Uchwała z dnia 2000-05-17 sygn. I KZP 10/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I KZP 10/00

Uchwała z dnia 17 maja 2000 r.

Likwidator przedsiębiorstwa wyznaczony przez organ założycielski - na podstawie art. 21 pkt. 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80 ze zm.) - nie jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 k.k.

Przewodniczący: sędzia SN J. Bratoszewski.

Sędziowie SN: T. Grzegorczyk, W. Kozielewicz (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Krajowej: R. Stefański.

Sąd Najwyższy w sprawie Ireny O., po rozpoznaniu, przekazanego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w K., postanowieniem z dnia 18 lutego 2000 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"Czy likwidator przedsiębiorstwa państwowego wyznaczony przez wojewodę na podstawie art. 21 pkt. 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 k.k.?"

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Przedstawione Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne wyłoniło się na tle następującej sytuacji procesowej.

W akcie oskarżenia, który wpłynął do Sądu Rejonowego w K. zarzucono Irenie O. popełnienie występku określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., polegającego na tym, iż w okresie od dnia 20 sierpnia 1991 r. do dnia 23 grudnia 1991 r. w K., działając czynem ciągłym, jako wyznaczony zarządzeniem Wojewody likwidator Przedsiębiorstwa Budownictwa Odnowy Zabytków i Produkcji Przemysłowej w K., będąc zobowiązaną z tego tytułu do zajmowania się sprawami majątkowymi tego przedsiębiorstwa, nie dopełniła ciążących na niej obowiązków nadzoru nad prowadzoną jego likwidacją w celu przekazania majątku powstałej w drodze prywatyzacji Spółce z o.o. "Ren Kon", powodując szkodę w wysokości 377.666,00 zł, wynikającą z bezumownego korzystania z przedmiotowego majątku Skarbu Państwa - przy czym odsetki od tej kwoty wyniosły 516.266,63 zł, a łączna szkoda z tytułu opłat, do jakich Spółka "Ren Kon" byłaby zobowiązana z mocy przepisów prawa, wyniosła 893.932,63 zł, a nadto w wyniku jej zaniechania nastąpiła konieczność dokonania ponownej inwentaryzacji majątku Spółki "Ren Kon" wobec rozwiązania zawartej z nią umowy leasingowej, dla ujawnienia całego przekazanego jej majątku, który miał być ponownie przejęty przez Skarb Państwa, wobec niewywiązania się przez Spółkę "Ren Kon" z warunków umowy.

Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 6 stycznia 2000 r. umorzył, na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k., postępowanie karne wobec Ireny O., a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy podniósł, iż czyn opisany w art. 231 § 1 k.k. stanowi tzw. przestępstwo służbowe. Podmiotem tego przestępstwa może być jedynie funkcjonariusz publiczny. Artykuł 115 § 13 obowiązującego kodeksu karnego w sposób wyraźny precyzuje, kto jest funkcjonariuszem publicznym. Z zakresu pojęcia "funkcjonariusz publiczny" zostały obecnie wyłączone osoby pełniące funkcje związane ze szczególną odpowiedzialnością w gospodarce, np. dyrektorzy przedsiębiorstw stanowiących własność Skarbu Państwa. Nie są zatem funkcjonariuszami publicznymi osoby pełniące funkcję w sektorze gospodarczym. Nie będzie więc - zdaniem Sądu Rejonowego - funkcjonariuszem publicznym również likwidator, który, podobnie jak dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, został mianowany przez urzędnika państwowego.

Na postanowienie to zażalenie złożył prokurator.

Prokurator zarzucił obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 231 § 1 k.k., przyjętego za podstawę zaskarżonego orzeczenia, przez wyrażanie błędnego poglądu, iż oskarżona Irena O., wyznaczona zarządzeniem Wojewody z dnia 18 lipca 1991 r. likwidatorem Przedsiębiorstwa Budownictwa Ochrony Zabytków i Produkcji Przemysłowej w K., nie jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu przepisów obowiązującego prawa karnego, a co za tym idzie czyn jej nie zawiera ustawowych znamion przestępstwa, jednakże z treści art. 115 § 13 pkt 4 k.k., stanowiącego objaśnienie wyrażeń ustawowych, wynika, iż funkcjonariuszem publicznym jest również osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych, a więc przyjąć należy, że oskarżona Irena O., powołana, w imieniu Organu Założycielskiego Przedsiębiorstwa (...), tj. Wojewody, do likwidacji powierzonego PBOZ i PP Budostal majątku Skarbu Państwa w celu wniesienia Przedsiębiorstwa do Spółki, zgodnie z art. 37 ust 1 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298 ze zm.), i działania w imieniu Wojewody, podejmując samodzielne decyzje zgodnie z art. 21 ust 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 18 poz. 80 z późn. zm.), czyli działała w zakresie wykonywanych czynności jako funkcjonariusz publiczny. Prokurator wniósł więc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do dalszego prowadzenia Sądowi Rejonowemu.

Rozpoznając zażalenie Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 18 lutego 2000 r. odroczył rozpoznanie sprawy i na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przekazał Sądowi Najwyższemu rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego, wymagającego zasadniczej wykładni ustawy, cytowanego we wstępnej części niniejszej uchwały.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Z treści postanowienia Sądu Okręgowego w K. wynika, iż Sąd ten widzi potrzebę dokonania zasadniczej wykładni art. 115 § 13 pkt 4 k.k. w celu ustalenia, czy pojęcie funkcjonariusza publicznego, w rozumieniu tego przepisu, obejmuje swoim zakresem również likwidatora przedsiębiorstwa państwowego, wyznaczonego przez wojewodę na podstawie art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Niewątpliwe jest, że w realiach niniejszej sprawy karnej rozstrzygnięcie tego zagadnienia prawnego ma znaczenie dla wydania prawidłowego orzeczenia (por. OSNKW 1997, z. 1-2, poz. 10).

Analizując problematykę przedstawioną w "pytaniu prawnym", należy na wstępie scharakteryzować status prawny likwidatora przedsiębiorstwa państwowego.

Otóż, tryb likwidacji przedsiębiorstwa państwowego normują przepisy ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r., Nr 18, poz. 80 z późn. zm.) i rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w sprawie wykonania ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 170 ze zm.). Akty te były wielokrotnie nowelizowane. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego jest procesem, w którym uczestniczą zarówno organ założycielski, jak i organy przedsiębiorstwa, a także inne organy państwowe.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na:

a) zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli,

b) zadysponowaniu składnikami materialnymi i niematerialnymi, o których mowa w 55¹ k.c.,

c) wykreśleniu przedsiębiorstwa z rejestru.

Postawienie przedsiębiorstwa w stan likwidacji następuje w formie zarządzenia organu założycielskiego. Zarządzenie to powinno:

1) oznaczyć przedsiębiorstwo podlegające likwidacji,

2) wyznaczyć likwidatora,

3) oznaczyć dzień otwarcia likwidacji,

4) wyznaczyć termin zakończenia operatywnej działalności likwidowanego przedsiębiorstwa państwowego.

Z chwilą postawienia przedsiębiorstwa w stan likwidacji organ założycielski odwołuje dyrektora i wyznacza likwidatora (art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych). Odwołanie dyrektora jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. Obowiązki dyrektora wykonuje likwidator w zakresie niezbędnym do zakończenia działalności likwidowanego przedsiębiorstwa. W szczególności zarządza on mieniem likwidowanego przedsiębiorstwa. Do jego obowiązków należy między innymi:

1) zgłoszenie do rejestru przedsiębiorstw państwowych wniosku o wpisanie otwarcia likwidacji przedsiębiorstwa,

2) zawiadomienie banku finansującego przedsiębiorstwo o otwarciu likwidacji,

3) sporządzenie bilansu na dzień otwarcia likwidacji,

4) sporządzenie planu finansowego, tj. planu pokrycia kosztów działalności przedsiębiorstwa w czasie likwidacji i planu kosztów likwidacji (por. G. Bieniek: Przedsiębiorstwa państwowe. Przepisy i komentarz, Warszawa 1997, s. 79).

Przepisy prawa nie określają kryteriów formalnych, jakim powinien odpowiadać likwidator przedsiębiorstwa. Wyznaczając go organ założycielski musi brać jednak pod uwagę zakres i ciężar gatunkowy spoczywających na nim obowiązków. Likwidatorem może być osoba fizyczna jedynie wówczas, gdy ma pełną zdolność do czynności prawnych. Mimo braku wyraźnego przepisu, na likwidatora można również wyznaczyć osobę prawną. W tym przypadku czynności likwidacyjne będzie faktycznie podejmował jej organ. Likwidatorem przedsiębiorstwa nie może być tzw. ułomna osoba prawna (por. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego, zagadnienia prawne, część I, Warszawa - Poznań 1992, praca zbiorowa pod redakcją J. Napierały, s. 8).

Przechodząc, po tym zarysowaniu stanu prawnego przedsiębiorstwa w likwidacji oraz statusu likwidatora przedsiębiorstwa, do rozważenia kwestii, czy jest on funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 k.k. zwrócić należy uwagę, iż zgodnie z treścią powołanego przepisu funkcjonariuszem publicznym jest osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych. W literaturze trafnie zauważa się, iż w powołanym przepisie uzależniono przymiot funkcjonariusza publicznego tej kategorii od pozostawania w stosunku pracy "w organie administracji rządowej" lub "innym organie państwowym lub samorządu terytorialnego" (por. Z. Kallaus: Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, w: Nowa kodyfikacja karna. Krótkie komentarze, z. 2, Warszawa 1997, s. 70).

Dla rozstrzygnięcia zatem przedstawionego problemu prawnego podstawowe znaczenie ma ustalenie, czy likwidator przedsiębiorstwa państwowego, wyznaczony przez organ założycielski, jest pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 marca 1994 r., II UR 2/94, stwierdził, że wyznaczenie likwidatora przedsiębiorstwa państwowego nie oznacza automatycznego nawiązania z nim stosunku pracy, a ocena charakteru prawnego wykonywanej przez likwidatora pracy zależy od okoliczności sprawy (OSNAPiUS 1994, z. 2, poz. 31). Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 11 sierpnia 1994 r., II UZP 19/94, w którym uznał, że wprawdzie przepisy ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych oraz powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. nie określają, jaki jest status prawny likwidatora, ale rozporządzenie to stanowi, że zarządza on mieniem likwidowanego przedsiębiorstwa, wykonując prawa i obowiązki dyrektora w zakresie niezbędnym do zakończenia działalności likwidowanej jednostki. Nie można z tego wyprowadzić ogólnego wniosku, iż wyznaczenie likwidatora przedsiębiorstwa jest równoznaczne z nawiązaniem z nim stosunku pracy. Nie jest wykluczone, że organ założycielski i likwidator mogą zawrzeć umowę cywilną, np. umowę zlecenia, brak jest też podstawy do twierdzenia, że nie może istnieć stosunek pracy (OSNAPiUS 1994, z. 10, poz. 166).

Trafnie więc zauważa Prokurator Prokuratury Krajowej w pisemnym wniosku z dnia 24 marca 2000 r., iż w sytuacji, gdy działalność likwidatora przedsiębiorstwa nie opiera się na stosunku pracy, jest oczywiste, że nie może być uznany za funkcjonariusza publicznego na podstawie art. 115 § 13 pkt 4 k.k. W wypadku zaś gdy działa on w ramach stosunku pracy, istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia prawnego ma określenie, którego podmiotu jest pracownikiem. Kwestia ta była już przedmiotem orzeczeń Sądu Najwyższego. Otóż, Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 sierpnia 1994 r., II UZP 19/94, przyjął, że likwidator przedsiębiorstwa państwowego ustanowiony przez organ założycielski na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r., z którym zawarto umowę o pracę, jest pracownikiem tego organu. W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy przyjął, że za takim stanowiskiem przemawia to, iż likwidację przedsiębiorstwa zarządza organ założycielski, organ ten wyznacza likwidatora, zakreślając mu wykonanie konkretnych czynności, likwidator zaś działa w imieniu organu założycielskiego. Dlatego, zdaniem Sądu Najwyższego, mimo pewnej zbieżności obowiązków likwidatora z obowiązkami pracowniczymi kierownika jednostki, jego pozycja nie jest tożsama z pozycją dyrektora przedsiębiorstwa (OSNAPiUS 1994, z. 10, poz. 166). Odmienne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 sierpnia 1995 r., I PZP 22/95, uznając, że stosunek pracy nie może łączyć likwidatora z organem założycielskim, gdyż stroną tego stosunku prawnego może być tylko jednostka organizacyjna będąca pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p. Likwidator przedsiębiorstwa państwowego zaś wykonuje prawa i obowiązki dyrektora przedsiębiorstwa z tym jedynie ograniczeniem, że zmierzać one powinny do realizacji jego zadania, jakim jest likwidacja przedsiębiorstwa.

W zakresie wyznaczenia go przez organ założycielski i podlegania jego kontroli pozycja likwidatora niczym nie różni się od dyrektora przedsiębiorstwa (OSNAPiUS 1996, z. 12, poz. 180).

Organ założycielski wyznaczając likwidatora nie działa we własnym imieniu, lecz działa w imieniu przedsiębiorstwa, zarządzenie likwidacji przedsiębiorstwa bowiem - jak już wskazano - powoduje odwołanie dyrektora i rozwiązanie organów samorządu. W tej sytuacji on jest uprawniony do podejmowania czynności prawnych na rzecz tego przedsiębiorstwa (por. uchwała SN z dnia 17 listopada 1993 r., I PZP 37/93, OSNCP 1994, z. 6, poz. 125; wyrok SN z dnia 7 września 1994 r., I PR 1/94 OSNAPiUS 1995, z. 6, poz. 78; wyrok SN z dnia 4 października 1994 r., I PRN 72/94, OSNAPiUS 1995, z. 4, poz. 47). Wyznaczenie likwidatora, jeżeli prowadzi do nawiązania stosunku pracy, powoduje więc jego nawiązanie na rzecz likwidowanego przedsiębiorstwa, w którego imieniu działa organ założycielski (wyrok SN z dnia 15 marca 1994 r., II UR 2/94, OSNAPiUS 1994, z. 2 poz. 31).

Sąd Najwyższy, podzielając tutaj argumenty prezentowane przez dominujący nurt orzecznictwa Sądu Najwyższego, przyjmuje, że likwidator, z którym został nawiązany stosunek pracy, nie jest pracownikiem organu założycielskiego; w niniejszej sprawie - organu administracji rządowej. W tej sytuacji jako osoba nie będąca zatrudniona w administracji rządowej nie może być uznany za funkcjonariusza publicznego w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 k.k.

Nie można także, jak trafnie zauważył Sąd Okręgowy w K. w uzasadnieniu swego postanowienia, uznać likwidatora za funkcjonariusza publicznego z tego powodu, iż jest on osobą uprawnioną do wydawania decyzji administracyjnych. Przedmiotem rozstrzygnięć likwidatora są przecież kwestie natury ekonomicznej, a nie zagadnienia administracji publicznej. Podejmuje on bowiem wyłącznie decyzje o charakterze gospodarczym dotyczące likwidowanego przedsiębiorstwa, obowiązujące zaś unormowania prawne nie dają mu podstaw do wydawania decyzji administracyjnych w rozumieniu art. 104 i 107 k.p.a. Mógłby zostać uznany z funkcjonariusza publicznego jedynie wówczas, gdyby na mocy przepisów prawa lub upoważnienia właściwego organu był uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych, i tylko w zakresie tego uprawnienia.

Na koniec do rozważenia pozostaje kwestia, czy likwidatora przedsiębiorstwa państwowego nie należy zaliczyć do kręgu funkcjonariuszy publicznych na podstawie art. 115 § 13 pkt 6 k.k.

Przypomnieć należy, iż kodeks karny z 1969 r. zaliczał do funkcjonariuszy publicznych, między innymi, osoby spoza administracji państwowej zajmujące kierownicze stanowiska lub pełniące funkcje związane ze szczególną odpowiedzialnością w państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących jednostkami administracji, w organizacjach spółdzielczych lub organizacjach społecznych (por. art. 120 § 11 k.k. z 1969 r.). W literaturze wypowiedziano pogląd, iż chodziło w istocie o osoby pełniące funkcje prezesów i aparat kierowniczy spółdzielni i ich związków, dyrektorów przedsiębiorstw, działów i wydziałów w przedsiębiorstwach, głównych księgowych, przewodniczących organizacji społecznych, z wyjątkiem religijnych i organizacji użyteczności publicznej (por. K. Buchała, w: K. Buchała, Zb. Ćwiąkalski, M. Szewczyk, A. Zoll: Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, Warszawa 1994, s. 514-516).

Zasadniczą zmianę w tym względzie wprowadziła obowiązująca od dnia 1 września 1998 r. ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.), gdyż z zakresu pojęcia "funkcjonariusz publiczny" wyłączyła osoby pełniące funkcje związane ze szczególną odpowiedzialnością w gospodarce (np. dyrektorzy przedsiębiorstwa stanowiących własność Skarbu Państwa), w organizacjach spółdzielczych lub organizacjach społecznych (por. uzasadnienie rządowego projektu kodeksu karnego, s. 176, w: Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami, Warszawa 1997; A. Marek: Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna. Warszawa 1999, s. 115; A. Zoll, w: K. Buchała, A. Zoll: Kodeks karny - komentarz. Część ogólna, t. I, Kraków 1998, s. 637-639; A. Wąsek, w: M. Kalitowski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek: Kodeks karny. Komentarz, t. II, Gdańsk 1999, s. 401-406). Poza sporem wydaje się więc stwierdzenie, iż dyrektor przedsiębiorstwa państwowego nie jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 k.k., albowiem nie mieści się on wśród podmiotów, którym ten przepis nadał status funkcjonariusza publicznego.

Do odmiennego wniosku nie może przy tym prowadzić próba rozszerzającej wykładni art. 115 § 13 pkt 6 k.k., który stanowi, że funkcjonariuszem publicznym jest osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej. Otóż, przez instytucję państwową należy rozumieć organy państwowe, tzn. organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, organy kontroli państwowej wraz z urzędami powołanymi do ich obsługi oraz instytucje sprawujące funkcje z zakresu zarządu państwowego (np. NBP, PAN), a także, jak podaje np. A. Zoll, wskazując właśnie na art. 115 § 13 pkt 6 k.k., inne instytucje takie jak szkoły, szpitale należące do państwa, powołane do zaspokajania potrzeb ludności ze strony państwa (por. A. Zoll, w: G. Bogdan, K. Buchała, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll: Kodeks karny - część szczególna. Komentarz, t. II, Kraków 1999, s. 706-708). Zauważyć przy tym należy, iż obowiązujący kodeks karny nie zawiera odpowiednika art. 120 § 12 k.k. z 1969 r., zaliczającego wprost do instytucji państwowych przedsiębiorstwa, w których państwo jest udziałowcem.

Kodeks karny z 1997 r. wyraźnie oddziela od siebie sferę władzy publicznej od sfery gospodarczej. Prawidłowość obrotu gospodarczego opartego na zasadach wolnego handlu chroniona jest przepisami rozdziału XXXVI k.k., natomiast prawnokarna ochrona działalności instytucji państwowych unormowana jest w rozdziale XXIX k.k. Wykładnia zatem zarówno historyczno-porównawcza, jak i funkcjonalna prowadzi do wniosku, iż przedsiębiorstwo państwowe nie jest "inną instytucją państwową" w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 6 k.k.

W tej sytuacji jawi się oczywisty wniosek, iż dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, będący przecież kierowniczym organem przedsiębiorstwa, zarządzającym sprawami tego przedsiębiorstwa i reprezentującym go w stosunkach cywilnoprawnych (por. A. Kidyba: Dyrektor jako organ przedsiębiorstwa państwowego, Warszawa 1993, s. 165-171), nie może być uznany za funkcjonariusza publicznego z mocy analizowanego przepisu (odosobnione, niczym nie uzasadnione odmienne stwierdzenie można znaleźć tylko w pracy M. Surkonta: Łapownictwo, Sopot, 1999, s. 46). Skoro zatem likwidator przedsiębiorstwa państwowego do czasu zakończenia likwidacji przedsiębiorstwa państwowego wykonuje obowiązki dyrektora, to z tego względu (argumentum a maiori ad minus) także i jemu nie można nadać przymiotu funkcjonariusza publicznego w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 6 k.k.

OSNKW 2000 r., Nr 5-6, poz. 40