prawomocne przywrócenie wnioskodawcy do pracy, a tym samym uznanie, że niewykonanie przez wnioskodawcę polecenia oddania dokumentacji nie dawało w konkretnych warunkach podstawy do zastosowania art. 52 k.p., nie może mieć decydującego znaczenia. Roszczenie wnioskodawcy do premii za III kwartał 1983 r. powinno być rozważane w aspekcie postanowień regulaminu premiowania, a nie przyczyn związanych z zastosowaniem art. 52 k.p. Sąd Pracy nie rozważył tego roszczenia w płaszczyźnie postanowień regulaminu premiowania.

Wreszcie nadmienić trzeba, że z wyliczeń zakładu pracy znajdujących się w aktach sądowych wynika, iż z tytułu zasiłku chorobowego wnioskodawca w spornym okresie otrzymał kwotę 10.640 zł, a nie 11.894 zł, jak przyjął Sąd Pracy. Przytoczona okoliczność ma znaczenie z punktu widzenia ostatecznego rozliczenia roszczeń wnioskodawcy.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy, uznając zarzuty rewizji nadzwyczajnej za uzasadnione, orzekł jak w sentencji.

OSNC 1986 r., Nr 1, poz. 19